Israël legt maatschappelijk middenveld aan banden.
Gisteren heeft het Israëlische parlement de zogenaamde “NGO bill” aangenomen. Volgens VN-secretaris-generaal Ban Ki-moon is de wet “zeer verontrustend omdat hij de ruimte voor het maatschappelijk middenveld beperkt”. Het commentaar van Ban Ki-moon was één van de vele in een koor van kritiek op de wet, die een initiatief is van de uiterst rechtse minister van Justitie Shaked.
NGO’s die meer dan de helft van hun fondsen uit het buitenland ontvangen moeten volgens de wet, die per 1 januari 2017 ingaat, voortaan bij al hun publicaties en officiële correspondentie aan extreme en stigmatiserende transparantie-eisen voldoen. Als ze dat niet doen, riskeren ze een boete van € 6.700.
De wet is een gerichte en eenzijdige maatregel tegen Israëlische mensenrechtenorganisaties die de bezetting bekritiseren. Rechtse Israëlische NGO’s die gesubsidieerd worden door particuliere geldschieters, blijven buiten schot. Dat is ook de strekking van een open brief aan de Israëlische overheid van 50 Europarlementariërs, die hekelen dat de wet “inherent discrimineert” en “NGO’s die de mensenrechten verdedigen demoniseert”.
Behalve de Europese Unie hebben ook de Verenigde Staten hun bezorgdheid getoond over het effect van de nieuwe wet op de vrijheid van meningsuiting en van vereniging in Israël. Het State Department (ministerie van Buitenlandse Zaken) liet in een verklaring weten “diep bezorgd” te zijn over het “verlammende effect” van de wet “op de activiteiten van deze waardevolle organisaties”.
De Association for Civil Rights in Israel bekritiseerde de nieuwe wet als “een maatregel om legitieme sociale en politieke actie tegen te gaan”. “In plaats van het debat te faciliteren, wordt kritiek het zwijgen opgelegd”, aldus ACRI. Peace Now en andere organisaties die zich verzetten tegen de Israëlische bezettings- en nederzettingenpolitiek, noemden de nieuwe wet “een onverholen schending van het recht op vrije meningsuiting”. Peace Now kondigde aan de wet te zullen aanvechten bij het Israëlisch Hooggerechtshof.
Mensenrechtenorganisatie Adalah haalde hard uit: “We believe that the law is intended to persecute and incite against human rights organizations, a practice which is characteristic of dark regimes both past and present.”
De liberale Israëlische krant Haaretz veroordeelde de nieuwe wet in een hoofdredactioneel commentaar, getiteld “The NGO Bill Is an Embarrassing Stain on the State of Israel’s History”. Daarin schrijft Haaretz:
The so-called NG O bill, which was passed into law by the Knesset Monday night, is an embarrassing stain on the State of Israel’s history and legal code. The law, which mandates special reporting requirements for nongovernmental organizations that get most of their funding from foreign governments, is nothing more than a show of anti-democratic strength by the nationalist right, aimed at undermining and inciting against human rights organizations and nonprofits affiliated with the left.
The law is meant to “increase transparency” but in actuality, the receipt of foreign funding is already reported to the Registrar of Nonprofit Associations and appears on the organizations’ websites. The new requirements, such as forcing groups to cite their foreign funding in all published materials, make it clear that the purpose of the law is to demonize these NGOs in the eyes of the public, as if there is something wrong with accepting funds from foundations that get foreign government support. The real desire is to humiliate these organizations.
