Israël voerde maandag bombardementen uit op de Gazastrook, nadat Hamas projectielen op Israël had afgeschoten. Daarmee beantwoordde Hamas een Israëlische operatie in Gaza, die zondag zeven Palestijnen en een Israëli het leven kostte. Maandag vielen in Gaza drie doden en in Israël meerdere gewonden.
De Israëlische luchtmacht voerde maandag in de namiddag en avond zware bombardementen uit op de Gazastrook. Naar eigen zeggen werden ‘meer dan zeventig doelen van Hamas en Islamitische Jihad’ bestookt. Onder meer het onderkomen van het tv-station Al-Aqsa werd met de grond gelijk gemaakt. Ook Israëlische tanks namen Gaza onder vuur. De aanvallen kostten drie Palestijnen van 22, 23 en 27 jaar het leven. Zeker negen Palestijnen raakten gewond.
De bombardementen volgden direct op beschietingen, opgeëist door Hamas, op het zuiden van Israël. Volgens Israëlische media schoot de organisatie circa tweehonderd projectielen – veelal mortier- en anti-tankgranaten – af. Zestig daarvan zouden onschadelijk zijn gemaakt door het afweersysteem Iron Dome. Een 19-jarige Israëlische militair raakte zwaargewond toen een bus waar hij vlakbij stond door een granaat werd geraakt. De bus zou een groep militairen hebben vervoerd, die juist waren uitgestapt. De 25-jarige buschauffeur raakte in shock. In Sderot raakten zes personen lichtgewond en ook in Ashkelon en Netivot, waar woningen zouden zijn geraakt, vielen enkele gewonden.
Met de beschietingen reageerde Hamas op een Israëlische operatie in Gaza, die met geheimzinnigheid is omgeven. Zeker is dat Israëlische special forces zondagavond de Gazastrook binnendrongen en dat hun operatie gepaard ging met felle gevechten tussen de infiltranten en Hamasstrijders, en zware beschietingen en luchtaanvallen van het Israëlische leger. Vanuit de strook werden 17 projectielen afgeschoten, die lichte schade aan een kas en een kippenhok aanrichtten. De operatie kostte zeven Palestijnen en een Israëli het leven. Daarnaast raakten zeven Palestijnen en een Israëli gewond.
Een reconstructie van de gebeurtenissen lijkt erop te wijzen dat de Israëlische operatie bedoeld was om één of meer leiders van Hamas te liquideren of ontvoeren. Volgens Palestijnse bronnen was de Israëlische eenheid in een Volkswagen de Gazastrook binnengereden in de buurt van Khan Yunis. Enkele van de Israëli’s zouden als vrouwen verkleed zijn. Hun doel zou het huis zijn van Nur al-Din Baraka, een officier van de gewapende tak van Hamas. Vlak bij het huis werd de eenheid echter aangehouden en verzocht zich te identificeren. Daarop zouden de Israëli’s het vuur hebben geopend.
Bij het gevecht tussen Hamasstrijders en de Israëlische eenheid dat ontbrandde werd Baraka (37) gedood. De Israëlische bombardementen en beschietingen zouden zijn bedoeld om de aftocht van de eenheid te dekken. De bombardementen kostten nog eens zes Palestijnen het leven, allen tussen de twintig en dertig jaar oud. Volgens Hamas behoorden vijf van hen tot de organisatie. Aan de kant van de Israëlische eenheid verloor een 41-jarige officier het leven.
Het Israëlische leger sprak van ‘een langdurige operatie onder complexe omstandigheden in de Gazastrook’. Die zou niet bedoeld zijn geweest om Hamas-commandanten te doden of ontvoeren, maar om inlichtingen te verzamelen. Wat het precieze doel was wordt geheim gehouden; de militaire censuur verbiedt de Israëlische pers erover te berichten. Legerleider Gadi Eisenkot sprak van een ‘dappere en heroïsche’ operatie die ‘van eminent belang was voor de veiligheid van Israël’.
Een woordvoerder van het Israëlische leger maakte zondagavond bekend dat dit soort geheime operaties geregeld plaatsvindt:
What was revealed tonight is the very tip of operations that are carried out regularly and the purpose of which is to enable Israel’s superiority as it exists today.
Volgens een voormalige hoge Israëlische officier, die tot voor kort verantwoordelijk was voor Israëls militaire operaties op vreemd grondgebied, opereren speciale eenheden op dagelijkse basis in de buurlanden. Van een liquidatiepoging was volgens hem in Gaza geen sprake; daarvoor heeft Israël ‘elegantere methoden’:
Activities that most civilians aren’t aware of happen all the time, every night and in every region. This action — an operation that was apparently exposed — wasn’t an assassination attempt. We have other ways of assassinating people and we know how to do it much more elegantly.
In de Israëlische media bevestigen deskundigen dit beeld. Speciale eenheden opereren vrijwel iedere nacht in buurlanden om informatie te verzamelen en personen te ontvoeren, stellen zij.
De Israëlische premier Netanyahu keerde vanwege de operatie voortijdig terug uit Parijs, waar hij de herdenking van het einde van de Eerste Wereldoorlog bijwoonde. Op een door hem belegde persconferentie in Parijs zei hij kort voor de Israëlische operatie dat hij ‘alles in het werk stelde om een onnodige oorlog te voorkomen’, om ‘kalmte’ te creëren en daarna ‘een overeenkomst’ met Hamas te sluiten. Een werkelijke politieke oplossing sloot hij uit: ‘Die bestaat niet, net zo min als met Islamitische Staat.’
De operatie en de daaropvolgende escalatie slaan een deuk in de koortsachtige Egyptische inspanningen om een langdurig bestand tussen Hamas en Israël tot stand te brengen. Onderdeel van die inspanningen zijn door Qatar gefinancierde brandstofleveranties, waarmee de bevolking van Gaza zich dagelijks van enkele uren elektriciteit verzekerd weet en medische voorzieningen tot op zekere hoogte operationeel blijven.
Afgelopen week bereikte ook een bedrag van 15 miljoen dollar in contanten, verpakt in grote koffers, de Gazastrook. Met dit eveneens door Qatar beschikbaar gestelde geld zijn de achterstallige salarissen van 30 duizend ambtenaren van Hamas betaald. De salarissen komen eigenlijk voor rekening van de Palestijnse Autoriteit (PA), maar die weigert het geld over te maken zolang Hamas de macht in Gaza niet aan de PA overdraagt.
Een deel van het geld wordt door Hamas gebruikt om 10 duizend nieuwe banen in de strook te scheppen, schrijft de krant Haaretz (€). Ook zouden gezinnen van Palestijnen die tijdens de ‘Mars van Terugkeer’-demonstraties langs het zogenoemde ‘grenshek’ gedood werden of gewond raakten een financiële tegemoetkoming krijgen.
