De EU heeft een op het Israëlische publiek gerichte promotievideo laten presenteren door een erkende racist en propagandist van genocide. Na een storm van protest werd de video gisteren offline gehaald. Resteert de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren en wat dat zegt over de EU-normen ten aanzien van Israël.
De EU heeft een op het Israëlische publiek gerichte promotievideo laten presenteren door een erkende racist en propagandist van genocide. Na een storm van protest werd de video gisteren offline gehaald. Resteert de vraag hoe dit heeft kunnen gebeuren en wat dat zegt over de EU-normen ten aanzien van Israël.
Eind juli besloot de ambassade van de Europese Unie (EU) in Tel Aviv het Israëlische publiek per video te informeren over alle goeds dat Europa Israël te bieden heeft. De defensieve insteek van het promotionele filmpje suggereert dat Israëli’s overtuigd moeten worden van Europa’s goede bedoelingen. De video begint aldus:
The EU – you think it’s anti-Israeli, right? Let me surprise you.
Daarop volgt een uiteenzetting over de Israëlische handelsvoordelen, de gunstige Open Skies-overeenkomst, toerisme, technologie en andere velden waarin Europa dankbaar gebruikmaakt van Israëlische producten en vindingen. De video besluit met een positieve boodschap:
So the next time you hear about the EU, remember – they are the best neighbors we’ve got!
Voor de presentatie van de video huurde de ambassade Avishai Ivri in, een goed van de tongriem gesneden Israëli die algemeen bekendstaat als racist en propagandist van genocide. ‘Fuck it, wipe out Gaza’ is een van zijn bekendere uitlatingen. Een andere: ‘The Palestinians are Nazi’s’. Ivri heeft een omvangrijk oeuvre opgebouwd van vergelijkbare uitingen. Desondanks ging de EU met hem in zee en werd de video op het Facebook-account van de EU-ambassade gelanceerd.
Gisteren werd de video na een storm van protest alweer verwijderd. Op Twitter werd daarvoor door de EU-ambassade in Tel Aviv de volgende verklaring gepubliceerd:
We decided to stop promoting a video on EU-Israel cooperation. We want no doubts that anything we do promotes the values the EU stands for. Video was meant to showcase cooperation between EU and Israel, we do not want anything to distract from this important message.
Op vragen van The Electronic Intifada, het medium dat als eerste over de promotievideo publiceerde, volgde een schamel antwoord:
The personal and political views held by Mr. Ivri, some of which clearly at odds with the positions and the values of the European Union, are of course his own and do not engage the EU in any way.
Dat statement laat de belangrijkste vragen onbeantwoord. Ervan uitgaande dat aan de keuze voor Ivri een gedegen selectie vooraf is gegaan, is de voor de hand liggende conclusie dat Ivri’s track record door de EU-vertegenwoordigers niet bezwaarlijk werd bevonden. Mogelijk werd hij juist uitverkoren vanwege zijn extremistische denkbeelden, die goed vallen bij het Israëlische publiek.
Een open vraag is bovendien wat dit zegt over het heersende klimaat in de top van de EU en op de EU-ambassade in Tel Aviv. Zo is het normaliter ondenkbaar dat de EU personen of organisaties tolereert – laat staan legitimeert – die expliciete vergelijkingen maken met nazi’s en gaskamers. Desondanks werd nu een presentator ingehuurd die deze krachttermen al jaren publiekelijk aan de man brengt. Dat laat zich niet zomaar verklaren. Het is belangrijk om te achterhalen op welke gronden de EU haar eigen rode lijn heeft overschreden.
Tenslotte is het de vraag waarom de video überhaupt nodig werd gevonden. De Europese impopulariteit in Israël is à priori te wijten aan Israëlische politici die de EU te pas en te onpas aanspreken in termen die zowel door de EU als door Israël zelf taboe verklaard zijn. De minste Europese kritiek, maar ook onwelgevallige resoluties van de VN-Veiligheidsraad of UNESCO, kunnen rekenen op Tweede Wereldoorlog-retoriek, waaronder standaard de beschuldiging van antisemitisme. Op een dag gaat de bevolking zijn leiders geloven. Avishai Avri is maar één voorbeeld van die realiteit.
Ruim twee weken geleden – de productie van de EU-video was nog in volle gang – brandde de Israëlische premier Netanyahu de EU volledig af als zijnde hypocriet en gedoemd tot de ondergang als de Unie zich niet welwillender zou opstellen jegens Israël. Die opstelling vraagt om een ander antwoord dan de eenzijdige liefdesverklaring die in de EU-video besloten ligt.
Vastgesteld moet worden dat de EU bij het Israëlische publiek aan het verkeerde adres is; de Unie doet er goed aan zich te concentreren op de extreme vormen van incitement (ophitsing, provocatie) waaraan Israëlische politici zich aan de lopende band schuldig maken, en die in elk ander geval reden zouden zijn voor harde veroordelingen. De vraag is gerechtvaardigd of ten aanzien van Israël andere normen worden gehanteerd. Die vraag werd ook gesteld nadat bekend werd dat de EU het Israëlische leger, berucht om zijn schendingen van het internationaal recht en zijn rol als bezetter, trainingsfaciliteiten bood op Cyprus.
Antwoord op de openstaande vragen wordt komende dagen verwacht. Het ligt voor de hand dat Europese en Nederlandse parlementariërs zullen aandringen op verantwoording door de ambassadetop, en een grondige analyse van de omstandigheden waaronder die heeft gefunctioneerd. Het feit dat de EU-ambassade heeft geput uit belastinggelden draagt bij aan deze noodzaak.
Daarbij moet worden meegewogen dat Israël in hoog tempo bezig is zijn krediet bij het Europese publiek te verspelen. Niet alleen de gewelddadige Israëlische politiek ten aanzien van de Palestijnen en de voortdurende kolonisering van Palestijns land spelen daarin een rol, ook de verwoesting door Israël van Europese en Nederlandse hulpprojecten leidt tot oplopende woede onder de Europese bevolking.
Het probleem is allang niet meer de bezetting. Het probleem is het gedogen ervan.
Ramsey Nasr Schrijver / dichter / acteur
