Israëlische burgers weten straks niet meer wat hun regering uitspookt in haar offensief tegen de gehate BDS-beweging. Een wetswijziging moet het Israëli’s onmogelijk maken informatie te verkrijgen over de activiteiten van een in het duister opererend internationaal lobbynetwerk.
In Washington komt intussen een wet naderbij die exorbitante straffen stelt op het boycotten van Israël.
Het Israëlische parlement heeft in eerste lezing met ruime meerderheid ingestemd met een voorstel tot wetswijziging waarmee alle informatie over Israëls zogeheten ‘Oorlog tegen BDS’ geheim wordt verklaard. Het voorstel houdt in dat burgers geen beroep meer kunnen doen op de Vrijheid van Informatie-wet om informatie over het offensief van hun regering tegen de BDS-beweging in te winnen. Daartoe wordt het ministerie van Strategische Zaken, dat het offensief coördineert, toegevoegd aan de lijst met overheidsorganen wier handel en wandel geheimgehouden wordt.
Het voorstel is in de Knesset (parlement) in eerste lezing met 25 tegen twaalf stemmen en één onthouding aangenomen. Gezien de brede animo in de Israëlische politiek om de BDS-beweging met alle mogelijke middelen te lijf te gaan, zijn geen obstakels te verwachten bij de twee lezingen die nog nodig zijn om het voorstel in werking te laten treden.
Het voorstel volgt kort op het sluiten van de grenzen door Israël voor mensen ‘die een publieke oproep tot een boycot hebben gedaan of hebben toegezegd aan zo’n boycot deel te nemen’. Daarmee trad een in maart aangenomen wet in werking. Een speciale afdeling van het ministerie van Strategische Zaken is belast met het aanleggen van een zwarte lijst van buitenlandse ‘BDS-activisten’. Onder hen zijn veel joden met diepe banden met Israël.
De BDS-beweging is voortgekomen uit een oproep van ruim 170 Palestijnse maatschappelijke organisaties, die in 2005 een beroep op de internationale gemeenschap deden om Israël door middel van boycots, desinvesteringen en sancties (BDS) te dwingen de rechten van het Palestijnse volk te respecteren. De Israëlische regering bestrijdt de internationale BDS Movement wereldwijd met een agressieve en geldverslindende campagne, waarin verzet tegen Israëls illegale bezetting en kolonisering van Palestijns grondgebied wordt geframed als ‘anti-Israëlisch’ en gericht tegen het bestaan van ‘de joodse staat’.
In een toelichting op het nieuwe wetsvoorstel schilderde minister Gilad Erdan van Strategische Zaken de BDS-beweging af als ‘een campagne van leugens die haat aanwakkert’ en Israël ‘delegitimeert’, de gebruikelijke terminologie om de beweging verdacht te maken en te delegitimeren. Volgens Erdan stemmen de ‘boycotorganisaties’ hun acties af met de Palestijnse Autoriteit – een nieuwtje waarvan zelfs de ‘boycotorganisaties’ zullen opkijken. Het ‘gevechtsfront’ is echter geografisch en thematisch dermate breed dat een gecoördineerde campagne vereist is, aldus de minister. Daarin is geheimhouding een van de sleutels tot succes, aangezien de instanties en organisaties die wereldwijd het vuile werk aan het front opknappen niet willen dat hun banden met Israël bekend worden. Erdan:
One of the principles for success is keeping our methods of action secret. Since most of the ministry’s actions are not of the ministry, but through bodies around the world who do not want to expose their connection with the state, we must protect the information whose exposure could harm the battle.
Het is een publiek geheim dat de ‘Oorlog tegen BDS’ mede wordt gevoerd door een internationaal conglomoraat van pressiegroepen, politieke partijen, activisten en donoren, gezamenlijk bekend als de ‘bezettingslobby’ en veelal samenwerkend met Israëlische ambassades. Maar niet eerder sprak de Israëlische regering zo openlijk over de steun van partijen die hun banden met Israël verborgen willen houden. Het in kaart brengen van dit netwerk is een interessante uitdaging voor onderzoeksjournalisten.
Een van de machtigste motoren van de bezettingslobby, de American Israel Public Affairs Committee (AIPAC), trekt juist de aandacht nu de Amerikaanse Senaat afstevent op het aannemen van een mede door de AIPAC opgestelde anti-BDS-wet. De organisatie is hard op weg om het benodigde aantal senatoren bij elkaar te krijgen, schrijven Glenn Greenwald en Ryan Grim op The Intercept. In het Huis van Afgevaardigden, waar een soortgelijke wet op tafel ligt, is die meerderheid er al.
De Israel Anti-Boycott Act heeft tot doel ‘de BDS-beweging te criminaliseren’, aldus Greenwald en Grim, en vormt een fraaie illustratie van het destructieve en nietsontziende karakter van Israëls ‘Oorlog tegen BDS’. De wet stelt draconische straffen op het boycotten van Israël en het oproepen tot zo’n boycot, uiteenlopend van 250 duizend dollar boete tot een miljoen dollar boete plus twintig jaar gevangenisstraf. In navolging van de Israëlische regering wordt een (oproep tot een) boycot van de illegale Israëlische nederzettingen gedefinieerd als ‘anti-Israëlisch’, en derhalve strafbaar. In 18 Amerikaanse staten is al wetgeving van kracht waarmee buitenlandse commerciële partijen die weigeren zaken te doen met de nederzettingen op een zwarte lijst belanden. De bezettingslobby bedient zich rigoreus van het boycotwapen om Israëls bezetting te beschermen; niet het illegaal koloniseren van bezet gebied wordt strafbaar gesteld, maar het oproepen tot een boycot van de illegale kolonisten.
In kringen van burgerrechtenorganisaties stuit de wet op fel verzet. De American Civil Liberties Union schreef alle senatoren een brief, waarin zij erop wijst dat het bestraffen van Amerikanen vanwege hun politieke opvattingen in strijd is met de Grondwet. Ook organisaties als de US Campaign for Palestinian Rights riepen de Senaat op de vrijheid van meningsuiting niet aan te tasten. Op zijn informatieve webzine Mondoweiss toont Phil Weiss zich optimistisch over de afloop, in een artikel dat een fraai inkijkje biedt in de diepe verdeeldheid binnen de Amerikaanse joodse gemeenschap. Weiss:
The bill is such a crude example of overreach by the Israel lobby that it is sure to backfire on its supporters. […] The legislation will shock many civil-liberties-loving Jews. The Intercept story will force legislators to redraft the legislation.
Maar ongeacht of de Senaat zich gedwongen zal voelen de tekst aan te passen is de wet eens temeer een duidelijke waarschuwing hoe ver de bezettingslobby bereid is te gaan. Ook in dit opzicht wordt het voorbeeld van Israël gevolgd, waar het wetsvoorstel tot geheimhouding van informatie een zorgwekkende uitholling van de democratische rechtsstaat illustreert. Onder verwijzing naar criminaliserende maatregelen tegen de BDS-beweging in onder meer Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, noemen Greenwald en Grim de Oorlog tegen BDS ‘een van de grootste bedreigingen voor de vrijheid van meningsuiting in het Westen’.
Ook in Nederland onderneemt de bezettingslobby, onder meer in de gedaante van de Tweede Kamerfracties van de VVD, PVV, SGP en ChristenUnie, herhaaldelijk pogingen de BDS-beweging zwart te maken en tot zwijgen te brengen. Met haar massieve inspanningen om de EU-lidstaten zover te krijgen kritiek op Israëls Palestina-politiek officieel tot een manifestatie van antisemitisme te bestempelen, onderstreept de lobby dat ook op ons continent niets haar heilig is.
Meer informatie over de Israël-lobby vindt u in onze sectie Documentaires. De vierdelige serie ‘The Lobby’ van Aljazeera vormt een weerslag van een journalistieke undercover-operatie waarin de werkwijze van de Britse Israël-lobby aan het licht wordt gebracht. In de documentaire ‘De Israël-lobby’ van Marije Meerman wordt de Amerikaanse Israël-lobby geportretteerd.
Zonder rechtvaardigheid is er in het vredesproces geen vooruitgang mogelijk.
Tineke Lodders Politica
