Met onder andere: nieuwe aanklager Internationaal Strafhof verkozen, Gaza’s eerste boksschool voor vrouwen, Brits pensioenfonds staakt belegging in Israëlische wapenfabrikant, en Joods Nationaal Fonds gaat miljoenen investeren in uitbreiding nederzettingen.
De Britse advocaat Karim Khan is op 12 februari verkozen tot nieuwe hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof. Hij volgt op 17 juni Fatou Bensouda op, die de rol negen jaar bekleed heeft. Ook Khan is verkozen om negen jaar als hoofdaanklager op te treden. Khan is een assistent-Secretaris-Generaal van de VN, en werd gezien als de favoriet om de baan te krijgen. Omdat noch Khan, noch een van de andere kandidaten genoeg steun kreeg om bij consensus te worden benoemd, moest de aanstelling uiteindelijk worden beslist door middel van een stemming. Van de 123 lidstaten stemden er, in de tweede stemronde, 73 op Khan. Hoewel de Verenigde Staten en Israël geen lid zijn van het Strafhof zouden de twee landen toch gelobbyd hebben in het voordeel van Khan. De Palestijnen lobbyden voor de Ierse kandidaat Fergal Gaynor, die 42 stemmen kreeg en daarmee tweede werd.
Khan was voorheen een juridisch adviseur voor de aanklagers van de Internationale Straftribunalen voor het voormalige Joegoslavië en Rwanda. Daarnaast heeft hij gewerkt als advocaat in verschillende zaken bij het Internationaal Strafhof, het Joegoslaviëtribunaal en het Speciale Hof voor Sierra Leone. Hij is momenteel het hoofd van het door de VN-Veiligheidsraad opgezette onderzoek naar misdaden die door de Islamitische Staat in Irak zijn gepleegd.
Als opvolger van Bensouda zal Khan moeten beslissen over de volgende stappen in het onderzoek naar oorlogsmisdaden in de bezette Palestijnse gebieden. Op 14 februari riep het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken het Internationaal Strafhof opnieuw op om haast te maken met het openen van een officieel onderzoek. In een verklaring zei het ministerie dat er sprake is van een escalatie van ‘aanvallen op de Palestijnen, hun bezittingen en heilige plaatsen’ door de Israëlische autoriteiten en kolonisten.
Een Israëlische kolonist is op 12 februari in de buurt van het dorp Ein al-Beida op de Westelijke Jordaanoever ingereden op een drietal Palestijnse wandelaars. Daarbij kwam een van de wandelaars om het leven. De twee anderen zijn met verwondingen naar het ziekenhuis gebracht. De gedode Palestijnse man, de 52-jarige Bilal Bawatneh uit Al-Bireh, was een fervent wandelaar en nam regelmatig deel aan wandeltours op de Westelijke Jordaanoever.
Bawatneh was niet het enige slachtoffer van kolonistengeweld die dag. Twee vrouwen raakten gewond nadat zij werden met stenen en stokken werden belaagd door een groep Israëlische kolonisten in de buurt van de nederzetting Homesh, in het noorden van de Westelijke Jordaanoever.
Op 10 februari is de Palestijnse dagloner Azzam Amer onderweg van zijn werk naar huis bij Salfit doodgereden door een Israëlische kolonist. Volgens de gouverneur van Salfit, Abdullah Kamil, betrof het ook hier een opzettelijke aanrijding. De Israëlische autoriteiten hebben aangegeven een onderzoek in te zullen stellen. Azzam Amer laat een vrouw en kinderen na.
Op 8 februari vielen kolonisten een televisieploeg van Palestine TV aan terwijl zij aan het filmen waren in de buurt van de nederzetting Ariel. De televisieploeg was bezig met opnames voor een documentaire over de alsmaar groeiende illegale nederzettingen en de aanvallen van kolonisten op Palestijnen en hun eigendommen. Israëlische soldaten zouden ook geprobeerd hebben de opnames te verstoren door luidsprekers te gebruiken en journalisten te beletten het gebied te bereiken.
De leiding van het Joods Nationaal Fonds (JNF) heeft op 14 februari een voorstel goedgekeurd om de aankoop van grond op de Westelijke Jordaanoever ten behoeve van de Israëlische kolonies officieel mogelijk te maken. Het voorstel moet nog wel worden goedgekeurd door de raad van bestuur van de organisatie, die heeft aangegeven het besluit uit te stellen tot na de Israëlische verkiezingen op 23 maart. Volgens het voorstel, dat door het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken is bekritiseerd, zou het JNF particuliere grond op de Westelijke Jordaanoever kunnen kopen. Daarbij wordt voorrang gegeven aan grond in nederzettingen, grond waar nieuwbouw naar verwachting weinig obstakels zal ondervinden, en grond naast bestaande nederzettingen. Jarenlang werkte de organisatie op de Westelijke Jordaanoever via een dochteronderneming vanwege intern verzet tegen het kopen van grond op de Westelijke Jordaanoever. Als het nieuwe voorstel door de raad van bestuur wordt goedgekeurd zal dit niet meer nodig zijn. In een afzonderlijk besluit, dat ook onderhevig is aan goedkeuring door de raad, heeft de leiding van het JNF besloten 38 miljoen shekel (€10 miljoen) te reserveren voor de aankoop van grond op de Westelijke Jordaanoever.
Twee filmpjes die vorige week door Middle East Monitor en Middle East Eye werden gepubliceerd geven een inkijk in het leven in Gaza. Het eerste filmpje gaat over de 41-jarige Samira Abu Amra uit de wijk Zeitoun in Gazastad. Twee keer per week bereidt zij grote hoeveelheden eten om haar lokale gemeenschap te voeden die in armoede leeft als gevolg van de economische situatie in de enclave, de voortdurende belegering door Israël en de schade die werd veroorzaakt door talrijke Israëlische bombardementen en oorlogen. Het project wordt gefinancierd door vrouwen in Koeweit die volgens Samira ‘naar me toe kwamen en vroegen: “Um Muhammed, hoe zou je het vinden om dit te doen voor een goed doel, zonder betaling?” en ik accepteerde het voorstel als iets goeds voor mensen.’
https://videopress.com/v/iZjLtTMP
De tweede video toont Gaza’s eerste boksschool voor vrouwen. Onder leiding van coach Osama Ayyoub werken de vrouwen in de school aan hun boksvaardigheden en normaliseren zij het idee dat ook vrouwen kunnen boksen. Er zijn in Gaza niet veel plekken waar vrouwen kunnen sporten, en in de video vertellen de boksers dat het niet gemakkelijk was om de school op te zetten. Omdat er inmiddels veel geïnteresseerde meisjes en vrouwen zijn, zijn de oprichters op zoek naar een grotere ruimte.
Fatah, Hamas en twaalf andere Palestijnse facties zijn op 9 februari tot een overeenkomst gekomen wat betreft het houden van verkiezingen later dit jaar. Tijdens een bijeenkomst in Caïro besloten de aanwezige partijen dat de parlementaire verkiezingen zullen plaatsvinden op 22 mei. De presidentiële verkiezingen volgen op 31 juli. In een gezamenlijke verklaring aan het einde van de tweedaagse sessie in Caïro beloofden alle facties ‘zich aan het tijdschema te houden’ en de resultaten te ‘respecteren en accepteren’. Daarnaast besloten de deelnemende partijen om een speciale rechtbank op te richten om de resultaten van het verkiezingsproces bij te houden, en om de rol van de politie in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever bij het beveiligen van stembureaus te verduidelijken.
Het Britse East Sussex Pension Fund heeft besloten niet langer te investeren in Elbit Systems, de grootste particuliere Israëlische wapenfabrikant. Mensenrechtenactivisten hadden maandenlang bij het fonds gelobbyd om te desinvesteren in bedrijven die betrokken zijn bij schendingen van het internationaal recht. Israël maakt op grote schaal gebruik van door Elbit geleverde bewapening en andere apparatuur bij het handhaven en uitbouwen van de illegale bezetting en kolonisering van de Palestijnse gebieden en de onderdrukking van de Palestijnse bevolking. Berucht is de inzet van door Elbit geleverde drones bij militaire acties op de Westelijke Jordaanoever en in Gaza, die grote aantallen burgers het leven hebben gekost.
Investeringen in Elbit werden eerder al door verschillende investeerders stopgezet. Voorbeelden zijn de Britse bank HSBC, verzekeringsbedrijf AXA en ABN Amro, en een reeks Europese pensioenfondsen, waaronder in Noorwegen, Nederland en Zweden. Lewis Backon, Campaigns Officer bij de Palestine Solidarity Campaign (PSC), zei over het besluit van het East Sussex pensioenfonds: ‘De uitsluiting van Elbit Systems is een grote overwinning voor de leden van East Sussex. Elbit produceert wapens die herhaaldelijk worden gebruikt bij Israëls oorlogsmisdaden tegen de burgerbevolking van het belegerde Gaza. Maar het fonds moet verder gaan en zich ertoe verbinden elk bedrijf uit te sluiten dat medeplichtig is aan Israëls schendingen van het internationaal recht.’
De Europese Unie heeft Israël opgeroepen de sloop van Palestijnse gebouwen in de bezette Jordaanvallei te stoppen. De oproep kwam nadat Israëlische troepen de Palestijnse bedoeïenengemeenschap Khirbet Humsah op de Westelijke Jordaanoever vorige week voor de tweede keer in drie maanden hadden vernietigd. Bijna tachtig Palestijnen, waaronder meer dan veertig kinderen, raakten daardoor dakloos. ‘Deze grootschalige sloop is een voorbeeld van de betreurenswaardige trend van confiscatie en vernietiging’, zei Sven Kühn von Burgsdorff, de vertegenwoordiger van de EU in de Palestijnse gebieden. EU-woordvoerder Peter Steno bekritiseerde ook de illegale sloop en riep Israël op om de praktijk stop te zetten. ‘Israël Palestina: Confiscatie, afbraak van gebouwen in Hamsa al-Foqa en ontwrichting van ongeveer 60 mensen bevestigen een betreurenswaardige trend ondanks #COVID19 & verplichtingen van [Israël] als bezettingsmacht onder het [internationaal] humanitair recht’, schreef hij op Twitter.
Ook vanuit het Verenigd Koninkrijk was er kritiek op het Israëlische sloopbeleid. Een groep van meer dan tachtig Britse parlementariërs deed op 9 februari een beroep op de Britse regering om de druk op Israël te verhogen om de gedwongen uitzettingen van Palestijnse families uit hun huizen in Oost-Jeruzalem te stoppen. Meer dan 80 parlementsleden van verschillende partijen, van zowel het Lagerhuis als het Hogerhuis, vroegen de Britse minister van Buitenlandse Zaken Dominic Raab in een brief om ‘zijn Israëlische ambtgenoot duidelijk te maken dat de betrekkingen niet normaal kunnen blijven in het geval van dergelijke overtredingen’.
Volgens de United Nations Office for Coordination of Humanitarian Affairs (UN OCHA) heeft Israël in 2021 tot nu toe 195 Palestijnse gebouwen gesloopt. Daardoor raakten 281 Palestijnen dakloos.
De Verenigde Arabische Emiraten (VAE) hebben hun financiering voor het VN-Agentschap voor Palestijnse Vluchtelingen (UNRWA) in 2020 fors verlaagd. Volgens een woordvoerder van UNRWA schonken de VAE in 2018 en in 2019 jaarlijks $51,8 miljoen aan UNRWA, maar was dat bedrag in 2020 teruggebracht tot slechts $1 miljoen. De vermindering van de financiering van de VAE vond plaats in hetzelfde jaar dat de Golfstaat de Abraham-akkoorden, een normalisatieovereenkomst met Israël, ondertekende.
Op 12 november stemde de Tweede Kamer nog in met een motie van PVV-Kamerlid De Roon waarin steun werd uitgesproken voor de Abraham-akkoorden tussen Israël en, onder meer, de VAE. Volgens de motie zijn de akkoorden ‘in het belang van de vrede in het Midden-Oosten’. Alleen GroenLinks, de SP, PvdA, PvdD en DENK stemden tegen de motie van de PVV.
Nu is duidelijk geworden dat de Palestijnse vluchtelingen de dupe zijn van de overeenkomst tussen Israël en de VAE. Sinds 2018 verkeert UNRWA al in financieel zwaar weer, toen de Amerikaanse president Trump besloot de steun aan de vluchtelingenorganisatie stop te zetten.
Phillipe Lazzarini, de commissaris-generaal van UNRWA, heeft op 9 februari in Ramallah de eerste van twee vaccinaties tegen COVID-19 ontvangen. Lazzarini bedankte daarbij de Palestijnse minister van Volksgezondheid, dr. Mai al-Kaila, en de landen die de vaccinatie van Palestijnse vluchtelingen al hebben opgenomen in hun vaccinatieplannen.
Oxfam Novib, SOMO, PAX en The Rights Forum organiseren een online debat met vier (kandidaat-)Kamerleden over het Nederlandse beleid ten opzichte van de kwestie Israël/Palestina. Het debat, dat online te volgens is, vindt plaats op 23 februari om 16.00 uur. Tijdens het debat gaan Kamerleden en kandidaat-Kamerleden met elkaar in debat over de situatie in Israël-Palestina en hoe het Nederlandse buitenlandbeleid een betekenisvolle rol kan spelen. Er zal teruggekeken worden op het beleid van de afgelopen jaren en vooruitgekeken op de komende regeringsperiode.
Het debat wordt geleid door Dr. Peter Malcontent. Dr. Malcontent is een erkend specialist op het terrein van de geschiedenis van de mensenrechten en het Nederlandse buitenlandse beleid op dat gebied. Sadet Karabulut (SP), Sjoerd Sjoerdsma (D66), Daniëlle Hirsch (GroenLinks) en Mustafa Amhaouch (CDA) zullen aan het debat deelnemen.
Via deze link kunt u zich voor het webinar aanmelden.
Op woensdag 17 februari geeft Fatou Bensouda, hoofdaanklager van het Internationaal Strafhof in Den Haag, een online lezing over het belang van het Strafhof. Bensouda zal onder andere ingaan op de huidige status en internationale impact van het Strafhof en de noodzaak van internationale steun voor het cruciale werk dat het hof doet om steun te verlenen aan slachtoffers van oorlogsmisdaden. Ze zal ook stilstaan bij haar nalatenschap als aanklager van het Strafhof. Daarbij komen de prestaties van haar kantoor in de afgelopen negen jaar, evenals de tegenslagen, hedendaagse uitdagingen en toekomstige kansen aan bod.
Voor meer informatie over de lezing kunt u hier terecht.
