De boycot van Hamas door westerse mogendheden was fout en heeft rampzalige gevolgen gehad, die tevoren bekend waren. De EU waarschuwde, maar ging er toch in mee. Dat blijkt uit onderzoek van de Britse journalist Donald Macintyre.
De boycot van Hamas door westerse mogendheden was fout en heeft rampzalige gevolgen gehad, die tevoren bekend waren. De EU waarschuwde, maar ging er toch in mee. Dat blijkt uit onderzoek van de Britse journalist Donald Macintyre.
Het besluit om Hamas te boycotten nadat die partij in 2006 de Palestijnse verkiezingen had gewonnen was fout. Dat zegt Tony Blair, voormalig Brits premier en gezant van het zogenoemde Midden-Oostenkwartet, in een interview met een redacteur van The Observer. De wereldleiders hadden niet moeten toegeven aan de Israëlische druk om Hamas buitenspel te zetten, stelt Blair in een terugblik.
Toch gold Blair, toen nog premier, dat jaar als voornaam pleitbezorger van de Amerikaanse eis om alle banden te verbreken met de Palestijnse Autoriteit, als die zou worden geleid door Hamas. Dat laatste was onvermijdelijk na de overtuigende verkiezingsoverwinning van Hamas – in verkiezingen die door internationale waarnemers als eerlijk werden beoordeeld. In maart 2006 trad het door Hamas geleide Palestijnse kabinet aan.
Toenmalig Amerikaans president George W. Bush legde Hamas een pakket aan voorwaarden op, dat door de partij terzijde werd geschoven. Daarop werd de boycot ingesteld, een jaar later gevolgd door de Israëlische blokkade van Gaza. Beide zijn nog altijd van kracht en hebben Gaza in een diepe crisis gestort Overigens vreesden de Amerikanen de gevolgen van hun politiek, en drongen zij er bij Arabische donoren op aan de westerse boycot niet te volgen.
Blair, die in 2007 zijn functie van premier verruilde voor die van gezant van het Midden-Oostenkwartet, zegt nu dat die boycot-strategie fout was, en dat in 2006 gekozen had moeten worden voor een dialoog. Dat werd destijds echter voorkomen door Israël. Gevolg van de isolatiepolitiek is dat de westerse invloed verloren ging en dat Hamas in de armen van Iran werd gedreven.
In het artikel van The Observer – gebaseerd op interviews die redacteur Donald Macintyre hield ter voorbereiding van zijn boek Gaza: Preparing for Dawn dat volgende week verschijnt – komt ook Blairs voormalige stafchef Jonathan Powell aan het woord. Powell noemt de gevolgde strategie ‘a terrible mistake’, aangezien de vorming van twee Palestijnse regeringen die er het gevolg van was onderhandelingen met de Palestijnen onmogelijk maakte.
Uit ambtelijke notulen – via een beroep op de Freedom of Information Act door Macintyre boven water gehaald – blijkt dat de Britse regering al direct in 2006 werd gewaarschuwd om de door Hamas geleide Palestijnse Autoriteit niet buiten te sluiten. In het document wordt gesteld dat juist regeringsverantwoordelijkheid als beste weg werd gezien om Hamas milder te stemmen.
Ook vanuit de Europese Commissie werd Blair gewaarschuwd voor de voorgenomen boycot van Hamas. Niet alleen zou het afkappen van humanitaire hulp grote gevolgen hebben voor de Palestijnse bevolking, ook werd gevreesd dat het tot geweld zou leiden. Daarnaast stelden de Europeanen dat het niet respecteren van de Palestijnse verkiezingsuitslag het Europese streven naar democratie ongeloofwaardig zou maken. Bovendien, zo werd expliciet vastgesteld, was de EU niet verplicht de Amerikanen en Israëli’s te volgen:
The EU was under no obligations to align its position on financial support with that of the US and Israel. The EU had not done so in the past.
In 2003 waren Blair en de Amerikaanse president George W. Bush de belangrijkste pleitbezorgers van de oorlog tegen Irak – een onderneming die door Israël werd gepromoot. Naar verluidt speelde Blair een belangrijke rol in het overhalen van het kabinet-Balkenende I om die oorlog te steunen. Onderzoek door de commissie-Davids wees in 2010 uit dat de Irak-oorlog illegaal was.
De oorlog tegen Irak veroorzaakte een humanitaire ramp, uitbreiding van Irans invloed in de regio, en de opkomst van ISIS in Irak en Syrië. Die kennis bleek in 2006 niet voldoende om ten aanzien van Hamas tot betere besluiten te komen.
Zonder rechtvaardigheid is er in het vredesproces geen vooruitgang mogelijk.
Tineke Lodders Politica
