Met onder andere: Israël keurt grote uitbreiding illegale kolonie goed, Palestijnse Autoriteit wil vredesonderhandelingen hervatten, en de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo plant bezoek aan illegale Israëlische kolonies.
De Israëlische regering heeft op 15 november een aanbesteding uitgeschreven voor de bouw van 1257 nieuwe woningen in de illegale Israëlische kolonie Givat Hamatos, in bezet Oost-Jeruzalem. De plannen voor de uitbreiding zijn enkele jaren geleden opgesteld, maar werden in 2014 na internationale oppositie uitgesteld. Als de nieuwe woningen er daadwerkelijk komen, wordt het nabijgelegen Palestijnse dorp Beit Safafa volledig afgesloten van andere Palestijnse gemeenschappen. De Israëlische organisatie Peace Now benadrukt dat de uitbreiding van Givat Hamatos de territoriale continuïteit van een toekomstige Palestijnse staat onmogelijk maakt en dus een ‘dodelijke slag’ is voor de vatbaarheid van een tweestatenoplossing. De nieuwe wijk zou Oost-Jeruzalem nog verder afsluiten van Bethlehem.
De uiterste datum voor het indienen van een aanbesteding is 18 januari 2021, twee dagen voor de inauguratie van Joe Biden als president van de Verenigde Staten. Van toeval lijkt geen sprake. Volgens Ir Amim, een Israëlische mensenrechtenorganisatie die zich verzet tegen de kolonisatie van Oost-Jeruzalem, is Israël van plan zoveel mogelijk woningen voor Israëlische kolonisten te bouwen nu nog twee maanden gerekend kan worden op onvoorwaardelijke steun uit Washington. De kans is groot dat er meer uitbreiding van nederzettingen rondom Oost-Jeruzalem zal volgen. De verwachting is dat Joe Biden een kritischere houding aan zal nemen ten opzichte van het Israëlische nederzettingenbeleid.
Het Palestijnse ministerie van Buitenlandse Zaken uitte in een verklaring stevige kritiek op Israëls bouwplannen. Volgens het ministerie is het duidelijk dat Israël ‘zich in een race tegen de klok bevindt om de resterende periode van de Amerikaanse president Trump zo veel mogelijk uit te buiten.’ Het ministerie roept landen op Israëls plannen te veroordelen en ‘Israël aansprakelijk te stellen voor zijn misdaden tegen het Palestijnse volk.’
Nickolay Mladenov, de Midden-Oosten gezant van de VN, veroordeelde op 16 november de plannen van de Israëlische regering. De uitbreiding van Givat Hamatos zou de vooruitzichten op een toekomstige aaneengesloten Palestijnse Staat en een tweestatenoplossing op basis van de grenzen van 1967 aanzienlijke schade toebrengen, verklaarde Mladenov. De VN-gezant benadrukte dat de Israëlische nederzettingen in strijd zijn met het internationaal recht en riep de Israëlische autoriteiten op de aanbesteding in te trekken. Ook de ministeries van Buitenlandse Zaken van Egypte en Turkije keurden de Israëlische bouwplannen af, en riepen anderen landen op hetzelfde te doen.
De problemen voor Palestijnen in Oost-Jeruzalem beperken zich niet tot de uitbreiding van Givat Hamatos. De bouw van een kabelbaan die zo’n drieduizend toeristen per uur van het westelijke deel van Jeruzalem naar de Oude Stad zal transporteren gaat deze maand nog van start. De rit zal eindigen in een bezoekerscentrum in Silwan, een Palestijnse wijk waar de aanwezigheid van Israëlische kolonisten de laatste tijd is toegenomen, ten koste van de Palestijnse bevolking.
Het Israëlische ministerie van Buitenlandse Zaken weigert België te compenseren voor vier door Israël gesloopte huizen die met Belgische steun waren gebouwd. België eiste vorige week in een verklaring compensatie of restitutie voor de gesloopte huizen in al-Rakeez, ten zuiden van Hebron. In een verklaring aan Tazpit Press Service, een Israëlisch nieuwsagentschap, zei het Israëlische ministerie dat ‘het betreurenswaardig is dat Europese ontwikkelingshulp zijn weg vindt naar de financiering van illegale activiteiten.’ Europese landen moeten volgens het ministerie ‘afzien van het financieren van de bouw in gebied C van de bezette Westelijke Jordaanoever, als de relevante vergunningen niet zijn verkregen.’
Israël beweert vaak dat de sloop van Palestijnse huizen op de bezette Westelijke Jordaanoever legaal is, waarbij het ontbreken van bouwvergunningen als rechtvaardiging wordt gebruikt. De Israëlische autoriteiten hebben echter vrijwel volledige controle over zaken als planning en bouw in het C-gebied van de bezette Westelijke Jordaanoever, dat onder volledige Israëlische controle staat, waardoor het voor Palestijnen onmogelijk is om vergunningen te verkrijgen. Volgens informatie van de Israëlische organisatie Bimkom hebben Israëlische autoriteiten tussen 2016 en 2018 slechts 3% van de door Palestijnen ingediende vergunningsverzoeken ingewilligd.
In een rapport van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over de gezondheidssituatie in de bezette Palestijnse gebieden wordt Israël veroordeeld voor schendingen van de gezondheidsrechten van Palestijnen. In het rapport, dat op 5 november verscheen, wordt herhaaldelijk gesteld dat veel van de gezondheidsproblemen waar Palestijnen mee kampen het gevolg zijn van de Israëlische bezetting. Vooral mentale en psychosociale gezondheidsproblemen vormen belangrijke uitdagingen voor de volksgezondheid. De WHO stelt dat de mentale problemen onder andere het gevolg zijn van het discriminerende planningsbeleid jegens Palestijnen in het C-gebied van de bezette Westelijke Jordaanoever. Ook het grote aantal slachtoffers van de Grote Mars van Terugkeer in Gaza worden genoemd, alsmede de hindernissen die door Israël zijn opgeworpen voor Palestijnen in Gaza om buiten Gaza behandeld te worden voor medische aandoeningen en verwondingen.
Op 11 november werd bovendien bekend dat er dertien nieuwe besmettingen met het coronavirus zijn bijgekomen onder Palestijnse gevangenen in de Israëlische Gilboa gevangenis. In totaal zijn er tot nu toe 130 Palestijnse gevangenen besmet geraakt met het coronavirus in Israëlische gevangenissen. Op 2 november waren dat er elf. Dat aantal lijkt dus exponentieel op te lopen, met grote gezondheidsrisico’s als gevolg. Op 10 november overleed Kamal Abu Wa’er, een Palestijnse gevangene die aan keelkanker leed. De conditie van de 46-jarige Abu Wa’er verslechterde nadat hij in juli het coronavirus had opgelopen. De Israëlische gevangenisdienst weigerde Abu Wa’er vrij te laten om behandeld te worden voor zijn ernstige aandoening.
De Palestijnse Autoriteit heeft op 11 november aangegeven bereid te zijn om de vredesbesprekingen met Israël te hervatten op basis van het internationaal recht en resoluties van de Verenigde Naties. ‘Het Palestijnse leiderschap is klaar om terug te keren naar de onderhandelingen […] vanaf het punt waar ze stopten, of op basis van Israëls inzet voor alle ondertekende overeenkomsten,’ verklaarde presidentiële woordvoerder Nabil Abu Rudeineh. Zijn opmerkingen kwamen in reactie op een opmerking van de Israëlische minister van Defensie Benny Gantz, die tijdens een parlementair debat over de normalisatieovereenkomst Bahrein zei dat ‘het Palestijnse leiderschap helaas niet heeft begrepen dat het tijd is om de excuses opzij te zetten, terug te keren naar de onderhandelingstafel en samen te werken aan het vinden van een oplossing.’ Overigens hebben de Palestijnen dit jaar en voorgaande jaren al meerdere keren opgeroepen tot een vredesconferentie en nieuwe vredesonderhandelingen.
De Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Mike Pompeo is van plan illegale Israëlische kolonies op de Westelijke Jordaanoever te bezoeken. Het zal het eerste bezoek zijn van een Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken aan een nederzetting in de bezette Palestijnse gebieden. Pompeo ontmoet volgende week eerst de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en minister van Defensie Benny Gantz, waarna hij met zijn vrouw een privébezoek zal brengen aan Qasr Al-Yahud, een christelijke doopplek in de Jordaanvallei. Pompeo is ook van plan de Psagot wijnmakerij te bezoeken, gelegen in de illegale kolonie Psagot nabij Ramallah. Psagot is een van de vele wijnmakerijen waar Amerikaanse evangelische christenen zich vrijwillig aanmelden om Joodse boeren te helpen bij het oogsten van hun wijngaarden.
De Palestijnse premier Mohammed Shtayyeh veroordeelde Pompeo’s reisplannen. Het bezoek, zei premier Shtayyeh, is een manier om ‘de nederzettingen te legitimeren’ en schept ‘een gevaarlijk precedent dat in strijd is met het internationaal recht’. Ook Hanan Ashrawi, lid van het uitvoerend comité van de Palestijnse Bevrijdingsorganisatie (PLO) bekritiseerde de plannen van Pompeo. Zij retweette een bericht van de diplomatieke dienst van de PLO: ‘Na te hebben toegezien op een verschuiving in het Amerikaanse beleid richting volledige medeplichtigheid aan Israëlische #WarCrimes, zal de vertrekkende @SecPompeo een illegale Israëlische nederzetting bezoeken die is gebouwd op gestolen #Palestijns land in de stad Al-Bireh bij Ramallah, in een poging om zijn persoonlijke politieke plannen vooruit te helpen.’ Van Pompeo wordt verwacht dat hij zich verkiesbaar wil stellen als republikeinse presidentskandidaat in 2024.
De Journalist Support Committee (JSC), een non-profitorganisatie die mediavrijheid, vrijheid van meningsuiting en rechten voor journalisten in de Palestijnse gebieden bevordert en beschermt, heeft op 9 november op Facebook gewaarschuwd voor de toenemende Israëlische schendingen tegen Palestijnse journalisten. Volgens de JSC zitten er momenteel 26 Palestijnse journalisten vast in Israëlische gevangenissen. Aanleiding voor het bericht was de arrestatie van de 27-jarige Palestijnse journaliste Bushra Al-Taweel bij een militaire controlepost nabij Nablus. De JSC schrijft in de verklaring dat negen van de vastgehouden journalisten straffen uitzitten in Israëlische gevangenissen, acht journalisten zonder aanklacht of proces in administratieve detentie worden vastgehouden, en tegen negen van hen onderzoeken lopen. Volgens de JSC zijn er sinds het begin van het jaar 64 Palestijnse journalisten gearresteerd.
De Commissaris-Generaal van de UNRWA, de VN-hulporganisatie die zorg draagt voor Palestijnse vluchtelingen, heeft op 9 november aangekondigd dat UNRWA de uitbetaling van het loon van duizenden werknemers mogelijk moet uitstellen. De organisatie, die zo cruciaal is voor het verstrekken van hulp aan miljoenen Palestijnen, verkeert in financieel noodweer. Commissaris-Generaal Philippe Lazzarini zei in een verklaring dat UNRWA ‘bijna geen geld meer heeft om de salarissen van 28.000 UNRWA-personeelsleden in november te betalen’. Volgens Lazzarini moet het VN-agentschap voor het einde van de maand $70 miljoen ophalen om de volledige salarissen voor de maanden van november en december alsnog te kunnen betalen. Als dit niet lukt zullen de gezondheidswerkers en leraren die bij UNRWA in dienst zijn en die zelf ook vaak vluchteling zijn worden getroffen.
