Openbaar Ministerie moet Israëlische inmenging Strafhof onderzoeken

Op initiatief van The Rights Forum roepen zes organisaties het Openbaar Ministerie op een strafrechtelijk onderzoek te openen. Een brief met deze oproep is vandaag verzonden aan het Openbaar Ministerie en het Strafhof.

De president van het Internationaal Strafhof, de Japanse rechter Tomoko Akane, waarschuwde deze week dat het functioneren van het Hof op het spel staat. © Internationaal Strafhof

De coalitie – bestaand uit de Nederlandse organisaties European Legal Support Centre, Een Ander Joods Geluid, Artsen voor Gaza, en The Rights Forum; en de Palestijnse organisaties Al-Mezan en Al-Haq – reageert op de Israëlische inmenging en bedreiging van het Internationaal Strafhof in Den Haag. Bijna tien jaar werd het onderzoek van het Hof naar Israëlische misdaden in de bezette Palestijnse gebieden ondermijnd. Deze ongekende inbreuk op de integriteit van het Hof en de veiligheid van zijn medewerkers moet gevolgen krijgen, aldus de coalitie.

Israëlische inmenging in het onderzoek van het Strafhof

De Israëlische inmenging kwam in mei aan het licht na onderzoek van The Guardian en de Israëlische nieuwswebsites +972 Magazine en Local Call. Daaruit bleek dat Israël het Internationaal Strafhof bijna tien jaar lang heeft bespioneerd, en zijn medewerkers heeft geïntimideerd, belaagd en belasterd. De inmenging was gericht op het saboteren van het onderzoek door het Strafhof naar Israëlische en Palestijnse (oorlogs)misdaden in bezet Palestijns gebied, waarmee het Hof in januari 2015 een begin maakte.

Al in 2016 kreeg Nederland een indicatie van de Israëlische inmenging toen een juriste in Nederland met de dood werd bedreigd vanwege haar bijdrage aan het onderzoek van het Strafhof. De zaak werd hoog opgenomen, maar onderzoek door het Openbaar Ministerie liep op niks uit. De zaak werd in mei 2019 gesloten. Zo heeft de Israëlische inmenging tot 2024 kunnen duren. Toen waren het niet de opsporings- of inlichtingendiensten die hem aan het licht brachten, maar de media.

Lees verder Lees minder

Onderzoek en vervolging

Voor strafrechtelijk onderzoek en vervolging van de daders bestaat meer dan voldoende rechtsgrond. De Israëlische activiteiten komen neer op misdrijven tegen de rechtspleging onder artikel 70(1) van het Statuut van Rome – het fundament van het Strafhof. Bovendien hebben zij zich deels afgespeeld op Nederlands grondgebied, waardoor ze ook strafbaar zijn onder Nederlandse wetgeving.

Daar komt nog bij dat Nederland als gastland van het Strafhof volgens het onderlinge Zetelverdrag de plicht heeft om:

[…] doeltreffende en adequate maatregelen [te treffen] die vereist zijn om de beveiliging, veiligheid en bescherming van de in dit verdrag bedoelde personen te waarborgen, en die noodzakelijk zijn voor het naar behoren functioneren van het Hof, zonder inmenging van welke aard dan ook.

Hoe dit zo gruwelijk mis heeft kunnen gaan, is een vraag op zichzelf. Het is amper voorstelbaar dat de Israëlische activiteiten door niemand zijn gesignaleerd. Feit is dat er overtuigende redenen bestaan om naast de Israëlische inmenging ook het Nederlandse onvermogen grondig te onderzoeken.

In oktober deed een groep van twintig Palestijnen aangifte bij het Openbaar Ministerie. Zij zien in de Israëlische ondermijning van het Strafhof een aanslag op hun toegang tot het recht, schrijft hun advocaat. Na decennia van Israëlische onderdrukking vormt de Israëlische sabotage een onaanvaardbare inbreuk op hun recht op gerechtigheid.

Functioneren op het spel

Hoe ernstig de situatie is, blijkt ook uit waarschuwingen van het Strafhof zelf. Al in mei deed de hoofdaanklager, de Brit Karim Khan, een boekje open over de ongekende druk die op het Hof wordt uitgeoefend. Deze week sloeg de president van het Hof, de Japanse rechter Tomoko Akane, alarm. Volgens haar staat het functioneren van Hof op het spel.

President van Strafhof slaat alarm

Deze maandag waarschuwde de president van het Strafhof, de Japanse rechter Tomoko Akane, dat het Hof serieus in gevaar is. Op de jaarlijkse vergadering van de 124 Verdragsstaten, deze week in Den Haag, staan de inmenging en bedreiging hoog op de agenda. Akane vroeg haar publiek zich te realiseren dat de instorting van het Strafhof neerkomt op de ondergang van de internationale rechtsorde.

Zonder landen bij naam te noemen beschreef ze ernstige gevallen van inmenging en bedreiging. Ook hekelde ze het voorbehoud dat Verdragsstaten, waaronder gastland Nederland, maken ten aanzien van de arrestatie van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu. Het Hof vaardigde op 21 november arrestatiebevelen uit voor Netanyahu, diens minister van Defensie Yoav Gallant en Hamasleider Muhammad al-Masri (aka Muhammad Deif).

Daarop hebben de VS harde sancties aangekondigd tegen het Hof, zijn medewerkers, en elk land dat meewerkt aan de arrestatiebevelen. Senator Tom Cotton dreigt zelfs met een invasie van Den Haag. Zo is de sloop van de internationale rechtsorde in volle gang. En het vooruitzicht is inktzwart. Vanaf 20 januari zetelt president Donald Trump in het Witte Huis, en hebben Cotton en zijn mede-Republikeinen het Congres in handen. De verplichting van gastland Nederland om het Strafhof en zijn medewerkers te beschermen tegen beïnvloeding zal zwaar op de proef worden gesteld.

Lees verder Lees minder

Gezien de ernst van de situatie is The Rights Forum een petitie gestart om de eis tot strafrechtelijk onderzoek kracht bij te zetten. Intussen is die al meer dan 5.500 keer getekend. De boodschap: als Nederland geen veilige plek is, kan het Internationaal Strafhof zijn belangrijke werk niet doen. De petitie loopt tot eind januari en zal worden aangeboden aan het Openbaar Ministerie. We roepen iedereen op de petitie te tekenen en die te helpen verspreiden.

Openbaar Ministerie moet Israëlische inmenging Strafhof onderzoeken

Onderzoek en vervolging

Functioneren op het spel

Recht op gerechtigheid / Palestijnen doen aangifte van Israëlische beïnvloeding Strafhof

Sergey Vasiliev / Waarom Israëls inmenging in het Strafhof tot Nederlandse actie moet leiden

De zaak-Kiswanson / Nederland was gewaarschuwd, maar toch kon Israël het Strafhof ondermijnen