Weinig onderwerpen houden de wereld, de Verenigde Naties in het bijzonder, al zo lang bezig als wat van oudsher The Question of Palestine heet, de kwestie-Palestina. In het dagelijks spraakgebruik wordt het thema tegenwoordig doorgaans aangeduid met het versluierende begrip ‘het Israëlisch-Palestijnse conflict’. Versluierend, omdat de term ‘conflict’ het beeld oproept van een meningsverschil tussen min of meer gelijkwaardige partijen, die in gelijke mate verantwoordelijk zijn voor het ontstaan en de beslechting ervan. Niets is in dit geval minder waar, en de aanduiding ‘kwestie-Palestina’ − of ‘kwestie-Palestina/Israël’ − verdient dan ook de voorkeur.
Kenmerkend voor de kwestie is juist de volstrekt ongelijke machtsverhouding tussen de beide hoofdrolspelers, Israël en de Palestijnen: Israël is in alle opzichten oppermachtig, de Palestijnen zijn vrijwel machteloos. Een tweede kenmerk is de vérgaande rechteloosheid van de Palestijnen. Die varieert, zullen we zien, al naar gelang hun woonplaats, maar ook collectief worden hen elementaire rechten onthouden, het recht op zelfbeschikking in een eigen staat Palestina voorop.
De Palestijnen zijn niet bij machte hun rechten af te dwingen. Daarvoor zijn zij aangewezen op de steun van de derde belangrijke partij in de kwestie: de internationale gemeenschap. Die beperkt zich echter tot het op papier eindeloos herbevestigen van de Palestijnse rechten. Voor het daadwerkelijk beschermen daarvan ontbreekt, ook bij Nederland, tot op de dag van vandaag de politieke wil. Daarmee is de internationale gemeenschap medeverantwoordelijk voor het voortbestaan van de kwestie.
Een rechtvaardige en duurzame vrede tussen Israëli’s en Palestijnen zal volgens The Rights Forum een utopie blijven als niet aan de rechten van de betrokken partijen wordt voldaan. Vanzelfsprekend ook aan die van de Israëli’s, die er met name op wijzen dat hun veiligheid in het geding is. Israëli’s en Palestijnen hebben gelijke rechten, het recht op veiligheid inbegrepen. In de praktijk is er van gelijkheid echter geen sprake, en zijn het de Palestijnen wier rechten met voeten worden getreden.
In dit dossier worden de contouren van de kwestie geschetst. Hoe ziet die eruit? En hoe is ze ontstaan?