Een week nadat Israël wederom een vredesvoorstel afwees, volgde vanochtend een nieuwe escalatie. Israëlische troepen zijn Libanon binnengevallen, terwijl de bombardementen op Beiroet en andere delen van het land onverminderd doorgaan.
Het Israëlische leger zelf spreekt van een ‘beperkte en gerichte’ actie, wat door veel westerse media in hun verslaggeving werd overgenomen. Analisten en journalisten wijzen er op sociale media echter op dat Israël in april van dit jaar ook sprak van een ‘beperkte grondoperatie’ tegen Rafah in de Gazastrook.
Rafah is inmiddels grotendeels verwoest, zowel door de bombardementen als door het gericht opblazen van huizen. Israëls premier Netanyahu zegt sindsdien koste wat kost de in Rafah gelegen grensstrook tussen Egypte en Gaza (de Philadelphi-corridor) permanent bezet te willen houden.
Toen Israël in 1982 Libanon binnenviel sprak het ook van een ‘beperkt offensief’, schrijft de Nederlandse journalist en schrijver Jan Keulen op X. Vervolgens hield Israël het zuiden van het land 18 jaar lang bezet, tot het zich in 2000 door het verzet van Hezbollah gedwongen zag terug te trekken.
Het Israëlische leger zegt zelf slechts net over de grens met Libanon te opereren. Maar het heeft de bewoners van dorpen tot aan de Litani-rivier – zo’n dertig kilometer noordelijker – opgedragen te vertrekken. Dat lijkt een aanwijzing voor een grotere invasie. Op het moment van schrijven van dit artikel wordt door Hezbollah en VN-vredesmacht UNIFIL overigens ontkend dat Israëlische troepen zich op Libanees grondgebied bevinden.
Vóór vandaag waren de acties van Israël in Libanon al verre van beperkt. Sinds 16 september heeft Israël de aanvallen op Libanon stap voor stap geëscaleerd, waarbij al ruim duizend Libanezen werden gedood. Een miljoen Libanezen – bijna een vijfde van de bevolking – is voor de Israëlische aanvallen op de vlucht geslagen.
De escalatie begon met de ontploffende piepers en walkie talkies. Naast 42 doden raakten duizenden mensen gewond. VN-experts noemden het direct een ‘verschrikkelijke schending van internationaal recht. Een paar dagen later werd een appartementencomplex in Beiroet volledig weggevaagd door een luchtaanval. Naast 16 hoge Hezbollahleden kwamen hierbij nog eens zeker 29 mensen om, onder wie vrouwen en kinderen.
Daarna voerde Israël de hevigheid van zijn luchtaanvallen snel op. Op maandag 23 september alleen al vielen honderden doden. Westerse leiders riepen en roepen keer op keer om een ‘diplomatieke oplossing’ en waarschuwen in algemene termen dat het conflict niet moet escaleren. De belangrijkste aanjager van die escalatie, Israël, wordt daarbij echter niet publiekelijk aangesproken.
Frankrijk en de VS presenteerden vorige week een plan voor een staakt-het-vuren van 21 dagen. Hezbollah zei open te staan voor een deal, als daar een staakt-het-vuren in Gaza bij betrokken zou worden. Israël wees het voorstel af. In plaats daarvan escaleerde het verder. Vrijdag 27 september doodde Israël Hezbollah-leider Hassan Nasrallah met een zware luchtaanval, waarbij meerdere appartementencomplexen met de grond gelijk werden gemaakt. Het dodental is nog onduidelijk, omdat het moeilijk is alle, zwaar verminkte, lichamen terug te vinden tussen het puin.
Een Israëlische functionaris vertelde de Amerikaanse nieuwszender NBC dat Israël besloot om Nasrallah om te brengen, precies omdat hij een staakt-het-vuren in Libanon niet wilde loskoppelen van Gaza.
De Nederlandse minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp werd vorige week gevraagd of hij de Israëlische aanvallen op Libanon terecht vond. Hij zei van niet. Wel vond hij ze te verklaren omdat Israël ‘onder druk staat vanuit de samenleving’ om actie tegen Hezbollah te ondernemen. Dit om de tienduizenden Israëli’s die uit het noorden van Israël zijn geëvacueerd te laten terugkeren.
Dat argument wordt door Israël genoemd ter rechtvaardiging van de aanvallen op Libanon. De populaire Nederlandse tv-show ‘De Avondshow’ van Arjen Lubach besteedde vorige week aandacht aan Hezbollah, en toonde begrip voor Israëls aanvallen op Libanon om zo de terugkeer van de bevolking naar Noord-Israël te bewerkstelligen.
Wat Veldkamp en Lubach er niet bij vertelden is dat Israël verantwoordelijk is voor ruim 80 procent van de op 8 oktober 2023 begonnen beschietingen tussen Hezbollah en Israël. Tussen 8 oktober 2023 en 16 september 2024, dus vóór de huidige escalatie, werden bij Israëlische aanvallen al ruim zeshonderd Libanezen gedood. Daartegenover staan enkele tientallen Israëlische doden als gevolg van Hezbollah-aanvallen. Gedurende die periode heeft Hezbollah keer op keer verklaard de beschietingen te staken zodra in Gaza een staakt-het-vuren wordt bereikt.
Het enige land dat daadwerkelijk de macht heeft om het Israëlische geweld te stoppen is de VS. Maar de Amerikanen komen niet verder dan algemene oproepen tot de-escalatie. In de praktijk volgen ze vooral het Israëlische narratief en blijven Israël onverminderd wapens leveren.
Ook nu Israëlische troepen de grens met Libanon zijn overgestoken hebben de VS hun goedkeuring uitgesproken. Na maandenlange oproepen tot de-escalatie zegt de Amerikaanse minister van Defensie Austin nu het eens te zijn ‘met de noodzaak de aanval-infrastructuur langs de grens te ontmantelen’.
Daarnaast waarschuwt hij Iran niet tussenbeide te komen. Daarbij vindt hij Veldkamp aan zijn zijde. Die vond Israëls escalatie afgelopen week ‘te verklaren’, maar riep Iran, bondgenoot van Hezbollah, op tot terughoudendheid.
