De steun voor het kabinetsbeleid ten aanzien van Gaza is nog verder afgenomen. Het merendeel van de Nederlanders wil dan ook sancties tegen Israël, laat een nieuwe peiling in opdracht van onder andere The Rights Forum zien.
Bijna de helft van de Nederlanders laat de houding van politieke partijen ten opzichte van Israëls genocide op Palestijnen in Gaza meewegen in diens stemkeuze bij de Tweede Kamerverkiezingen op 29 oktober.
Dat blijkt uit een peiling uitgevoerd door Motivaction in opdracht van The Rights Forum, PAX, SOMO en partnerorganisaties. Voor 25 procent van de meer dan 1.000 respondenten weegt Gaza enigszins mee in diens stemkeuze, voor 11 procent veel en voor 7 procent heel veel.
Een meerderheid is het eens met de stelling dat Israël genocide pleegt in Gaza (54 procent) en er een systeem van apartheid bestaat in Israël en Palestina (55 procent). Dit zijn hogere percentages dan bij een eerdere peiling van Motivaction vijf maanden geleden. Slechts een klein deel van de respondenten ontkent genocide en apartheid (respectievelijk 12 en 7 procent).
Mensenrechtenorganisaties, VN-onderzoekers en academici zijn het er in grote meerderheid over eens dat Israël zich schuldig maakt aan genocide en apartheid.
Een meerderheid van de respondenten is het er ook over eens dat Nederland sancties aan Israël moet opleggen. Zo wil 57 procent dat handel met de illegale Israëlische nederzettingen in bezet Palestina wordt verboden. Net meer dan de helft wil economische sancties tegen Israël als het niet stopt met het uitbreiden van de nederzettingen, en 54 procent wil dat Israël geen handelsvoordelen met de Europese Unie meer geniet.
Ruim 40 procent van de respondenten vindt dat Nederland medeplichtig is aan genocide op het moment dat de regering niet méér maatregelen neemt.
‘Het is duidelijk dat de Nederlandse bevolking totaal anders denkt dan de politiek. Dit gaat zeker een grote rol spelen op 29 oktober’, zegt Gerard Jonkman, directeur van The Rights Forum. ‘De bevolking begrijpt wél wat humanitaire normen en waarden en internationaal recht inhouden. Daar kan de regering en de meerderheid van de Tweede Kamer een voorbeeld aan nemen.’
Uit onderzoek van peilingbureau Ipsos I&O bleek twee weken geleden ook een groeiende onvrede over het kabinetsbeleid ten aanzien van Gaza. Sinds oktober 2023 heeft Ipsos vijf peilingen uitgevoerd over het onderwerp.
Het aandeel Nederlanders dat het kabinetsbeleid geheel of deels afkeurt is gegroeid van circa de helft tot twee derde, bleek uit de Ipsos-peiling. Vooral het afgelopen jaar ging het hard: van 49 procent (september 2024) naar 59 procent (april 2025) naar 66 procent nu. Slechts 3 procent staat volledig achter het kabinetsbeleid.
De cijfers van Ipsos tonen ook een toename van de betrokkenheid van burgers. De groep die geen mening over Gaza zegt te hebben is gekrompen van 26 procent (april 2025) naar 17 procent. ‘Gaza’ wordt door 60 procent van de Nederlanders op de voet of op hoofdlijnen gevolgd (was 50 procent in april 2025) en 68 procent maakt zich er enige of veel zorgen over (was 62 procent in april 2025), wees de peiling uit. Een meerderheid (58 procent) wil dat Israël harder wordt aangepakt door het Nederlandse kabinet.
Uitgesplitst naar politieke voorkeur bestaat bij de achterban van GroenLinks-PvdA, D66 en CDA een enorme meerderheid voor een kritischer beleid. Ook bij de VVD bestaat een serieuze meerderheid voor een Israël-kritischer beleid van het eigen kabinet. Slechts 35 procent van de VVD-kiezers steunt het kabinetsbeleid.
De peilingen van Motivaction en Ipsos maken duidelijk dat Gaza ertoe doet voor Nederlanders, en voor kiezers van links tot rechts een belangrijk onderwerp is in aanloop naar de verkiezingen. De politieke partijen zijn nu aan zet om in hun campagnes te laten zien dat ze de zorgen van kiezers serieus nemen.
