The Rights Forum roept minister Blok en de overige ministers van Buitenlandse Zaken van de EU op de Israëlische regering duidelijk te maken dat annexatie niet zonder consequenties zal blijven.
Vandaag, 15 mei 2020, de dag dat de Palestijnen de Nakba herdenken, bespreken de Europese ministers van Buitenlandse Zaken de dreigende Israëlische annexatie van delen van de Westelijke Jordaanoever. Verschillende EU-lidstaten, waaronder Frankrijk, en ook de Europese Hoge Vertegenwoordiger Josep Borrell, spraken al uit dat annexatie gevolgen zal krijgen.
Volgens het regeerakkoord dat eind april werd gesloten kan de komende Israëlische regering vanaf 1 juli 2020 overgaan tot formele annexatie van bezet Palestijns gebied. Een dergelijke annexatie zou een flagrante schending van het internationaal recht zijn.
Het Internationaal Gerechtshof heeft bevestigd dat het met geweld verwerven van gebieden in strijd is met het internationaal recht. Dat is bovendien vastgelegd in artikel 2(4) van het VN-Handvest, de hoeksteen van het internationaal recht. Annexatie van delen van de Westoever zou tevens een ernstige inbreuk op het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen zijn. Op andere landen rust de nadrukkelijke verplichting geen hulp of assistentie te verlenen aan zo’n illegale situatie.
De Europese Unie moet Israël duidelijk maken dat er concrete maatregelen verbonden zullen worden aan annexatie van delen van de Westoever. Dit is in lijn met de genomen maatregelen tegen Rusland als reactie op de annexatie van de Krim. In dit geval valt te denken aan opschorting van het EU-Israël-Associatieverdrag, maatregelen tegen de illegale Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) op de Westoever en in Oost-Jeruzalem, (andere) handelsbeperkingen, uitsluiting van deelname aan Europese programma’s zoals Horizon Europe, erkenning van de Staat Palestina, openlijke steun voor het voornemen van de hoofdaanklaagster van het Internationaal Strafhof om onderzoek naar Israëlische (en Palestijnse) oorlogsmisdaden in te stellen en/of andere maatregelen, zoals reisbeperkingen en het bevriezen van tegoeden.
De EU dient Israël duidelijk te maken dat annexatie een schending van het recht is die niet − zoals tot dusver gebruikelijk − alleen met woorden zal worden veroordeeld. De Unie dient er tevens alert op te zijn dat Israël de huidige situatie niet aangrijpt om zijn bouwplannen in het Palestijnse E1-gebied ten oosten van Jeruzalem door te zetten. Net als met annexatie zou daarmee een levensvatbare Palestijnse staat en een op de tweestatenoplossing gebaseerde vrede definitief onmogelijk worden gemaakt.
In juni 2013 definieerde toenmalig CDA-buitenlandwoordvoerder Omtzigt in dit verband een ‘rode lijn’: Israël mag geen nieuwe nederzettingen stichten, geen ‘buitenposten’ met terugwerkende kracht autoriseren en geen activiteiten ontplooien in het strategische E1-gebied. Mocht Israël die lijn overschrijden, dan zouden volgens Omtzigt sancties aan de orde kunnen zijn, zoals opschorting van het Associatieverdrag tussen de EU en Israël. Dit standpunt is inmiddels door een groot deel van de Tweede Kamer overgenomen.
Als belangrijkste handelspartner van Israël en hoeder van vrede en recht heeft de EU de plicht en de mogelijkheid om invloed uit te oefenen en de annexatie tegen te houden. The Rights Forum roept de Europese ministers van Buitenlandse Zaken daarom op om concrete maatregelen overeen te komen en de Israëlische regering duidelijk te maken dat annexatie van delen van de Westoever serieuze consequenties zal krijgen.
