Gerard Jonkman is directeur van The Rights Forum.
19 August 2025 Lees meer overIn een nieuwe notitie van Kamerlid Derk Boswijk presenteert het CDA haar standpunt over Palestina en Israël als evenwichtig. In werkelijkheid negeert de partij de kern van de kwestie: decennia van bezetting, apartheid en schendingen van internationaal recht.
Het CDA publiceerde onlangs op zijn website de door CDA-Tweede kamerlid Derk Boswijk geschreven notitie ‘Erkenning van de staat Palestina’. Op het eerste gezicht is het een poging tot evenwichtige analyse. Wie goed leest, ziet vooral het wegkijken van de werkelijkheid: van de structurele oorzaken, van de verplichtingen die Nederland heeft, en van het internationaal recht.
De notitie neemt de gebeurtenissen op 7 oktober als beginpunt. Ook de pagina ‘Ons standpunt over Israël-Gaza’ waarop de notitie is geplaatst begint hiermee:
‘Sinds de gruwelijke terreuraanslag van 7 oktober 2023 en de daaropvolgende militaire escalatie…’
Alsof het conflict begon op 7 oktober. Alsof de tienduizenden Palestijnse doden die sinds de bezetting vielen niet bestaan. Dat is historisch onjuist en politiek funest. Een juiste opening zou zijn: Sinds de gewelddadige bezetting van Palestina door Israël, de institutionalisering van een apartheidssysteem, het gebruik van buitengerechtelijke executies en het structureel ontnemen van fundamentele rechten aan Palestijnen, is de regio ontwricht en staat de internationale rechtsorde onder druk.
Daar ligt de oorzaak van het huidige geweld!
In de notitie zelf schetst Boswijk Israël als democratische rechtsstaat. Dat is het niet. Alleen Joodse Israëliërs hebben namelijk volledige burgerrechten. Voor Palestijnen, of zij nu burgers van Israël zijn, inwoners van Oost-Jeruzalem, de Westelijke Jordaanoever of Gaza, gelden andere regels. Vaak hebben ze helemaal geen rechten en geen rechtsbescherming.
Het beginselprogramma van de regering-Netanyahu stelt expliciet dat het hele gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee exclusief toebehoort aan het Joodse volk, inclusief de bezette Palestijnse gebieden. Dat vertaalt zich in structurele discriminatie: gescheiden rechtssystemen voor Joden en Palestijnen, bouwvergunningen voor kolonisten maar niet voor Palestijnen, systematische sloop van Palestijnse huizen en onophoudelijke uitbreiding van nederzettingen. Daarmee voldoet Israël niet aan de basisvoorwaarde voor een rechtsstaat: gelijke rechten voor iedereen onder dezelfde wet.
Een staat die alleen rechten toekent aan één groep in de samenleving kan nooit een democratische rechtsstaat zijn.
Boswijk stelt dat Hamas geen deel mag uitmaken van een Palestijns bestuur. Maar waarom ontbreekt dezelfde eis aan de Israëlische regering, verantwoordelijk voor apartheid, illegale annexatie, etnische zuivering, marteling en genocide? Waarom mogen de Israëlische coalitiepartijen die het internationaal recht vertrappen en de meest vreselijke oorlogsmisdaden (laten) plegen wel blijven zitten? Waarom wordt hier met twee maten gemeten?
En waarom krijgt Israël zonder voorbehoud het recht op zelfverdediging, terwijl Palestijnen niet eens het recht op verzet wordt toegekend tegen bezetting, apartheid, etnische zuivering en genocide? Dat recht is verankerd in het internationaal recht maar Boswijk zwijgt erover.
Boswijk wijst erkenning van Palestina op dit moment af omdat het ‘slechts deels’ aan de criteria van het Verdrag van Montevideo zou voldoen. Hij wijst op verdeeldheid, gebrekkig bestuur, corruptie, extremisme en een niet volledig afgebakend grondgebied. Ook Israël kent hevige interne strijd, een premier die wordt verdacht van corruptie en oorlogsmisdaden, ministers die openlijk racistische opvattingen verkondigen, en een steeds verdere inperking van de persvrijheid en de vrijheid van meningsuiting. Toch wordt het bestaansrecht van Israël niet ter discussie gesteld. Trouwens, ook Nederland kent diepe politieke verdeeldheid en partijen die democratische waarden ondermijnen.
En over grenzen: de afbakening van Palestijns grondgebied is precies dezelfde als die van Israël. Als onduidelijkheid daarover reden is om Palestina niet te erkennen, zou dat evenzeer gelden voor Israël.
Het CDA beroept zich op ‘historisch besef’ over eeuwenlange dreiging voor Joden. Maar historisch besef betekent niet nú wegkijken bij de onderdrukking van een ander volk. Het internationaal recht is alleen houdbaar als het consequent wordt toegepast. Het verleden mag geen excuus zijn voor hedendaagse misdaden.
Door de structurele oorzaken (bezetting, apartheid, etnische zuivering, ontzegging van zelfbeschikking) te negeren, kiest het CDA voor symptoombestrijding. Maar wie de ziekte niet erkent, kan haar niet genezen.
De enige weg naar vrede is het doorbreken van deze structuren van onderdrukking. Dat vraagt onder meer om:
Niet morgen, niet ‘in Europees verband’, maar nu – nationaal.
Het CDA profileert zich als hoeder van normen en waarden. Maar waarden hebben pas betekenis als ze consequent worden toegepast. Zolang het CDA weigert dat te doen, kiest het partij tegen de rechtsorde en tegen een rechtvaardige vrede.
7 oktober was verschrikkelijk, maar niet de oorzaak. De bezetting, apartheid en ontzegging van het recht op zelfbeschikking vormen de kern. Wie dat negeert, bouwt op drijfzand en laat zowel Palestijnen als Israëli’s verder wegzakken.
