Eindelijk lijkt een akkoord bereikt tussen Hamas en Israël. Dat moet nu op volle kracht worden uitgevoerd. Israëlische sabotage mag geen ruimte meer krijgen.
Eindelijk is er goed nieuws. Voor de Israëlische en Palestijnse gegijzelden en hun families, voor de 2,3 miljoen Palestijnen in de Gazastrook die al 15 maanden blootstaan aan Israëls genocidale geweld, en voor de rest van de wereld. Eindelijk lijkt een akkoord over een staakt-het-vuren bereikt tussen Hamas en Israël. Naar verluidt gaat het zondag 19 januari in.
Het akkoord voorziet in drie fases. In de eerste fase van zes weken wordt een begin gemaakt met de uitwisseling van gegijzelden, terugtrekking van Israël, terugkeer van verdreven en gevluchte Palestijnen naar hun leefgebied, en toegang van grootschalige humanitaire hulp.
In de tweede fase worden de uitwisseling van gegijzelden en de Israëlische aftocht voltooid. De derde fase betreft vooral de wederopbouw en het bestuur van Gaza. Maar definitieve afspraken zijn nog niet gemaakt. De onderhandelingen over deze twee fases beginnen 16 dagen na aanvang van de eerste fase.
Analisten waarschuwen voor de vele resterende valkuilen, waarvan de Israëlische politiek de grootste is. Zij wijzen erop dat hetzelfde akkoord eind mei ook op tafel lag. Toen werd het door de Amerikaanse president Biden gepresenteerd als ‘Israëlisch voorstel’. Hamas aanvaardde het, evenals de VN-Veiligheidsraad, op 10 juni in resolutie 2735. Aansluitend wees Israël zijn eigen voorstel af. De onderliggende dynamiek beschreven we eerder.
Die kan deze donderdag ook een rol spelen als het Israëlische kabinet moet instemmen met het bereikte akkoord. Dat zal mogelijk het vertrek van de extreemrechtse ministers Itamar Ben-Gvir en Bezalel Smotrich tot gevolg hebben, wat tot voor kort zou hebben geleid tot de val van het kabinet-Netanyahu. Verwacht wordt echter dat het kabinet het akkoord aanvaardt – ten koste van wat, moet worden bezien.
De vrees van de analisten is vooral dat Israël na de eerste fase de strijd zal hervatten. De rol van Hamas in het bestuur van Gaza zou daar aanleiding toe kunnen geven, evenals de terugtrekking van het Israëlische leger uit de Philadelphi en Netzarim-corridors. Met zijn weigering zich daaruit terug te trekken blies premier Netanyahu in juni zijn eigen voorstel op. Feit is dat vriend en vijand waarschuwen voor Israëls reputatie van onbetrouwbaarheid.
En dan is er de internationale dynamiek – van een veranderd Midden-Oosten tot de Amerikaanse presidentswissel –, met op de achtergrond grote thema’s als de relatie tussen Saudi-Arabië en Israël, en de positie van Iran. In dat krachtenveld schuilt het gevaar dat de aanleiding van de aanval van Hamas op 7 oktober 2023 – de decennia durende onderdrukking van de Palestijnen – niet wordt geadresseerd.
Ongeacht alle scepsis overheerst voor de Palestijnen en veel Israëli’s vooralsnog de vreugde over het akkoord, dat nu op volle kracht – en onder bescherming van een eensgezinde internationale gemeenschap – moet worden uitgevoerd. Voor de uitgeputte inwoners van Gaza zal een humanitaire operatie op touw moeten worden gezet die zijn gelijke niet kent. Voor hen lonkt een toekomst zonder dagelijkse bombardementen. Die kans mag hen niet worden ontnomen.
