Na het blokkeren van voedsel, brandstof en humanitaire hulp heeft Israël nu ook de aanvoer van elektriciteit naar de Gazastrook afgesneden. Staten die nu nog geen sancties opleggen aan Israël dragen bij aan ‘vermijdbare genocide’. Intussen wint een Arabisch plan voor Gaza aan steun.
Het op 19 januari van kracht geworden staakt-het-vuren tussen Israël en Hamas is door Israël ondermijnd. Na afloop van de eerste fase van 42 dagen weigert Israël te voldoen aan de voorwaarden voor de tweede, die onder meer voorziet in de terugtrekking van het Israëlische leger.
Het schenden van de staakt-het-vuren-overeenkomst werd begin maart ingeluid met een last minute opzetje van de Amerikaanse regering voor de verlenging van de eerste fase. Dat werd door Israël aanvaard, maar door Hamas afgewezen. Zo kreeg Hamas de Zwarte Piet toegespeeld. Ook de EU droeg met een razendsnelle reactie bij aan de opzet:
De EU veroordeelt de weigering van Hamas om in te stemmen met de verlenging van de eerste fase van het staakt-het-vuren in Gaza. Het daaropvolgende besluit van Israël om de toegang van alle humanitaire hulp tot Gaza te blokkeren, kan mogelijk humanitaire gevolgen hebben.
Daarmee refereerde de EU aan het besluit van de Israëlische premier Benjamin Netanyahu om de Gazastrook volledig af te sluiten van humanitaire hulp, voedsel, water en brandstof. Zondag werd ook de aanvoer van elektriciteit gestaakt. Daarmee is de nog deels functionerende ontziltingsinstallatie lamgelegd, waardoor de productie van drinkwater is stilgevallen. Ook medische instellingen, gaarkeukens en bakkerijen worden door de maatregel getroffen of lamgelegd.
Hoewel Israël als bezetter verantwoordelijk is voor het welzijn van de Palestijnse burgerbevolking, worden door Israël nu opnieuw omstandigheden gecreëerd die willens en wetens haar (over)leven bedreigen. Op X waarschuwde Francesca Albanese, Speciaal VN-Rapporteur voor de mensenrechten in Palestina, voor het risico op genocide. Staten die nu nog geen sancties tegen Israël instellen, dragen bij aan ‘een van de meest vermijdbare genocides in de geschiedenis’, schrijft zij.
Aan de Nederlandse regering zijn haar woorden niet besteed, bleek dinsdag uit een reactie van minister van Buitenlandse zaken Caspar Veldkamp (NSC). Daarin noemt hij het stopzetten van de elektriciteitstoevoer door Israël ‘zorgelijk’. ‘Het blokkeren van humanitaire hulp en basisvoorzieningen als elektriciteit druist in tegen het internationaal recht’, voegt hij eraan toe, zonder te wijzen op de verplichtingen die Nederland onder dat recht heeft om Israël te dwingen zijn genocidale acties te staken.
Netanyahu wordt gechanteerd door zijn extreemrechtse ministers die dreigen zijn kabinet te laten vallen als hij de oorlog in Gaza niet hervat. Op 19 januari stapte de minister van Nationale Veiligheid Itamar Ben-Gvir op uit protest tegen het staakt-het-vuren. De tweede hardliner, minister van Financiën Bezalel Smotrich, verkoos echter aan te blijven. Met het besluit om Gaza af te sluiten van humanitaire hulp heeft Israël volgens hem ‘de drempel van de poort naar de hel’ bereikt. ‘Nu moeten we die poort zo snel en dodelijk mogelijk openen’, vervolgde hij. Tekenend voor die intentie: in het afgelopen etmaal werden door Israël in Gaza twaalf Palestijnen gedood.
Afgelopen week bezocht Smotrich de VS, waar hij met regeringsfunctionarissen een plan besprak om Gaza van zijn Palestijnse bevolking te ontdoen. Volgens hem werkt de Israëlische regering aan een ‘migratie-directie’ die een vrijwillige exodus moet overzien. Samen met de VS zoekt Israël landen die de Palestijnen willen opvangen. Smotrich mikt op het vertrek van 1,8 miljoen Palestijnen:
Als we er vijfduizend per dag uit halen, duurt het een jaar. De logistiek is ingewikkeld omdat we moeten weten wie naar welk land gaat. […] Het emigratieproces uit Gaza zal in de komende weken beginnen. Gazanen zullen de komende 10-15 jaar niets te zoeken hebben in Gaza.
Israël voelt zich gesterkt door het plan dat de Amerikaanse president Donald Trump begin februari presenteerde om Gaza te herscheppen in een ‘Rivièra’ voor een ‘internationale bevolking’. Egypte en Jordanië zouden dan gedwongen worden om de 2,3 miljoen Palestijnen te absorberen, neerkomend op de etnische zuivering van Gaza.
Trumps plan leidde wereldwijd tot ontzetting, maar ook tot een door Egypte opgesteld tegenvoorstel dat op 4 maart door de Arabische Liga unaniem werd aangenomen. Het Egyptische plan voorziet in de werderopbouw van de Gazastrook binnen vijf jaar, zonder dat de Palestijnen de landstrook hoeven te verlaten. In de slotverklaring wordt ook het Arabische Vredesinitiatief uit 2002 herhaald. Dat voorziet in de onder de Oslo-akkoorden overeengekomen Palestijnse staat in ruil voor vrede. Israël heeft dat altijd afgewezen.
Op 7 maart werd het Egyptische plan overgenomen door de Organisatie voor Islamitische Samenwerking, waarin 57 staten vertegenwoordigd zijn. Ook Duitsland, Frankrijk, Italië en het Verenigd Koninkrijk hebben intussen hun steun uitgesproken, maar Israël en de VS wezen het af. De laatste twee zoeken de oplossing in uithongering en deportatie.
