Waar staat GroenLinks-PvdA precies als het gaat om de genocide in Gaza, de Israëlische bezetting van Palestina en het internationaal recht? The Rights Forum analyseerde het stemgedrag, de moties en het verkiezingsprogramma van de partij.
Ja. Dat is het gevolg van voortschrijdend inzicht. Zo stemde de partij op 14 november 2024 nog tegen een motie van DENK die uitspreekt dat Israëls geweld in Gaza neerkomt op genocide. De partij wilde zich ‘vanwege de ernst en betekenis van het juridische begrip genocide’ aan de terminologie van het Internationaal Gerechtshof houden. Snel daarna bleek dat standpunt onhoudbaar.
Op 17 december 2024 was de partij mede-indiener van een motie die de regering oproept om zelf te onderzoeken of Israël genocide pleegt. Tussen april en september 2025 steunde de partij moties waarin de regering wordt opgeroepen tot erkenning van de genocide, alle beschikbare maatregelen in te zetten om die te stoppen, en zich bij Zuid-Afrika aan te sluiten in de genocidezaak tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof.
Buitenlandwoordvoerder Kati Piri geldt in Tweede Kamerdebatten als prominent aanjager van deze kritische koers. Partijleider Frans Timmermans sprak zich op 16 mei dit jaar uit tegen de genocide in een opinieartikel in NRC, en op 20 juni in zijn toespraak tijdens het partijcongres. Dit nadat hij in oktober 2023 zware kritiek oogstte op zijn uitspraak ‘het [Hamas] is een cultuur van de dood, en wij [het Westen] zijn een cultuur van het leven’.
Welke politieke partijen zetten zich in om de genocide in Gaza te stoppen? Welke zijn voor een wapenembargo tegen Israël? En welke erkennen Palestina? Ga naar www.gazakieswijzer.nl om meer te weten te komen over de Palestina/Israël-standpunten van zestien partijen.
Ja. In haar verkiezingsprogramma pleit GL-PvdA voor ‘stevige sancties’, waaronder ‘het stopzetten van militaire samenwerking, de import, export en doorvoer van wapens’. Op haar website pleit de partij voor een ‘wapenembargo tegen Israël’ en het ‘stoppen met [de] aanschaf [van] wapens uit Israël’. In zijn toespraak tijdens het partijcongres van 20 juni 2025 zei partijleider Timmermans: ‘Nederland mag geen wapens leveren aan een land dat oorlogsmisdaden pleegt. Dat mag niet!’
Ook op dit gebied is sprake van voortschrijdend inzicht. Op 24 oktober 2023 stemden GroenLinks en de PvdA nog tegen een motie van BIJ1 en DENK die opriep tot het opschorten van alle militaire handel en samenwerking met Israël. Maar op 12 december 2023 stemde GL-PvdA voor een soortgelijke motie.
Hoewel de partij zich mordicus uitsprak tegen de Nederlandse levering van onderdelen voor Israëlische F-35-straaljagers, ook via omwegen, stemde ze op 26 september 2024 tegen een motie die oproept tot een algeheel wapenembargo tegen Israël. Daarmee wilde de partij de levering van onderdelen voor Israëls raketschild Iron Dome overeind houden.
Dat veranderde toen Kati Piri op 19 juni 2025 een motie indiende die pleit voor een ‘tijdelijk, volledig wapenembargo tegen Israël’. Daarin stelde ze naar aanleiding van de Israëlische aanval op Iran dat de Iron Dome ‘als onderdeel van de aanvalsstrategie [wordt] ingezet’. Tijdens het partijcongres werd een tegenmotie ingediend die door 80 procent van de leden werd verworpen.
Op 21 augustus diende Piri een motie in die het kabinet verzoekt geen nieuwe orders meer te plaatsen bij de Israëlische defensie-industrie en op zoek te gaan naar alternatieven’.
Grotendeels. De partij wil de handel met Israëls illegale nederzettingen aanpakken en Israël zijn handelsvoordelen met de EU ontnemen. In haar verkiezingsprogramma pleit GL-PvdA daarom voor ‘stevige sancties’, waaronder opschorting van het EU-Israël Associatieverdrag, sancties tegen bedrijven en entiteiten die de bouw en instandhouding van de nederzettingen faciliteren, en een handelsverbod op producten uit Israëls illegale nederzettingen in bezet Palestina.
Op 12 september 2024 steunde de partij een motie die de regering verzoekt het falende ‘ontmoedigingsbeleid’ (bedoeld om bedrijven te ‘ontmoedigen’ om relaties aan te gaan met Israëls illegale nederzettingen) om te zetten naar een ‘verhinderingsbeleid’. Op 12 juni 2025 stemde de partij voor een D66-motie die verzoekt om opschorting van de handelsafspraken met Israël.
Op 21 augustus 2025 diende Kati Piri een motie in over opschorting van alle economische betrekkingen van de overheid met Israël, en het sluiten van de handels- en investeringsafdeling op de Nederlandse ambassade in Tel Aviv. Een tweede motie ‘verzoekt het kabinet om, net als in het geval met Rusland, in de EU te pleiten voor een economisch embargo tegen Israël, met uitzondering van humanitaire hulp, voedingsmiddelen en medische goederen’.
Maar moties van DENK van 12 juni 2025 over een algeheel Europees handelsembargo tegen Israël, en van 26 augustus over een direct nationaal economisch embargo (met uitzondering van humanitaire hulp) kregen geen steun.
Ja. GL-PvdA staat consequent achter de internationale rechtsorde, ook ten aanzien van de kwestie-Palestina/Israël. De partij komt onder meer op voor het zelfbeschikkingsrecht van de Palestijnen en wil erkenning van de staat Palestina. Daarnaast is GL-PvdA tegen de illegale Israëlische bezetting, kolonisering en (mogelijke) annexatie van Palestijns gebied, en tegen verhuizing van de Nederlandse ambassade van Tel Aviv naar Jeruzalem.
De partij wil dat Nederland zich aansluit bij (‘een interventie pleegt in’) de genocidezaak tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof, en dat Nederland het arrestatiebevel van het Internationaal Strafhof voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant naleeft.
In haar verkiezingsprogramma pleit de partij voor betere bescherming van het internationaal recht: ‘De Nederlandse en Europese passiviteit wordt ingeruild voor een krachtige politiek met internationaal recht als leidraad.’ Ook ten aanzien van Israël en Palestina volgt de partij het internationaal recht: ‘Nederland is, in lijn met onze Grondwet en het geldend internationaal recht, verplicht al het mogelijke te doen om in Gaza etnische zuivering, misdaden tegen de menselijkheid en genocide te stoppen.’
In september dit jaar diende GL-PvdA Kamervragen in over de ‘handhaving van de internationale rechtsorde ten aanzien van Israël’. En in september steunde GL-PvdA een motie van DENK die oproept om ‘de Israëlische oorlogsmisdaden en schendingen van het internationaal recht stellig te veroordelen en op te roepen tot internationale actie om deze schendingen te stoppen’. Deze motie werd nipt verworpen, met 76 stemmen tegen.
Ja. En dat is hard nodig, bleek deze zomer uit het rapport ‘Dreigingsbeeld Statelijke Actoren‘ van de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV). Dat toont aan hoe Israël in Nederland de publieke politieke en politieke besluitvorming beïnvloedt. GL-PvdA diende daarover al in december 2024 Kamervragen in.
In november 2024 leende GL-PvdA zich niet voor de beïnvloedingscampagne van de Israëlische regering die volgde op het straatgeweld na de voetbalwedstrijd tussen Ajax en Maccabi Tel Aviv. In de Tweede Kamer werd door de rechtse partijen een waslijst aan moties ingediend, bedoeld om burgerlijke vrijheden in te perken. Zo werden twee moties ingediend naar aanleiding van een in elkaar geflanst Israëlisch special report, bedoeld om Nederlandse burgers en organisaties te criminaliseren. GL-PvdA stemde tegen.
Ook steunde de partij een belangrijke motie van 21 augustus 2025 die oproept om een door het kabinet opgestelde wet in te trekken die het mogelijk maakt om personen die opkomen voor de Palestijnen te criminaliseren.
In mei 2024 kwam een jarenlange Israëlische spionage- en intimidatiecampagne tegen het Internationaal Strafhof aan het licht, waarover Kati Piri Kamervragen indiende. Een maand later was Piri mede-indiener van een motie die het kabinet oproept tot bescherming van de onafhankelijkheid van internationale gerechtshoven, en die van VN-medewerkers en getuigen op Nederlands grondgebied. Begin 2025 diende Piri een motie mede in om de gevolgen van Amerikaanse sancties tegen het Strafhof te minimaliseren.
Begin 2024 leidde een Israëlische lastercampagne tegen de hulporganisatie voor Palestijnse vluchtelingen UNRWA tot stopzetting van de Nederlandse financiële steun, en in december 2024 tot afbouw daarvan. GL-PvdA was mede-indiener van moties voor steun aan UNRWA. Ook steunde de partij in mei van dit jaar een motie tegen het Israëlische verbod van UNRWA.
Op haar website zet GL-PvdA haar standpunten over Palestina/Israël uiteen. Op de korte termijn streeft de partij naar een permanent staakt-het-vuren in Gaza, vrijlating van gijzelaars door Hamas, en onvoorwaardelijke toegang van humanitaire hulp. ‘Het kabinet moet alles op alles zetten om de Israëlische regering ertoe te dwingen een einde te maken aan het geweld en inzetten op duurzame en rechtvaardige vrede’, schrijft de partij. Ook zet ze zich in om gewonde en zieke Palestijnse kinderen voor behandeling naar Nederland te halen.
Op de langere termijn streeft GL-PvdA naar het ‘einde aan de illegale bezetting en het systeem van rassenscheiding/apartheid in de bezette Palestijnse gebieden’. De partij wil dat Nederland de staat Palestina erkent en voert daar een petitie voor. Die erkenning moet de basis vormen voor de tweestatenoplossing ‘met veilige grenzen voor Israël en Palestina’, zoals geformuleerd onder de Oslo-akkoorden (1993-1995).
In haar verkiezingsprogramma schrijft de partij daartoe de ‘gematigde krachten in het maatschappelijk middenveld in Israël en de Palestina’ te ondersteunen die zich inzetten voor de tweestatenoplossing. Ook pleit de partij voor nieuwe Palestijnse verkiezingen en hervorming van de Palestijnse Autoriteit.
Om Israël te bewegen tot het staken van zijn geweld en het meewerken aan de tweestatenoplossing stelt GL-PvdA zware maatregelen voor, waaronder ‘volledige opschorting van het EU-Israël Associatieakkoord, het stopzetten van militaire samenwerking, de import, export en doorvoer van wapens, persoonssancties tegen Israëlische ministers en militairen verantwoordelijk voor oorlogsmisdaden en een totaal verbod op economische betrekkingen met de illegale nederzettingen’. Daarnaast wil de partij de bestaande sancties tegen Hamas ‘intensiveren’.
