Ik krijg regelmatig uitnodigingen in mijn mailbox om ergens te komen spreken. Ik kan niet altijd ja zeggen – mijn gezin wil mij ook wel eens zien, ik hen ook. Maar een paar weken geleden ontving ik een bericht dat begon met de volgende zinnen:
“Ik ben verpleegkundige. Zeven jaar geleden vierde ik m’n verjaardag met ‘n groot feest in Hotel De Wageningsche Berg. Er was ook tijd voor iets serieus: Dries van Agt kwam – op mijn verzoek op m’n verjaardag – spreken over de Palestijnen. Ik had hem nog nooit ontmoet. Hij kwam binnen, omhelsde en feliciteerde me en sprak gloedvol over ‘t lot van de Palestijnen. M’n gasten luisterden op ‘t puntje van hun stoel.”
Hoe kun je zo’n uitnodiging nu afslaan? Dus ik zei dat ik graag kwam.
Mijn praatje zou plaatsvinden in de Titus Brandsma Parochie in Wageningen in het kader van een lezingenreeks die een aantal jaar geleden door mijn gastheer zelf was gestart.
Wie was Titus Brandsma?
Titus Brandsma (1881-1942) was een Nederlandse priester, hoogleraar en journalist. Hij verzette zich openlijk tegen de nazi’s en hun propaganda. Hij kwam op voor persvrijheid en verzette zich tegen antisemitisme en de Jodenvervolging. Zijn strijd tegen onrecht en genocide maakte hem een doelwit. In 1942 werd hij gearresteerd en naar concentratiekamp Dachau gestuurd. Daar bleef hij zijn medemensen steunen, ondanks de zware omstandigheden. Na zware mishandelingen werd hij daar vermoord. In 2022 werd hij heilig verklaard. Brandsma wordt herinnerd als een moedige man die opkwam voor menselijkheid en rechtvaardigheid.
Een week geleden kreeg ik het bericht dat mijn lezing niet in de Titus Brandsma Parochie kon doorgaan. De pastors vonden de spreekster ‘te politiek’.
Kennelijk is het ‘te politiek’ om, vanuit je professionele ervaring als diplomaat te vertellen over hoe ons land zich medeplichtig maakt aan de systematische, grootschalige mensenrechtenschendingen van een bondgenoot. Er worden met onze steun mensen verdreven, dakloos gemaakt, vermoord, gemarteld, uitgewist. Maar we mogen het er niet over hebben, want dat is ‘te politiek’. Letterlijk vloeken in de kerk.
Ik ben kerkelijk opgevoed. In Frankrijk ging ik naar de katholieke kerk en deed ik mijn eerste communie. In Nederland ging ik naar een Nederlands Hervormde kerk (totdat mijn ouders mij op zondag lieten uitslapen). Ik voel veel voor de waarden van barmhartigheid, naastenliefde en medemenselijkheid in de Bijbelverhalen, in gebed en preken. Maar wat zijn deze waarden waard, als ze alleen met de mond worden beleden?
Westerse kerken en christelijke leiders hebben zich, enkele uitzonderingen daargelaten, gedurende deze genocide – een van de grootste crises van barmhartigheid, naastenliefde en medemenselijkheid van deze tijd – op zijn best afzijdig gehouden en op zijn slechtst actief meegedaan aan de verheerlijking van het Israëlische regime en de ontmenselijking van het Palestijnse volk.
Zouden de heren van de Titus Brandsma Parochie zich realiseren dat Jezus Christus in zijn tijd politiek as f*ck was?
En nu – nu zelfs het Westen met schaamrood op de kaken moet bekennen dat Israël het toch wel erg bont maakt – is het ‘te politiek’ om een spreker te ontvangen die daar op rustige toon en met kennis van zaken vanuit een perspectief van rechtvaardigheid over vertelt.
Zouden de heren van de Titus Brandsma Parochie zich realiseren dat Jezus Christus in zijn tijd politiek as f*ck was? En de naamgever van de parochie Brandsma trouwens ook. Wat zou hij ervan vinden dat iemand niet mag spreken omdat ze zich verzet tegen genocide? Is dat waarom mensen pas heilig verklaard worden na hun dood?
Gaat mijn praatje dan helemaal niet door? Jawel!!
Vrijdag 14 maart
19:45 – 22:00 uur
Arboretumkerk, Delhorstpad 6 Wageningen
Ik zie jullie heel graag daar!
