Ondanks Europese kritiek gaat Israël stug door met het uitbreiden van zijn illegale kolonies in bezet Palestina. Woensdag werd de bouw van 2600 nieuwe woningen aangekondigd, verspreid over de hele Westelijke Jordaanoever. De kolonistenbeweging eist meer.
De voor de bouw verantwoordelijke autoriteiten keurden in twee sessies de bouw van 2646 nieuwe woningen goed. Voor een aantal is nog een extra goedkeuring nodig, maar voor meer dan de helft kunnen de spaden spoedig de grond in. De kolonies waar gebouwd gaat worden liggen verspreid over de hele Westelijke Jordaanoever, tot in de eigenlijke Jordaanvallei toe.
Israël geeft hiermee andermaal uitvoering aan de veelvuldig herhaalde aankondiging dat het zich door niets en niemand zal laten weerhouden om ‘overal op de Westoever’ te blijven bouwen. Steeds luider voert het daarvoor een legitimatie uit hoger sferen aan: het zou om het land ‘van de voorvaderen’ gaan, dat door God aan het joodse volk is toegezegd.
Kenmerkend is dat groen licht is gegeven voor nieuwbouw voor de bewoners van drie zogeheten ‘buitenposten’ (outposts), die de afgelopen jaren juist door de Israëlische autoriteiten zijn ontruimd. De bewoners – streng religieuze Israëli’s die het koloniseren van de Westoever als een bijbelse plicht zien – hadden zich op particuliere grond van Palestijnen gevestigd en dienden op last van het Hooggerechtshof te vertrekken. Daarvoor waren jarenlange procedures nodig, aangezien niet alleen de kolonisten, maar ook de Israëlische regering zich tegen vertrek verzette. Meermalen ging de uiteindelijke ontruiming gepaard met geweld van de kolonisten.
In februari van dit jaar werd na jarenlange procedures Amona met geweld ontruimd, een in 1995 gestichte buitenpost, bewoond door 41 gezinnen. In plaats van de bewoners te straffen voor hun langdurige overtreding van de wet, stelde de Israëlische regering hen een nieuw te bouwen ‘nederzetting’ in bezet Palestijns gebied in het vooruitzicht: het stadje Amichai. Het is voor het eerst sinds 1992 dat Israël een officiële nieuwe nederzetting bouwt. Op 20 juni begonnen bulldozers het terrein bouwrijp te maken, en woensdag werd de bouw van 102 woningen goedgekeurd. Een eenvoudige rekensom leert dat dit aantal 61 woningen bevat voor uitbreiding van de nederzetting.
De kolonie Beit El kon woensdag 296 woningen bijschrijven voor de circa dertig gezinnen van de buitenpost Ulpana, een buitenwijk van Beit El die in 2012 ontruimd werd. Beit El – dat deels ook op particuliere Palestijnse grond is gebouwd – heeft al eerder honderden nieuwe woningen mogen bouwen ter compensatie van het ‘verlies’ van Ulpana. Daarmee groeide de nederzetting destijds in één klap met zo’n 35 procent.
En dan zijn er nog 86 woningen voor de driehonderd bewoners van het in 2015 ontruimde Migron, een buitenpost die al sinds de stichting in 1999 op de nominatie stond ontruimd te worden. Toen het eenmaal zover was bracht de Israëlische regering de bewoners even verderop onder in een nieuw Migron, waarvoor direct vijftig prefab woningen werden neergezet.
Zowel Amona, Ulpana als Migron staan met hun bizarre geschiedenis model voor Israëls outpost-politiek: de Israëlische wet verklaart de buitenposten illegaal, maar de staat beschermt, steunt en stimuleert ze, daarmee de rechtsstaat aantastend en buigend voor de druk en dreigementen van de religieuze kolonistenbeweging; de bewoners van Migron dreigden in 2008 zelfs met een ‘burgeroorlog’, een dreigement dat vaker door extremistische kolonisten wordt geuit.
Ook de goedkeuring van de bouw van 31 woningen voor joodse kolonisten in het hart van de Palestijnse stad Al-Khalil (Hebron) getuigt van de vastbeslotenheid van Israël om alle reserves te laten varen. Al-Khalil is een van de permanente brandhaarden van de kwestie-Palestina/Israël. In de oude binnenstad hebben zich circa zevenhonderd extremistische kolonisten gevestigd, onder bescherming van enkele duizenden Israëlische militairen. Daarnaast liggen aan de rand van de stad enkele grotere kolonies, waarvan Kiryat Arba met circa 7500 inwoners de grootste is.
De 31 woningen zijn gepland pal in de oude binnenstad, waar de Palestijnen het leven op allerlei manieren onmogelijk wordt gemaakt. De Israëlische greep op de oude stad is zichtbaar in de vorm van huizen die gedwongen zijn ontruimd, straten waar alle winkels moesten sluiten, checkpoints en andere barrières die de Palestijnse bevolking in haar bewegingsvrijheid belemmeren, en de kolonisten die voortdurend proberen huizenblokken in te nemen en Al-Khalil liefst vandaag nog zouden omvormen tot een puur joodse stad, zonder Palestijnse inwoners.
Met name sinds het begin van deze eeuw heeft het Israëlische beleid ertoe geleid dat de oude stad snel aan economische en sociale betekenis inboette. Het was dan ook weinig verrassend dat de UNESCO het stadsdeel jongstleden juli als bedreigd Werelderfgoed aanmerkte. De Israëlische regering reageerde zoals ze op alle ongewenste ontwikkelingen reageert: furieus. Ze verminderde haar contributie aan de ‘antisemitische’ organisatie direct met een forse strafkorting (de vierde al tegen een VN-instelling sinds eind 2016, samen goed voor 10 miljoen euro) en kondigde haar vertrek uit de organisatie aan, pal nadat de Amerikaanse president Trump hetzelfde had gedaan. Het is een publiek geheim dat de bouw van de 31 kolonistenwoningen ook als Israëlische provocatie aan het adres van de UNESCO bedoeld is. Zoals gewoonlijk betalen de Palestijnen de prijs.
Ook de internationale zogeheten Israël-lobby opende de aanval op de UNESCO, met dezelfde verdachtmakingen als Netanyahu. Deze week gaf Volkskrant-columnist Arthur van Amerongen een typerend staaltje UNESCO-bashing ten beste door de organisatie ‘een krankzinnige obsessie met joden’ aan te wrijven.
Volgens Peace Now, de Israëlische organisatie die de uitbreiding van de illegale Israëlische kolonies op de voet volgt, is de bouw van de 31 woningen juridisch onhaalbaar. Ze wijst op de onweerlegbare rechten die de Palestijnse gemeente in een beroepsprocedure bij het Israëlische Hooggerechtshof zal aanvoeren. Israëls ministerie van Defensie, dat verantwoordelijk is voor de goedkeuring van de woningen, heeft geen poot om op te staan.
In een vernietigende kritiek op de maatregel legt Peace Now de vinger op alle zere plekken van Israëls illegale koloniseringspolitiek tegelijk: hoezeer die politiek op radicaal-religieuze leest is geschoeid; hoezeer met de rechten van de Palestijnen wordt gespot; hoezeer het Israëlische rechtssysteem onder druk wordt gezet en kostbare waarden als mensenrechten en mensenlijke waardigheid worden verpulverd; en hoezeer Israëls internationale imago door Netanyahu onvermoeibaar verder wordt afgebroken:
The settlement in Hebron represents the occupation in its most ugly. In order to protect a small group of settlers, tens of thousands of Palestinians had been forced to move from their homes, and roads and shops had been closed. The permits approved today [bedoeld worden de 31 bouwvergunningen – red.] would increase the number of settlers in Hebron by 20%, and they required significant legal acrobatics that might not stand the test of the High Court of Justice. While doing everything in his power to please a small group of settlers, Netanyahu is harming Israel’s morality and image abroad, while crushing basic values of human rights and dignity.
In een verklaring veroordeelde de Europese Unie (EU) de Israëlische bouwplannen. Alle koloniseringsactiviteiten op de Westoever en in Oost-Jeruzalem zijn illegaal en vormen een bedreiging voor de tweestatenoplossing en het perspectief op vrede, herhaalde de Unie haar bekende standpunt:
The EU’s position on Israeli settlement construction and related activities, including recent evictions in East Jerusalem and plans leading to forced transfer of Bedouin communities in the West Bank, is clear and has not changed: all settlement activity is illegal under international law, and it undermines the viability of the two-state solution and the prospect for a lasting peace.
De EU stelt dat ze zich zal blijven inzetten voor ‘hervatting van een betekenisvol proces om tot een uitonderhandelde tweestatenoplossing te komen’. In een toespraak tot de VN-Veiligheidsraad hekelde de permanente Palestijnse waarnemer bij de VN, Riyad Mansur, zowel de Israëlische kolonisering als de opstelling van de internationale gemeenschap. Onder verwijzing naar uitspraken van de Israëlische minister van Defensie Avigdor Lieberman, die woensdag stelde dat sinds het jaar 2000 geen regering zoveel woningen voor kolonisten heeft gebouwd als de huidige, vroeg hij waarom de internationale gemeenschap Israël ‘het voordeel van de twijfel blijft geven’:
Minister Lieberman and the rest of his coalition oppose peace, disregard international law and make the two-state solution impossible. […] You have to know that they not only say what they mean, they also do exactly what they say. […] When Israel repeatedly proves its bad intentions, why the international community continues to give it the benefit of the doubt?
De kolonistenbeweging leverde op haar beurt forse kritiek op de Israëlische regering, die in haar ogen juist veel te weinig doet en de kolonisten zoet houdt met beloften die niet worden nagekomen. Netanyahu en zijn ministers zijn ‘oneerlijk’ en missen de ‘historische mogelijkheid’ die de regering-Trump Israël biedt, stelde Yossi Dagan, voorzitter van een van de regionale ‘nederzettingenraden’ op de Westoever:
We are tired of thanking this government for every bone that it throws at us. The prime minister is missing a historic opportunity that won’t likely recur. There is currently a US president who, even if he does not agree with settlement building, will not condemn it to the extent that was done during the Obama era.
Een viertal nederzettingenraden hield woensdag een demonstratieve persconferentie voor de ambtswoning van premier Netanyahu en dreigde met een twee weken durende sit-in als de Israëlische regering niet snel met een eerder beloofd ‘veiligheidspakket’ voor de kolonisten over de brug komt. Het pakket behelst de aanleg van meer wegen exclusief voor kolonisten, zodat zij Palestijnse dorpen en steden kunnen vermijden, de installatie van camera’s langs alle wegen op de Westoever, en de aanleg van een dekkend telefoonnetwerk, zodat kolonisten in nood altijd een beroep kunnen doen op hulp.
Een woordvoerder van minister Lieberman liet weten dat het twee jaar geleden aangekondigde ‘veiligheidspakket’ in november zal worden geïmplementeerd. Met de maatregelen is een bedrag van bijna 800 duizend euro gemoeid.
De EU kreeg harde kritiek uit de hoek van de kolonisten. De Europeanen moeten hun mond houden, is de boodschap. Niet Israël, maar de EU schendt het internationaal recht door ‘illegaal’ hulp te verlenen aan de Palestijnse bevolking. Niet de Palestijnen en de EU hebben het voor het zeggen in ‘Judea en Samaria’ (de bijbelse namen voor de Westoever), maar Israël, luidde van veel kanten het commentaar. De burgemeester van Beit El zei het zo:
The entire State of Israel exists in the same places that our forefathers lived in thousands of years ago. In Beit El we found the site of Jacob’s dream, which is unequivocal proof that we are the ‘landlords’ here. We are here because we have returned home. We will continue to build, in Beit El and everywhere else in Judea and Samaria.
Ik koester een diepgewortelde hoop op vrede in het midden-oosten met gerechtigheid als basis.
Doekle Terpstra
Bestuurder
