Zowel de Europese Unie, de Arabische Liga als de Organisatie voor Islamitische Samenwerking verwerpen het Amerikaanse ‘vredesplan’. De EU waarschuwt Israël dat annexatie van Palestijns gebied Europese ‘tegenstand’ zal oproepen.
In een diplomatieke, maar voor haar doen harde verklaring waarschuwt de Europese Unie Israël af te zien van annexatie van de Jordaanvallei of zijn kolonies (‘nederzettingen’) op de bezette Westelijke Jordaanoever. Zinspelend op mogelijke sancties stelt EU-buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell dat Israëlische stappen in die richting ‘could not pass unchallenged’. Aan welke maatregelen de EU eventueel denkt wordt in het midden gelaten.
Direct na de presentatie van het Amerikaanse ‘vredesplan’, vorige week dinsdag, kondigde de Israëlische premier Netanyahu aan zo snel mogelijk tot annexatie te zullen overgaan. Zoals wij eerder schreven leidde dat tot verwarring en een terechtwijzing door Jared Kushner, de adviseur en schoonzoon van president Trump onder wiens leiding het plan tot stand kwam. Aangenomen wordt dat een besluit over annexatie in elk geval tot na de Israëlische verkiezingen van 2 maart van de baan is.
In de vandaag uitgegeven verklaring wijst de EU het plan van Trump af. Het plan ‘wijkt af van de internationaal overeengekomen maatstaven’ voor de oplossing van de Israëlisch-Palestijnse kwestie en heeft niet de instemming van beide partijen, aldus de EU. De Unie roept op tot onderhandelingen op basis van het internationaal recht en de bekende tweestatenoplossing, gebaseerd op de grenzen van voor de Zesdaagse Oorlog van juni 1967.
Uitgangspunt van de EU is dat de twee staten ‘onafhankelijk, democratisch, aaneengesloten, soeverein en levensvatbaar’ dienen te zijn. In hun onderhandelingen dienen de partijen overeenstemming te bereiken over de resterende geschilpunten, ‘met name de grenzen, de status van Jeruzalem, veiligheid en de vluchtelingenkwestie’. De EU houdt met andere woorden vast aan de formule van de Oslo-akkoorden van 1993-1995, en kondigt aan in overleg te treden met alle betrokken partijen.
Gisteren wees ook de Organisatie voor Islamitische Samenwerking (OIC) het plan van Trump in scherpe bewoordingen af. In een resolutie stelde de organisatie van 57 islamitische landen dat het plan ‘niet tegemoetkomt aan de minimale aspiraties en legitieme rechten van het Palestijnse volk, en in tegenspraak is met de uitgangspunten van het vredesproces’. De organisatie roept de aangesloten landen op geen medewerking te verlenen aan pogingen van de Verenigde Staten het plan aan de Palestijnen op te leggen.
Net als de EU houdt de OIC vast aan de tweestatenoplossing ‘als enige internationaal aanvaarde oplossing, gebaseerd op het internationaal recht en VN-resoluties’. De organisatie wijst ook op het Arabisch Vredesinitiatief van 2002, dat op diezelfde oplossing gebaseerd is, en het voorstel van president Mahmud Abbas van de Palestijnse Autoriteit van juni 2018 aan de VN-Veiligheidsraad om het vredesproces nieuw leven in te blazen.
De OIC beklemtoont het recht van de Palestijnen op een onafhankelijke, soevereine staat, ‘gebaseerd op de grenzen van 4 juni 1967’ en met Oost-Jeruzalem als hoofdstad, alsmede ‘het recht van de Palestijnse vluchtelingen om terug te keren naar de woningen en eigendommen waaruit zij verdreven zijn’. De organisatie pleit voor een spoedzitting van de Algemene Vergadering van de VN om het plan van Trump en de consequenties daarvan te bespreken.
Afgelopen zaterdag wees de Arabische Liga, de organisatie van 22 Arabische landen, het plan al even scherp af, op dezelfde gronden als de EU en de OIC. De Liga benadrukt dat normalisering van de betrekkingen tussen de aangesloten landen en Israël afhankelijk is van acceptatie van het Arabisch Vredesinitiatief door Israël. Centraal daarin staan de beëindiging van de Israëlische bezetting, de stichting van een Palestijnse staat langs de grenzen van 4 juni 1967, met Oost-Jeruzalem als hoofdstad, en een rechtvaardigde, onderhandelde oplossing van de vluchtelingenkwestie.
De Liga benadrukt dat de Palestijnen op de volle solidariteit van de organisatie kunnen rekenen. Internationale samenwerking is volgens de Liga geboden om een rechtvaardige vrede te realiseren en plannen die de rechten van de Palestijnen en het vredesproces ondermijnen tegen te gaan. Daartoe dienen de organen van de VN en andere internationale organisaties stappen te zetten, aldus de Liga.
Op 11 februari zal de Palestijnse president Abbas de Veiligheidsraad toespreken. Aanstaande donderdag, 6 februari, krijgt Jared Kushner gelegenheid het Amerikaanse plan in een besloten zitting van de Veiligheidsraad toe te lichten.
