Waar staat BIJ1 precies als het gaat om de genocide in Gaza, de Israëlische bezetting van Palestina en het internationaal recht? The Rights Forum analyseerde het stemgedrag, de moties en het verkiezingsprogramma van de partij.
Ja. In het verkiezingsprogramma komt het woord zes keer voor, waarvan vijf keer met betrekking tot Gaza (en één keer in algemene zin). Zo schrijft de partij: ‘De voortdurende genocide in Gaza, de militaire terreur op de Westelijke Jordaanoever en de structurele onderdrukking binnen de Israëlische entiteit zelf vormen geen losstaande excessen, maar zijn de logische uitkomst van een systeem dat gebouwd is op suprematie, kolonialisme en raciale segregatie’. En: ‘De genocide in Gaza moet onmiddellijk worden gestopt’. De partij wil onder andere dat Nederland het geweld van Israël erkent als structureel, systematisch en genocidaal van aard, en dat Nederland verantwoordelijkheid neemt voor haar financiering van de genocide in Gaza.
BIJ1 was de eerste partij die over genocide sprak. Op 7 oktober 2023 zat BIJ1 nog in de Tweede Kamer. In een blogpost op 26 oktober 2023 schreef de partij: ‘Wat er momenteel voor onze ogen afspeelt is kolonialisme, etnische zuivering en genocide.’
In een commissiedebat in november 2023 zei toenmalig BIJ1-partijleider Sylvana Simons: ‘We hebben het hier niet over een religieus conflict of een oorlog tussen twee gelijkwaardige partijen. We hebben het hier over een koloniaal project en de genocide van Palestijnen om dat project te kunnen voltooien: 47 dagen en 75 jaar een vestigingskolonie en een bezet volk; 47 dagen en 75 jaar ontmenselijking, ontheemding, huizenroof, vernielingen, berovingen, etnische zuivering, dehumanisering, moorden, verkrachting en wat dies meer zij.’
Welke politieke partijen zetten zich in om de genocide in Gaza te stoppen? Welke zijn voor een wapenembargo tegen Israël? En welke erkennen Palestina? Ga naar www.gazakieswijzer.nl om meer te weten te komen over de Palestina/Israël-standpunten van zestien partijen.
Ja. In het partijprogramma wordt het onomwonden gesteld: ‘Er gaat geen cent meer naar wapens in militaire conflicten, naar koloniale oorlogen en naar genocide. Alle wapenleveranties aan Israël stoppen.’ En: ‘We eisen directe, materiële en diplomatieke actie: wapenembargo’s, bevriezing van Israëlische tegoeden, het verbreken van alle samenwerking met het Israëlische leger en veiligheidsapparaat, en het stopzetten van elke vorm van politieke of economische steun aan de bezettende staat.’
In oktober 2023, toen BIJ1 nog in de Tweede Kamer zat (tot 6 december 2023), stelde toenmalig partijleider Simons in een debat over een Europese top over Palestina en Israël: ‘Wat Nederland zou moeten doen bij de Europese top, is het voortouw nemen in het afdwingen van een staakt-het-vuren. En Nederland zou moeten pleiten voor dekolonisatie, stoppen met de handel met illegale nederzettingen, pleiten voor opschorting van het EU-associatieverdrag en kappen met elke vorm van militaire samenwerking met Israël.’ Ook op dit gebied hoort BIJ1 dus bij de voorhoede.
Ja. Zie het citaat bij vraag 2. De nederzettingen worden in het partijprogramma niet speciaal genoemd, maar dat komt omdat BIJ1 álle banden met Israël wil verbreken, inclusief alle handelsbetrekkingen en dus ook die met de illegale nederzettingen op de bezette Westelijke Jordaanoever. De partij bekijkt de wereld door een antikapitalistische en antikoloniale bril, en handel drijven met apartheidsstaten en met genocidale regimes is dan per definitie uit den boze.
In het programma meldt BIJ1 dat ze ‘directe, materiële en diplomatieke actie eist: wapenembargo’s, bevriezing van Israëlische tegoeden, het verbreken van alle samenwerking met het Israëlische leger en veiligheidsapparaat, en het stopzetten van elke vorm van politieke of economische steun aan de bezettende staat.’ Het wil ook het Associatieverdrag met Israël opschorten. De partij wil ook ‘een actief sanctiebeleid gericht op Israëlische politici, militaire leiders, bedrijven en lobbygroepen die verantwoordelijk zijn voor oorlogsmisdaden en etnische zuivering.’ En zo staan er nog meer voorstellen in het programma die het probleem bij de wortel aanpakken, ook op het gebied van handel met Israël.
Sylvana Simons diende in oktober 2023 samen met Stephan van Baarle van DENK een motie in waarin de regering werd verzocht om ‘alle militaire handel en samenwerking met Israël op te schorten zodat het zeker is dat Nederland nu niet bijdraagt aan het schenden van mensenrechten en humanitair oorlogsrecht’. De twee kwamen ook met een motie om het Associatieverdrag op te schorten.
Ja. Onder het kopje ‘Internationale rechtvaardigheid’ in het verkiezingsprogramma staat: ‘BIJ1 staat voor een internationaal rechtssysteem dat niet werkt in dienst van grootmachten, maar van universele rechtvaardigheid. We verwerpen de dubbele standaarden van het Westen en pleiten voor een neutrale, onafhankelijke toepassing van internationaal recht — ook wanneer het gaat om bondgenoten, zoals Israël of de NAVO. Gelijk recht geldt niet alleen op papier, maar in de praktijk.’
Van belang om te noemen is dat de partij het internationaal recht ook aanhaalt als het gaat om verzet tegen bezetting. BIJ1 wil dit: ‘Nederland erkent het recht op Palestijnse zelfbeschikking en op georganiseerd verzet tegen bezetting en etnische zuivering – ook gewapend, zoals verankerd in het internationaal recht. We steunen verzetsbewegingen en maatschappelijke organisaties die opereren in lijn met internationale mensenrechten en antikoloniale beginselen.’
Dat is in lijn met wat toenmalig partijleider Simons zei tijdens een debat over de kwestie in de Kamer: ‘Elke vraag die stuurt op een veroordeling van Hamas, zonder daarbij de context van 75 jaar etnische zuivering van Palestijnen te benoemen, is incompleet. De vraag is dan ook niet: wat vinden wij van Hamas? De vraag is: wat vinden wij, allemaal, van gewelddadig verzet als reactie op bijna honderd jaar koloniale terreur? Dát is de nuance die de media, onze bewindspersonen en Europese leiders voor het gemak compleet aan de kant schuiven. Niet alleen nu. En niet alleen vorige week of de week ervoor. Maar al 75 jaar lang.’
En lijsttrekker Tofik Dibi mag dan vooralsnog niet in de Tweede Kamer zitten, hij probeert nadrukkelijk de grotere oppositiepartijen (lees: GroenLinks-PvdA) zover te krijgen zich meer aan te trekken van het internationaal recht, onder andere met een petitie. In een interview met NRC, toen net bekend was dat hij lijsttrekker zou worden, werd hij geconfronteerd met zijn stellingname voor Palestina als ambtenaar voor de gemeente Amsterdam. Hem werd voorgelegd dat het een ambtenaar, die neutraal moet zijn, niet zou passen om fel te ageren tegen de landelijke politiek. Dibi antwoordde: ‘Ik vind niet dat ik niet-neutraal ben als ik zeg dat wij het internationaal recht moeten respecteren. Maar ik zag wel dat mensen dat niet gewend waren.’
Ja. ‘De politieke invloed van zionistische lobbyorganisaties op Nederlandse besluitvorming wordt aan banden gelegd’, staat in het verkiezingsprogramma. ‘Er komt een parlementair en juridisch onderzoek naar de mate van Israëlische overheidsinvloed op Nederlandse politici, lobbystructuren en veiligheidsdiensten. Politici en functionarissen die aantoonbaar hebben samengewerkt met Israëlische overheidsinstanties of organisaties in strijd met de Nederlandse staatsveiligheid of internationale rechtsorde, worden vervolgd wegens statelijke beïnvloeding en ondermijning van het buitenlands beleid.’
Sylvana Simons, voormalig fractievoorzitter van BIJ1, tijdens een Tweede Kamerdebat in oktober 2023.
Lijsttrekker Tofik Dibi spreekt zich al jaren onomwonden uit tegen Israël en voor Palestina. Hij was één van de velen die persoonlijk met de intimidatie van de Israël-lobby te maken kreeg, ook jaren geleden al. Recentelijk legde hij in een interview nog eens uit hoe die intimidatiecampagnes werken.
Ook relevant in deze context is dat BIJ1 zich verzet tegen de beruchte IHRA-definitie van antisemitisme, die rechtstreeks uit de koker van de Israël-lobby komt. Wat BIJ1 wil, ook weer volgens het verkiezingsprogramma: ‘Er komt een eerlijke definitie van antisemitisme. De IHRA-definitie, die het benoemen van het racistische en koloniale karakter van de staat Israël als antisemitisch beoordeelt, wordt verworpen.’
Die visie staat kort en krachtig verwoord in het verkiezingsprogramma: ‘We verwerpen de tweestatenoplossing als een reactionair dood spoor dat dient om koloniale bezetting en apartheid te consolideren. In internationale context pleiten we voor een democratische oplossing zonder koloniale overheersing: één staat met gelijke rechten voor Joden, Palestijnen en andere inwoners, zonder etnisch voorrecht of staatsracisme. We erkennen daarom een seculiere, democratische Palestijnse staat van de Jordaan tot de Middellandse Zee, gebaseerd op volledige gelijkheid, collectieve en individuele rechten, en het recht op terugkeer voor alle Palestijnse vluchtelingen en hun nakomelingen.’
