Met onder andere: olijvenoogst op Westoever gaat gepaard met kolonistengeweld, Human Rights Watch pleit voor rol Nederland in erkenning Israëlische apartheid, en Merkel bezoekt Israël, Bennett herhaalt oppositie tegen vredesonderhandelingen.
Elk jaar gaat de olijvenoogst in de bezette Palestijnse gebieden, die in oktober en november plaatsvindt, gepaard met een toename van kolonistenaanvallen op boomgaarden van Palestijnse boeren. Ook afgelopen week was het op verschillende plekken op de Westelijke Jordaanoever weer raak. Op 6 oktober staken Israëlische kolonisten een aantal olijfbomen in brand tussen de dorpen Jorish en Qudra, nabij de Israëlische nederzetting Majdolim. Daarnaast stal een groep kolonisten uit Har Brakha, een nederzetting in de buurt van de stad Nablus, olijven uit een boomgaard in Kafr Qalil. Op 8 oktober hakten kolonisten meer dan honderd olijfbomen om in Tarqoumia, ten noordwesten van Hebron.
Niet alleen de bomen, maar ook de Palestijnse boeren en hun families die voor de oogst in de boomgaarden aanwezig zijn, worden door kolonisten aangevallen. Op 8 oktober werd een groep Palestijnse boeren door kolonisten uit hun boomgaard in het dorp Khirbat Yamoun gejaagd. Ghassan Daghlas, een medewerker van de Palestijnse Autoriteit die verantwoordelijk is voor het monitoren van de illegale Israëlische nederzettingen, verklaarde dat de aanwezige Israëlische soldaten er niets aan deden om de Palestijnse boeren te beschermen. Vorige week voerden Israëlische kolonisten daarnaast tot driemaal toe aanvallen uit op Palestijnse herders in de noordelijke Jordaanvallei. De Palestijnse herders werden gedwongen hun schapen elders te laten grazen.
Zoals wij vorige week schreven stijgt het aantal aanvallen door kolonisten op Palestijnen en hun bezittingen al jaren. In de eerste helft van 2021 werden er 416 aanvallen op Palestijnen of hun bezit geregistreerd. Dat is meer dan het dubbele aantal dan in dezelfde periode in 2020, en zelfs meer dan er het hele jaar 2019 werd gerapporteerd. Deze toename is grotendeels te verklaren doordat de Israëlische autoriteiten de kolonisten geen strobreed in de weg leggen. Uit onderzoek van de Israëlische mensenrechtenorganisatie Yesh Din, door Jannie Schipper aangehaald in een uitstekende reportage in het NRC over het kolonistengeweld op de Westelijke Jordaanoever, blijkt dat van de onderzoeken naar anti-Palestijnse incidenten tussen 2005 en 2019 zo’n 91 procent werd afgesloten zonder dat het tot een aanklacht kwam.
De grootschalige aanval van illegale Israëlische kolonisten op het Palestijnse dorp Khirbat al-Mufkara op 28 september, waar wij vorige week uitgebreid bij stilstonden, was voor een groep Israëlische mensenrechtenorganisaties aanleiding voor een campagne. De organisaties hadden op 3 oktober een advertentie geplaatst op bussen van twee grote Israëlische busbedrijven, Egged en Dan, waarin werd verwezen naar de aanval van 28 september: ‘Een 3-jarige Palestijnse jongen is gewond geraakt bij een terroristische aanslag. De tijd is gekomen om het geweld van de kolonisten te stoppen.’ In de advertentie verwees de coalitie, die onder andere bestaat uit Breaking the Silence, Yesh Din, Zazim, en Peace Now, ook naar minister van Defensie Benny Gantz en de minister van Openbare Veiligheid Omer Bar-Lev. ‘Gantz, Bar-Lev, dit valt jullie aan te rekenen’, aldus de advertentie.
De busbedrijven besloten echter al snel om de advertentie te verwijderen. Avner Gvaryahu, de directeur van Breaking the Silence, verklaarde dat Egged en Dan bedreigingen hadden ontvangen van rechtse groeperingen en daarop hadden besloten de advertentie te verwijderen. Beide busmaatschappijen ontkennen dit. Volgens Egged was de advertentie ‘per ongeluk’ geplaatst omdat die niet was goedgekeurd door het management. Wel liet het busbedrijf weten dat het van mening was dat de campagne ‘verdeeldheid zaaide’ en dat de bussen van Egged niet bedoeld zijn voor ‘polariserende’ politieke advertenties. In het verleden heeft Egged wel toegestaan dat er controversiële anti-abortus advertenties op zijn bussen werden vertoond.
Via het hiervoor genoemde Egged is er een directe link naar een openbaar vervoer-concessie in de Vervoerregio Amsterdam. Egged verzorgt, via dochterbedrijf EBS dat het voor 100% in handen heeft, het openbaar vervoer in de regio Waterland, dat onder de Vervoerregio Amsterdam valt. Sinds 2018 verzorgt busbedrijf EBS het openbaar vervoer in delen van de Metropoolregio Rotterdam Den Haag en in de regio Waterland. Sinds het toekennen van deze concessies aan EBS heeft The Rights Forum herhaaldelijk gewezen op de activiteiten van moederbedrijf Egged in Israël en de bezette Palestijnse gebieden. Egged onderhoudt een netwerk van busdiensten dat de Israëlische kolonies op de bezette Westelijke Jordaanoever onderling en met Israël verbindt. In een dubbelrol van facilitator en profiteur is het bedrijf daarmee een essentiële schakel in de voortgaande kolonisering van Palestijns gebied.
Momenteel is de Amsterdamse gemeenteraad bezig met het opstellen van een Programma van Eisen (PvE) voor de openbaar vervoer-concessie Zaanstreek-Waterland. Tot december 2023 verzorgt EBS het openbaar vervoer in Waterland, en is Connexxion verantwoordelijk voor de regio Zaanstreek. Vanaf 2024 worden de twee regio’s samengevoegd, en zal er één vervoersbedrijf de ov-diensten van de gehele regio voor zijn rekening nemen.
Raadsleden van BIJ1 en DENK hebben op 6 oktober een motie ingediend waarin zij voorstellen om als expliciete eis voor de toekomstige concessiehouder op te nemen dat die zich moet houden aan de UN Guiding Principles on Business and Human Rights, de OESO-richtlijnen en het Nationaal Actieplan Bedijfsleven en Mensenrechten. Het centrale principe van de gedragscodes is dat bedrijven en overheden medeverantwoordelijk worden voor de rechtenschendingen van de bedrijven en andere partners waarmee zij zaken doen. Deze internationale afspraken zijn door Nederland ondertekend, en gelden dus ook voor de gemeente Amsterdam, zo beargumenteren de raadsleden. Elke Nederlandse overheid is gebonden aan deze afspraken, en heeft daarmee de plicht mensenrechten te beschermen, waar ter wereld deze ook zijn begaan. Ook in het aanbestedings- en inkoopbeleid ‘dient [de gemeente] na te gaan of de de contracten die worden afgesloten niet bijdragen aan mensenrechtenschendingen, al dan niet middels ketenaansprakelijkheid’, zo luidt de motie.
In een interview met NU.nl zegt Omar Shakir, directeur Israël en Palestina van Human Rights Watch (HRW), dat Nederland een belangrijke bijdrage kan leveren aan een oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse ‘conflict’ door het Israëlische beleid in bezet gebied te erkennen als apartheid. Vanwege onderlinge verdeeldheid houdt de Europese Unie zich afzijdig en ziet het af van een ferme veroordeling van het Israëlische beleid ten opzichte van de Palestijnen. Dat hoeft Nederland er niet van te weerhouden zich uit te spreken tegen mensenrechtenschendingen, aldus Shakir. Daar komt bij dat Nederland door het Internationaal Strafhof in Den Haag een belangrijke symbolische positie heeft, en dat het de goede banden met Israël kan aanwenden om het land verantwoordelijk te houden voor zijn beleid.
Volgens Shakir is het cruciaal dat wordt erkend dat er in de bezette Palestijnse gebieden sprake is van apartheid. In het voorjaar van 2021 publiceerde HRW een rapport waarin de mensenrechtenorganisatie concludeert dat de Israëlische regering zich in het gehele door haar gecontroleerde gebied schuldig maakt aan bevoorrechting van Joden boven Palestijnen. In het interview met NU.nl stelt Shakir dat die conclusie niet feitelijk weerlegd of tegengesproken kan worden. Het is vervolgens van belang dat de juiste termen worden gebruikt om naar die conclusie te verwijzen, ‘zodat de vredesonderhandelingen ook op basis daarvan kunnen plaatsvinden’, zo stelt Shakir.
Shakir was onder andere in Nederland om deel te nemen aan een lezing van het Amsterdam Centre for Middle Eastern Studies (ACMES) van de Universiteit van Amsterdam over het HRW-rapport. Ook sprak hij met politici en ambtenaren over de huidige situatie in Israël en de bezette Palestijnse gebieden.
‘We zullen nooit accepteren dat kolonisten uit Long Island en elders onze woningen bezitten’, zegt Mohammed al-Kurd, spreekbuis van de families, in reactie op het ‘compromis’ dat het Israëlische Hooggerechtshof in een ongebruikelijke stap op tafel legde. Tot 2 november hebben de Palestijnen en het Israëlisch-Amerikaanse bedrijf Nahalat Shimon Ltd., dat het eigendom van hun woningen claimt, om akkoord te gaan met het voorstel.
Blijft een compromis uit, dan zal het hof uitspraak doen in de explosieve zaak, die afgelopen mei mede oorzaak was van elf dagen van zwaar geweld in heel Israël/Palestina. Die uitspraak zal, zoveel lijkt zeker, ten nadele van de Palestijnen uitvallen en niet alleen ter plaatse, maar ook internationaal zware kritiek en protesten losmaken. Dat hoopt het hof met zijn ongebruikelijke voorstel te vermijden.
Lees hier ons hele artikel over het voorstel van het Israëlische Hooggerechtshof.
Enkele dagen voor Merkels bezoek aan Jeruzalem, op 7 oktober, vond een zitting plaats in de rechtszaak die door het Palestijns-Joods-Duitse initiatief Bundestag 3 for Palestine (BT3P) tegen het Duitse parlement is aangespannen. De initiatiefnemers van BT3P hopen met de rechtszaak een motie aan te vechten die de Bondsdag op 17 mei 2019 aannam, waarin de Boycot, Desinvestering en Sanctie-beweging (BDS) als antisemitisch wordt bestempeld. De motie verbiedt overheidsinstanties financiële steun te verlenen aan organisaties die BDS steunen, of op een andere manier met hen samen te werken. Hoewel de Duitse rechtbank de rechtszaak op 7 oktober afwees, hebben de initiatiefnemers al aangegeven in beroep te gaan tegen de uitspraak.
De Israëlische autoriteiten hebben op 10 oktober een deel van de eeuwenoude islamitische begraafplaats Al-Yousifieh in Oost-Jeruzalem gesloopt. Dat maakt Mustafa Abu Zahra, beheerder van de islamitische begraafplaatsen in Jeruzalem, bekend. Volgens Abu Zahra vernietigde een bulldozer een van de graven, waardoor het stoffelijk overschot van verschillende personen werd opgegraven en verspreid. Palestijnen die in het gebied aanwezig waren blokkeerden het werk van de bulldozer en dwongen deze het gebied te verlaten.
De Israëlische gemeente Jeruzalem is van plan een park aan te leggen op de plaats waar nu de begraafplaats ligt. Eind 2020 sloopte een bulldozer in opdracht van de gemeente de stenen muur van de begraafplaats en de trap die naar het gebied loopt.
Het eerste Festival van Palestina in Schotland is op 9 oktober van start gegaan in de Schotse hoofdstad Edinburgh. Het festival wordt georganiseerd door Edinburgh Action for Palestine en de Palestijnse gemeenschap in Schotland. Een week lang worden er evenementen en tentoonstellingen georganiseerd over de Palestijnse geschiedenis en cultuur.
Het festival werd feestelijk geopend met de onthulling van het Palestine History Tapestry. Dit wandtapijt werd genaaid door Palestijnse vrouwen in de bezette Palestijnse gebieden en in vluchtelingenkampen in Jordanië en Libanon, en bestaat uit een grote verzameling panelen die het verhaal van het land en de bevolking van Palestina door de eeuwen heen vertellen met behulp van traditioneel Palestijns borduurwerk.
