De Palestijnse president Abbas staat in de startblokken om onder auspiciën van president Trump met Israël de tweestatenoplossing af te tikken. De vooruitzichten zijn inktzwart.
Mahmud Abbas, president van de Palestijnse Autoriteit, is bereid om aan te schuiven bij de Israëlische premier Netanyahu als onderdeel van het ontluikende vredesinitiatief van de Amerikaanse president Trump. Afgelopen week bezocht Abbas het Witte Huis, waar hij zijn bereidheid kenbaar maakte. Gisteren herhaalde hij die tijdens een ontmoeting met de Duitse president Steinmeier.
Of het tot besprekingen komt, moet worden afgewacht. Een voorgenomen bezoek van Trump aan Palestina/Israël – volgens berichten op 22-23 mei a.s. – is nog niet definitief. Bovendien toont toekomstig gesprekspartner Netanyahu zich verre van enthousiast. Daarvoor bevalt de huidige status quo – het ‘vredesproces’ als schaamlap voor de voortrazende Israëlische kolonisering van Palestina – Israël te goed. Netanyahu gelooft in facts on the ground, meer dan in onderhandelingen. Om die reden stelde hij verleden week nieuwe voorwaarden en beledigde hij zijn toekomstige vredespartners tot op het bot.
Netanyahu heeft nog een reden om onderhandelingen uit de weg te gaan. Aan de onderhandelingstafel zullen namelijk harde eisen aan Israël worden gesteld om het wonder van de tweestatenoplossing alsnog te kunnen realiseren. Eisen die Netanyahu in de verste verte niet kan waarmaken. Zijn politieke kameraden hebben hun zinnen juist op verdere kolonisering van Palestina gezet, en zullen hem geen enkele speelruimte geven.
Waar dat op neerkomt werd deze week treffend geïllustreerd door Nabil Sha’ath, ervaren Palestijns onderhandelaar en buitenlandadviseur van Abbas. Sha’ath bevestigt dat Abbas bereid zal zijn tot een uitruil van land als onderdeel van een definitief vredesakkoord, zodat Israël iets van zijn nederzettingen kan behouden. Hij legt ook uit hoe nutteloos die goede intenties zijn: Israël heeft zijn zinnen gezet op het gehele C-gebied, zijnde 60 procent van de Palestijnse Westoever, en is bereid daar een procent woestijngrond tegenover te stellen.
Thema’s als de blokkade van Gaza, Jeruzalem, de bezetting, of de soevereiniteit van de staat Palestina zijn dan nog onbesproken en herbergen dezelfde onoverbrugbare grootheden. Trump zal het onmogelijke moeten presteren om zelfs maar de contouren van een tweestatenoplossing te kunnen ontdekken.
Een basaler gezichtspunt werd maandag aangedragen door Kofi Annan. De voormalig secretaris-generaal van de VN maakte in een interview met AP korte metten met ieder perspectief op vrede zolang Abbas en Netanyahu aan de macht zijn. Annan lijkt hen vooral als deel van het probleem te zien, ongeschikt om bij te dragen aan een oplossing.
Tegen deze achtergrond maakt Trump over minder dan twee weken zijn opwachting. Abbas is all dressed up, maar de vraag is of het een feestje wordt.
Ik koester een diepgewortelde hoop op vrede in het midden-oosten met gerechtigheid als basis.
Doekle Terpstra
Bestuurder
