Tien Europese organisaties, waaronder The Rights Forum, waarschuwen de Europese Commissie voor de politisering van de strijd tegen antisemitisme. Voornaamste steen des aanstoots is de controversiële IHRA-definitie van antisemitisme.
Op 15 juni stuurden tien Europese NGO’s en netwerken een open brief aan de Europese Commissie, waarin zij hun bezorgdheid uiten over de politieke instrumentalisering van de strijd tegen antisemitisme. De organisaties schreven de brief met het oog op de ‘alomvattende strategie ter bestrijding van antisemitisme’ die de Europese Commissie eind 2021 zal presenteren. The Rights Forum is een van de ondertekenaars.
De organisaties zijn gealarmeerd door de toenemende gelijkstelling van kritiek op de staat Israël met antisemitisme, die met name door de Israëlische regering en verwante organisaties wordt gepropageerd. Tot dusver heeft de Commissie nagelaten zich van deze kwalijke trend te distantiëren. Sterker, er werd zelfs politiek gewicht aan verleend door het onderschrijven van de zogenoemde IHRA-werkdefinitie van antisemitisme, die de deur juist wagenwijd openzet voor die gelijkstelling.
De IHRA-definitie heeft een aantoonbaar negatief effect op de vrije meningsuiting, en wordt met name ingezet om pleitbezorgers van Palestijnse rechten het zwijgen op te leggen. Gezien de verplichting van de Commissie om de vrijheid van meningsuiting te beschermen, dient zij in actie te komen als de door haar aanvaarde definitie van antisemitisme wordt ingezet om die vrijheid te ondermijnen, schrijven de organisaties.
Tegen deze achtergrond spreken zij hun bezorgdheid uit over het voornemen van de Commissie om de controversiële IHRA-definitie op meer beleidsterreinen toe te passen, zoals voorzien in haar ‘Handboek voor praktisch gebruik’. Die intentie gaat volledig voorbij aan de groeiende kritiek, ook uit de hoek van vooraanstaande antisemitisme-onderzoekers, op de instrumentalisering van de definitie.
In maart van dit jaar presenteerden ruim tweehonderd wetenschappers een nieuwe definitie van antisemitisme, de Jerusalem Declaration on Antisemitism. Zij stellen vast dat de IHRA-definitie vanwege zijn vaagheid openstaat voor meerdere interpretaties, en daardoor verwarring en controverse heeft opgewekt. Daarmee wordt de strijd tegen antisemitisme verzwakt in plaats van versterkt, is hun conclusie.
Daarnaast wordt kritiek geuit op het gebrek aan transparantie van de door de Commissie in 2019 opgerichte ‘Werkgroep ter bestrijding van antisemitisme’. Pas na beroepen op de Wet openbaarheid bestuur (Wob) werd duidelijkheid verkregen over de organisaties die daar deel van uitmaken. Vragen uit het Europees Parlement over de werkgroep en de status van de IHRA-definitie werden door de Commissie ontwijkend beantwoord.
Het laatste kritiekpunt betreft het gebrek aan inclusiviteit van de Commissie. In januari van dit jaar bleek dat de organisatie European Jews for a Just Peace (EJJP) deelname aan de werkgroep is ontzegd. Als reden werd opgegeven dat de werkgroep zich ‘niet bezighoudt met buitenlandse politiek’. Toch telt de werkgroep diverse leden waarvoor het afschermen van de Israëlische regering prioriteit heeft. Intussen heeft de Europese Ombudsman een onderzoek ingesteld naar de handelwijze van de Commissie.
De organisaties dringen er in hun brief op aan dat de Europese Commissie in de aanloop tot haar aangekondigde ‘alomvattende strategie ter bestrijding van antisemitisme’:
De politieke instrumentalisering van de strijd tegen antisemitisme – met name de IHRA-definitie – onderkent, afwijst en tegengaat. Betrokken Europese ambtenaren dienen niet bij te dragen aan die politisering.
Een serieuze en substantiële dialoog aangaat met bezorgde organisaties uit het maatschappelijk middenveld.
Bevestigt dat de Commissie opkomt voor de vrijheid van meningsuiting en voor bescherming van de maatschappelijke ruimte voor pleitbezorging van Palestijnse rechten. De Commissie dient in haar strategie te benadrukken dat het bekritiseren van de staat Israël niet gelijkstaat aan antisemitisme.
De brief is ondertekend door Broederlijk Delen, 11.11.11, CNCD-11.11.11, European Coordination of Committees and Associations for Palestine (ECCP), European Legal Support Center (ELSC), International Federation for Human Rights (FIDH), Ligue des droits de l’Homme (LDH), medico international, Plateforme des ONG Françaises pour la Palestine en The Rights Forum.
