Beter laat dan nooit. Onder dat motto heeft de Mennonite Church USA zich achter de Palestijnse BDS-oproep geschaard. In een genuanceerde resolutie sprak de kerk zich ook uit voor het aanhalen van de banden met joodse gemeenschappen, en voor zelfreflectie op de rol van de doopsgezinde kerk in de Holocaust.
Een lichtend voorbeeld voor Nederlandse kerken.
De Mennonite Church USA sprak zich met overweldigende meerderheid uit voor maatregelen in de sfeer van BDS tegen de Israëlische bezetting en kolonisering van Palestijns gebied en de onderdrukking van de Palestijnen. Tijdens haar tweejaarlijkse conventie stemde 98 procent van de afgevaardigden in met de betreffende resolutie.
Daarin doet de kerk – een van de vele doopsgezinde kerken in de Verenigde Staten – een beroep op de samenleving om producten uit de illegale Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) in bezet Palestina links te laten liggen, en ook producten te mijden van bedrijven die dienstbaar zijn aan de Israëlische bezettingspolitiek en -economie. Daarnaast zal de kerk al haar aan de bezetting gerelateerde investeringen ongedaan maken, en roept zij de samenleving op hetzelfde te doen. Bovendien doet ze een beroep op de samenleving er bij de Amerikaanse regering op aan te dringen de militaire steun en wapenverkopen aan Israël en andere landen in de regio te staken, en in plaats daarvan:
to support measures that pressure Israel to freeze settlement construction, respect the civil rights of Palestinian citizens of Israel and the rights of refugees, end the occupation, and work for a just peace in accordance with international law.
Met de resolutie geeft de kerk gehoor aan de BDS-oproep die 170 Palestijnse maatschappelijke organisaties in 2005 deden. Zij deden een beroep op de wereld om Israël door middel van boycots, desinvesteringen en sancties (BDS) te dwingen het internationaal recht en de rechten van de Palestijnen te respecteren. Andere Amerikaanse kerken gingen de Mennonite Church USA voor.
‘Dit is een veel te late respons op het beroep dat de Palestijnse christenen op de internationale kerk hebben gedaan’, zei een woordvoerder in een persbericht van de kerk.
Ook in de lange en doortimmerde resolutie, waaraan twee jaar van soul-searching vooraf is gegaan, trekt de kerk het boetekleed aan. We hadden veel eerder gehoor moeten geven aan de noodkreet die de Palestijnse christenen in 2009 met de Kairos-verklaring uitten, is de schuldbewuste boodschap.
In die zeer lezenswaardige verklaring vragen de Palestijnse christenen zich vertwijfeld af waarom de internationale gemeenschap, en de christelijke wereld in het bijzonder, de Palestijnse bevolking in de steek laat. Waarom gedraagt de internationale gemeenschap zich als crisismanager in plaats van als probleemoplosser? Waarom houdt de kerk zich afzijdig? Waarom wordt ons voorgehouden dat het hier om een politiek probleem gaat dat ooit eens aan een onderhandelingstafel moet worden opgelost, terwijl intussen ‘mensen worden vernietigd’?
The problem is not just a political one. It is a policy in which human beings are destroyed, and this must be of concern to the Church.
De Kairos-verklaring is een hulpkreet die in het teken staat van vrede, mensenrechten en christelijke waarden. Een hulpkreet die onlangs werd herhaald in een open brief van de Nationale Coalitie van Christelijke Organisaties in Palestina (NCCOP). Daarin doet christelijk Palestina nogmaals een oorverdovend beroep op de christelijke wereld om actief solidariteit te tonen en een concreet standpunt in te nemen:
Wij hebben u nu meer dan ooit nodig. We hebben uw kostbare solidariteit nodig. We hebben dappere vrouwen en mannen nodig die bereid zijn om op de voorgrond te treden. Dit is geen tijd voor oppervlakkige diplomatieke christenen.
De Mennonite Church USA mag met haar grondige onderzoek, (her)oriëntatie op christelijke waarden en genuanceerde resolutie als lichtend voorbeeld voor Nederlandse kerken gelden. Temeer daar het louterende effect van de zelfreflectie niet alleen tot uiting komt in een weloverwogen BDS-standpunt, maar ook in overweldigende steun voor het aanhalen van de banden met joodse gemeenschappen, het samenwerken met Israëlische partijen die zich inzetten voor een rechtvaardige vrede, en het aangaan van een dialoog met christelijk-zionistische organisaties. Diezelfde overweldigende steun was er voor bezinning op de rol van de doopsgezinde kerk in de Holocaust, en voor een actieve rol in de bestrijding van antisemitisme.
Met de resolutie geeft de kerk blijk van zelfreinigend vermogen, en van de uitgesproken wens volop in het moderne leven te staan. De kerk wil niet de ogen sluiten voor misstanden en onrecht, en niet weglopen voor de vraag wat dat voor de christelijke wereld betekent. Ze wil de christelijke principes niet alleen in woord, maar ook in daad belijden.
