Noorwegen wil weten waarom Israëlische militairen zondag op open zee de onder Noorse vlag varende Al-Awda enterden en in beslag namen. Het schip was op weg naar Gaza. Achttien van de 22 opvarenden zitten in Israël in de cel.
De Al-Awda (de Terugkeer) werd zondag op 49 zeemijl uit de kust van Gaza door vier Israëlische marineschepen geënterd en naar de havenplaats Ashdod gebracht. De 22 opvarenden werden in de gevangenis gezet. Vier van hen – twee Israëli’s en twee journalisten van Al-Jazeera – zijn op borgtocht vrij. De twee Israëli’s worden beschuldigd van ‘een poging Gaza binnen te komen’ en ‘samenzwering met als doel het plegen van een misdaad’.
De Noorse regering wil van Israël weten waarom het schip is onderschept, hoe de onderschepping is verlopen en welke rechtsgrond Israël daarvoor heeft. De vijf Noren aan boord krijgen bijstand van de Noorse ambassade in Israël. De overige opvarenden zijn afkomstig uit Australië, Canada, Duitsland, Frankrijk, Groot-Brittannië, Maleisië, Nieuw-Zeeland, Spanje, de Verenigde Staten en Zweden.
De Al-Awda is een van de vier schepen van de internationale Gaza Freedom Flotilla 2018, die humanitaire goederen vervoert voor de bevolking van Gaza. Die bevolking heeft gebrek aan bijna alles en zucht sinds 2007 onder een onbarmhartige Israëlische blokkade. De vier schepen verlieten in mei hun Scandinavische thuishavens en deden onder meer vier Nederlandse havens aan. Op 1 juni vond in de Amsterdamse grachten een botenparade plaats ter ondersteuning van de Flotilla. Het tweede Flotilla-schip, de onder Zweedse vlag varende Freedom, kan ieder moment in de wateren voor Gaza arriveren.
Israël stelde eerder dat ‘het schip de legale zeeblokkade van Gaza doorbrak’ en dat de onderschepping ‘zonder bijzonderheden is verlopen’. De internationale Freedom Flotilla Coalition (FFC), organisator van de tocht, vertelt een ander verhaal. Opvarenden lieten de organisatie weten dat het schip in internationale wateren is geënterd, dat alle elektronische apparatuur werd gestoord zodat geen hulp kon worden ingeroepen, en dat bewapende en gemaskerde Israëlische militairen zonder toestemming aan boord klommen en het schip overnamen.
Daarbij gebruikten de militairen geweld. Zij sloegen een aantal opvarenden en gebruikten tasers. De FFC spreekt van een ‘criminele daad’ en wil dat de daders worden vervolgd. Daarnaast eist de organisatie de onmiddellijke vrijlating van de opvarenden, en de vrijgave van de Al-Awda, inclusief lading. Die bestaat uit humanitaire goederen, waaronder voor 13 duizend euro medicijnen die door FFC-sympathisanten zijn bekostigd.
De FFC roept de internationale gemeenschap, de Noorse regering in het bijzonder, op in actie te komen tegen wat ze noemt een schending van alle relevante internationale wetgeving en de ontvoering van 22 personen. De organisatie stelt bovendien dat het de journalisten onder de gevangenen onmogelijk wordt gemaakt over de gang van zaken te berichten. Twee gevangenen zouden inmiddels in hongerstaking zijn gegaan.
In Oslo vond dinsdag een demonstratie plaats ter ondersteuning van de oproep. In Nederland riepen de ‘Nederlandse Gaza Flotilla Coalitie’ en een aantal Amsterdamse en Rotterdamse politieke partijen de Nederlandse regering op tot een scherp protest en concrete inzet voor beëindiging van de blokkade van Gaza.
Ook The Rights Forum verwacht van Den Haag – de mondiale ‘hoofdstad van Vrede en Recht’ – concrete stappen in die richting. De blokkade is een vorm van collectieve straf voor twee miljoen mensen, en heeft Gaza veranderd in een humanitair spookhuis. De ervaring heeft geleerd dat goed bedoelde humanitaire bijdragen – zoals de beroemde Nederlandse goederenscanner die nog altijd stof staat te verzamelen – noch toereikend zijn, noch een politieke oplossing ook maar een centimeter dichterbij hebben gebracht. Nu bovendien de VN-organisatie voor steun aan de Palestijnse vluchtelingen (UNRWA) genoodzaakt is de activiteiten in Gaza terug te schroeven, met dank aan het onbezonnen beleid van de Amerikaanse president Trump, zijn politieke initiatieven onvermijdelijk geworden.
Israël zou intussen van plan zijn het buitgemaakte schip, een gift van de FFC aan de vissers van Gaza, aan een Israëlische organisatie cadeau te doen. Dat meldt The Palestinian Information Center op basis van het Israëlische televisiekanaal Channel 14.
