Israëls politiek om joden met ongewenste opvattingen buiten de grenzen te houden is even verbijsterend als alarmerend, schrijft Ilana Sumka in Haaretz. En het zwijgen van de joodse belangenorganisaties over deze bittere aanval op de democratische beginselen al evenzeer. Ook de hoofdredactie van Haaretz luidt de noodklok over het machtsvertoon waarmee de regering-Netanyahu legitieme kritiek de kop indrukt.
Stel dat Nederland een rabbijn de toegang tot het land zou weigeren vanwege zijn of haar politieke opvattingen. Het zou protesten regenen uit alle hoeken van de joodse wereld. Zijn die Nederlanders nou helemaal gek geworden?! Waarom is het dan muisstil nu het land in kwestie niet Nederland, maar Israël is?
Die vraag stelt Ilana Sumka, directeur van het Amerikaanse Center for Jewish Nonviolence. In een ingezonden stuk in de Israëlische krant Haaretz hekelt ze de oorverdovende stilte van de joodse belangenorganisaties na het inreisverbod dat de Amerikaanse rabbijn Alissa Wise deze week door Israël kreeg opgelegd. Stel je toch eens voor dat een Europees land Wise had geweigerd, schrijft ze:
Cries of anti-Semitism and accusations of denial of freedom of speech would abound. Petitions would circulate and meetings with international envoys and ambassadors would ensue, and rightly so. But when the country banning the rabbi is Israel – not a peep.
Wise werd afgelopen maandag in Washington in opdracht van de Israëlische autoriteiten door luchtvaartmaatschappij Lufthansa belet aan boord te gaan van haar vlucht naar Tel Aviv. Nog vier andere passagiers, onder wie twee joden, werden op last van Israël in de VS achtergelaten.
De reden, zo bevestigde Israël later in de week: de vijf zijn voorstander van maatregelen in de sfeer van boycots, desinvesteringen en sancties (BDS) tegen Israëls illegale koloniale politiek in Palestina. Daarmee zijn zij in de woorden van de verantwoordelijke minister ‘boycotactivisten’, behorend tot ‘extremistische boycotorganisaties’ die ‘de staat tegenwerken en beschadigen’, ‘Israël delegitimeren’ en zelfs een gevaar vormen voor ‘de nationale veiligheid’. Op die gronden zijn ze door de regering op een zwarte lijst geplaatst en krijgen ze keiharde sancties opgelegd – in feite een boycot, een schoolvoorbeeld van de BDS-maatregelen die Israël juist Wise en de ‘extremistische boycotorganisaties’ aanwrijft.
Ilana Sumka leerde Wise ruim tien jaar geleden in Israël kennen. Beiden woonden op dat moment in het land, schrijft ze, en beiden zagen tot hun afgrijzen de wrede bezettingspolitiek die de Israëlische regering in Palestina voerde – ‘een regering die zegt namens alle joden te handelen, dus ook namens ons’. Die ervaring bracht beide vrouwen ertoe zich in te zetten voor rechtvaardigheid en vrede in Palestina en Israël. Wise bekleedt een vooraanstaande functie in het Amerikaanse Jewish Voice for Peace. Beider organisaties hebben zich gecommitteerd aan geweldloosheid, mensenrechten en democratie.
En nu is Wise vanwege diezelfde waarden en uitgangspunten door Israël in de ban gedaan, gestraft voor haar legitieme en geweldloze inzet voor rechtvaardigheid voor zowel Israëli’s als Palestijnen. En houden de grote joodse belangenorganisaties zich muisstil. Wise heeft, als joodse, op grond van de Wet op de Terugkeer het recht zich in Israël te vestigen, maar is niet langer welkom. Ze is een paria. Verstoten uit de tribe vanwege een ongewenst politiek standpunt. En met haar vele anderen.
Wise concludeerde deze week dat in het huidige Israël democratie en tolerantie alleen nog zijn weggelegd voor personen die instemmen met Israëls onderdrukking van de Palestijnen, of daar in elk geval hun mond over houden. Sumka zegt het haar bijna letterlijk na:
Essentially the Israeli government is saying: “If you don’t agree with us, you can’t come here. Even if you’re Jewish.”
Wie volgt?, vraagt Sumka zich af. Welke categorie joden is de volgende die wegens ongewenste opvattingen wordt verboden voet op Israëlische bodem te zetten? De activisten die zich inzetten voor Women of the Wall? De beweging van zogeheten Reform Jews? Een van de organisaties die er nu zo nadrukkelijk het zwijgen toe doen misschien? ‘Next time it could be you’, waarschuwt ze.
In een redactioneel commentaar slaat Haaretz eenzelfde toon aan. De krant luidt naar aanleiding van de kwestie-Wise de noodklok over de draconische maatregelen waarmee de regering-Netanyahu ongewenste opvattingen de kop indrukt:
Israel’s right-wing government is stepping up its means of oppression against its critics, and will continue to do so unless and until it is stopped.
Een regering die met antidemocratisch machtsvertoon reageert op legitieme kritiek tast de democratie en vrijheid van meningsuiting aan, stelt Haaretz. En het wereldwijd in kaart brengen en op zwarte lijsten plaatsen van personen met ongewenste opvattingen door een onzichtbare ‘gedachtenpolitie’, zodat hen de toegang tot Israël kan worden ontzegd en het zwijgen kan worden opgelegd, hoort in een moderne staat niet thuis.
Haaretz roept Israëls politieke oppositie op een front te vormen tegen de voortgaande uitholling van de democratische rechtsstaat door premier Netanyahu en de zijnen. In naam van de toekomst van Israël. Het is in feite een oproep aan iedereen die het beste met Israël voor heeft. Zeker ook aan de joodse belangenorganisaties, die deze ontwikkeling niet kunnen en mogen tolereren.
‘Mijn hart is gebroken en ik ben woedend’, zei rabbijn Wise nadat ze bij monde van Lufthansa door Israël tot persona non grata was verklaard. Diezelfde verbijstering is te horen bij Ilana Sumka, die net als Wise diep met Israël is verbonden:
As a young girl growing up in post-Holocaust America, I thought Israel would be the place that would keep me safe. Now I wonder if they’d even let me in.
Ik koester een diepgewortelde hoop op vrede in het midden-oosten met gerechtigheid als basis.
Doekle Terpstra
Bestuurder
