Steeds meer EU-landen dringen aan op sancties tegen Israël vanwege zijn voornemen delen van de Westelijke Jordaanoever te annexeren. Vrijdag overleggen de EU-ministers van Buitenlandse Zaken.
Binnen de Europese Unie gaan steeds meer stemmen op voor sancties tegen Israël vanwege zijn intentie om na 1 juli delen van de bezette Westelijke Jordaanoever te annexeren. Hoewel EU-buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell naar verluidt met maatregelen wil wachten tot Israël daadwerkelijk tot annexatie overgaat, wil een groeiend aantal landen de sancties bij wijze van waarschuwing al voordien vaststellen. Dat schrijft de Israëlische krant Haaretz op basis van informatie van niet bij naam genoemde ingewijden.
De landen die hiertoe het voortouw hebben genomen zijn Frankrijk, Spanje, Ierland, Zweden, België en Luxemburg. Geen van deze landen is erop uit de banden met Israël structureel te beschadigen, maar annexatie maakt dat onafwendbaar, al is het maar vanwege de precedentwerking die van annexatie uitgaat, aldus een van de bronnen:
No one wants to reach a stage were EU-Israel ties are damaged for the long term, but they will be in the event of a unilateral annexation. If only because of the precedent it would set anywhere else.
Sancties waarop de landen zich beraden zijn volgens Haaretz onder meer het uitsluiten van Israël van handelsovereenkomsten en samenwerkingsprojecten op diverse terreinen. Andere stappen die zouden worden overwogen zijn het terugroepen van ambassadeurs, maatregelen tegen de illegale Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) op de Westelijke Jordaanoever en in Oost-Jeruzalem, en openlijke steun voor het voornemen van de hoofdaanklaagster van het Internationaal Strafhof om onderzoek naar Israëlische (en Palestijnse) oorlogsmisdaden in te stellen.
Voor een aantal van deze maatregelen is geen unanieme instemming van de Europese Unie vereist, zodat Oost-Europese landen als Hongarije en Tsjechië, die de regering-Netanyahu goed gezind zijn, ze niet met een veto kunnen blokkeren. Daarnaast kan ieder land bilateraal sancties treffen, stellen de bronnen. Aankomende vrijdag bespreken de EU-ministers van Buitenlandse Zaken het onderwerp in Brussel tijdens een bijeenkomst van de Raad van de Europese Unie.
Zoals wij afgelopen week berichtten dienden twaalf Europese ambassadeurs in Israël, onder wie de Nederlandse, onlangs een formeel protest in tegen de verwachte annexatie. Voorafgaand daaraan veroordeelden tal van Europese en andere landen het annexatieplan op individuele titel. Ook de Arabische Liga en de Speciale VN-Coördinator voor het Midden-Oosten Vredesproces, Nickolay Mladenov, uitten scherpe kritiek op het Israëlische voornemen.
Afgelopen zondag voegde ook de minister van Buitenlandse Zaken van de Verenigde Arabische Emiraten zich in het koor der critici, zoals wij gisteren meldden. De Israëlische premier Netanyahu rekende erop dat de Golfstaten de annexatie zouden accepteren, maar de minister benadrukte dat de Arabische landen unaniem tegen het annexatieplan gekant zijn.
Maandag keerde ook de groep internationale prominenten die bekendstaat als ‘The Elders’ zich in een verklaring tegen annexatie. De groep, in 2007 opgericht door Nelson Mandela, pleit voor een nieuw internationaal initiatief om de kwestie-Palestina/Israël langs de lijnen van het internationaal recht op te lossen, en waarschuwt Israël en de internationale gemeenschap in niet mis te verstane termen voor de desastreuze gevolgen van annexatie: de teloorgang van de tweestatenoplossing, de totstandkoming van een Israëlisch apartheidsregime, erosie van de internationale rechtsorde, en toenemende onrust in de regio.
Meerdere leden van de groep, onder wie de voormalige Amerikaanse president Jimmy Carter (‘De Westelijke Jordaanoever behoort tot Palestina’), breken met scherpe uitspraken een lans voor het internationaal recht en de rechten van de Palestijnen. Voormalig secretaris-generaal van de Verenigde Naties Ban Ki-moon noemt annexatie een daad van ‘agressieve dwaasheid’ waartegen de hele wereld zich dient uit te spreken:
Israeli annexation of parts of the West Bank would not only be an act of aggressive folly, it would have a destructive influence on global rights and norms. I call on the whole world to speak out against this damaging agenda.
De vooraanstaande VN-diplomaat Lakhdar Brahimi, voormalig minister van Buitenlandse Zaken van Algerije, benadrukt de rechten van het Palestijnse volk, waarvoor de internationale gemeenschap de ogen lang gesloten heeft gehouden:
The world has overlooked its responsibility to the people of Palestine for too many decades. Silence now would be a bitter betrayal, and is certain to have dire consequences for all concerned.
