De sancties zijn een ‘schaamteloze aanval op de onafhankelijkheid van een onpartijdige rechterlijke instelling’ en een ‘ondermijning van de internationale rechtsorde’, zegt het Internationaal Strafhof.
De Amerikaanse ondermijning van de internationale rechtsorde gaat steeds verder. Deze week stelde de VS sancties in tegen nog eens twee rechters van het Internationaal Strafhof (ICC) in Den Haag.
Het Strafhof heeft de maatregel scherp veroordeeld. ‘Deze sancties zijn een schaamteloze aanval op de onafhankelijkheid van een onpartijdige rechterlijke instelling’, schrijft het Hof. ‘Wanneer rechterlijke functionarissen worden bedreigd omdat zij de wet toepassen, komt de internationale rechtsorde zelf in gevaar.’
In totaal zijn nu acht rechters en drie aanklagers van het Strafhof getroffen door Amerikaanse sancties. Het is een vergeldingsmaatregel voor hun rol in het onderzoek naar Israëlische misdaden in Palestina en de uitgevaardigde arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant.
De meest recente sancties treffen rechters Gocha Lordkipanidze en Erdenebalsuren Damdin. ‘Deze personen hebben rechtstreeks deelgenomen aan pogingen van het ICC om Israëlische staatsburgers te onderzoeken, arresteren, vasthouden of vervolgen, zonder toestemming van Israël’, zegt de VS in een verklaring.
De verklaring noemt specifiek het oordeel van het Strafhof eerder deze week. Op 15 december wees het Hof het hoger beroep van Israël om het onderzoek naar Israëlische oorlogsmisdaden te stoppen af.
De VS zegt niet te zullen accepteren dat het Hof de ‘soevereiniteit van de VS en Israël aantast’, waarmee het zichzelf en Israël in feite boven de internationale wetgeving plaatst. De Israëlische minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa’ar heeft zijn Amerikaanse collega bedankt voor de sancties.
Vorige maand deelden twee rechters in de media hoe ze door de sancties geen normaal leven meer kunnen leiden. Ze zijn afgesloten van het internationale bankensysteem, kunnen geen pinpas meer gebruiken, niet meer online winkelen, geen hotelreserveringen, en geen Microsoft of Google e-mail gebruiken.
Naast het Strafhof gaat ook de speciale VN-rapporteur voor de Palestijnse gebieden, Francesca Albanese, gebukt onder Amerikaanse sancties vanwege haar inspanningen om Israëlische misdaden in kaart te brengen en aan de kaak te stellen.
Europa neemt geen noemenswaardige maatregelen om het Strafhof te beschermen, of faciliteert de sancties zelfs. Dat geldt ook voor Nederland, dat als gastland van het Hof juist een speciale verantwoordelijkheid heeft haar te beschermen en in de Grondwet heeft vastgelegd dat het de internationale rechtsorde moet bevorderen.
Demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel plaatste op sociale media een plichtmatig-ogende veroordeling van de sancties – in vrijwel dezelfde bewoordingen als die van zijn voorganger Caspar Veldkamp in een eerdere reactie op sancties.
Wat Nederland concreet doet, blijft vaag. De Amerikaanse ambassadeur is bijvoorbeeld niet op het matje geroepen. Het Nederlands beleid lijkt er dan ook primair op gericht om de VS te vriend te houden. Dat deze bondgenoot de internationale rechtsorde aan het afbreken is, doet daar blijkbaar niets aan af.
