De Israëlische autoriteiten keurden de bouw van bijna 4.500 woningen in de illegale ‘nederzettingen’ op de bezette Westelijke Jordaanoever goed. Daarnaast komen er 1.600 nieuwe woningen in bezet Oost-Jeruzalem.
Israël gaat onverdroten door met het scheppen van illegale voldongen feiten in bezet Palestijns gebied. De ‘government of change’ van minister-president Naftali Bennett blijkt in dit opzicht geen spat beter dan de eerdere kabinetten-Netanyahu. Het feitelijk annexeren van zoveel mogelijk Palestijns gebied met zo min mogelijk Palestijnse bewoners is standaard Israëlisch regeringsbeleid, ongeacht de politieke kleur van de coalitie.
De Israëlische planningscommissie sprak afgelopen week haar zegen uit over plannen voor de bouw van 4.427 nieuwe woningen in de Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) op de bezette Westelijke Jordaanoever. Een kleine 2.800 daarvan kregen definitief groen licht, terwijl ruim 1.600 woningen goedkeuring kregen in de voorlaatste fase van het planningsproces. Hun definitieve goedkeuring is een kwestie van tijd.
De woningen komen ten goede aan nederzettingen verspreid over de hele Westoever, blijkt uit een overzicht van Peace Now, de Israëlische waakhond die het illegale koloniseringsproject op de voet volgt. Enkele van de grotere uitbreidingen komen ten goede aan nederzettingen diep in Palestijns gebied, onder meer Dolev, dat in omvang verdubbelt, en Shvut Rachel, dat in één klap zes maal zo groot wordt. Beide illustreren het vaker door ons beschreven proces waarin nederzettingen in enkele decennia uitgroeien van een handvol woningen tot heuse stadjes, die steeds meer Palestijns land opslokken.
Ook Kiryat Arba, de vanwege het extremisme van een deel van zijn bevolking beruchte nederzetting aan de rand van Al-Khalil (Hebron), mag zich op uitbreiding verheugen. Spekkoper is Beitar Illit, even ten zuiden van Jeruzalem, dat liefst 1.061 nieuwe woningen mag bijschrijven. Beitar Illit, in 1985 gesticht op door Israël geconfisqueerd land van de Palestijnse dorpen Husan en Nahalin, is met 60 duizend inwoners de grootste van Israëls nederzettingen.
Groen licht kregen ook de plannen om drie zogenoemde ‘buitenposten’ (outposts) op de Westoever een quasi-legale status te geven. Buitenposten zijn nederzettingen die niet door de Israëlische autoriteiten zijn gepland en goedgekeurd. Het zijn ‘wildcat settlements’, vaak gesticht door een handvol gezinnen die zich met steun van kolonistenorganisaties in caravans of prefabwoningen op Palestijns land vestigen. Ze zijn niet alleen onder internationaal recht, maar ook onder Israëlische wetgeving illegaal.
Tegen buitenposten worden dan ook geregeld ontruimings- of sloopbevelen uitgevaardigd, vaak onder druk van Israëlische mensenrechtenorganisaties. Daar blijft het echter bij; slechts bij hoge uitzondering worden buitenposten daadwerkelijk ontmanteld. In de praktijk kunnen ze doorgroeien en worden ze op zeker moment op het elektriciteitsnet, de waterleiding en andere infrastructuur aangesloten. Kenmerkend is dat een inwoner van de buitenpost Kida, tegen wiens illegaal gebouwde woning in 2008 een slooporder is uitgevaardigd, vorig jaar tot secretaris-generaal van het ministerie van Binnenlandse Zaken werd benoemd. Voor die hoge functie bleek het onrechtmatig bouwen van een huis op andermans land geen bezwaar. Zijn woning was volgens de krant Haaretz inmiddels één van 110 bouwwerken in het sterk gegroeide Kida waartegen een niet-uitgevoerd sloopbevel was uitgevaardigd.
De laatste stap in dit ‘gedoog’-proces is het met terugwerkende kracht ‘autoriseren’ van de buitenposten, waardoor ze onder Israëlisch recht een legale status krijgen. Om tegenover de buitenwereld te versluieren dat zodoende nieuwe nederzettingen het licht zien worden ze gewoonlijk als ‘wijk’ aan een nabijgelegen, al bestaande nederzetting toegewezen. Om diezelfde reden van versluiering is in het officiële Israëlische spraakgebruik de beladen term ‘buitenpost’ vervangen door het begrip ‘jonge nederzetting’.
Het ‘legaliseren’ van drie buitenposten tegelijk is een indicatie van de snelheid waarmee de kolonisering ook onder de regering-Bennett voortwoekert. Alle drie worden bovendien uitgebreid: Mitzpe Danny krijgt 114 extra woningen, Mitzpe Lachish 158 en Oz veGaon staat op de rol voor een enorm toeristisch complex met allerlei attracties, een groot hotel annex conferentiecentrum, kampeerplaatsen, een kantoor voor de regionale nederzettingenraad en nog veel meer. Het architectenbureau dat het complex in opdracht van een kolonistenorganisatie ontwierp spreekt van een ‘tourism town’.
Elk van de drie buitenposten wordt een wijk van een bestaande nederzetting. Mitzpe Lachish bijvoorbeeld van de plaats Negohot, die nu 146 woningen telt en met de uitbreiding in omvang verdubbelt. Negohot is naar eigen zeggen ‘a religious community settlement in an absorption boom’ – een snelgroeiende religieuze nederzetting. Met de nieuwe woningen wordt al geadverteerd. Net als in het geval van de tourism town is opvallend dat de plannen in detail en in alle openheid konden worden uitgewerkt in de tijd dat de buitenpost als illegaal gold.
Nieuwe buitenposten – wij schatten hun huidige aantal op 150 à 200 – schieten intussen als paddestoelen uit de grond. Een van de drijvende krachten achter dit proces is Nahala (ook geschreven als Nachala), een kolonistenorganisatie die vorige week aankondigde op 20 juli tien nieuwe buitenposten tegelijk te zullen stichten. De voorbereidingen zijn in volle gang.
Nahala was een jaar geleden ook de motor achter de stichting van de buitenpost Evyatar, op land van de Palestijnse dorpen Beita, Qabalan en Yatma. Israëlische militairen hielpen bij de bouw en Israëls minister van Binnenlandse Zaken Ayelet Shaked stak de loftrompet over ‘de pioniers van Evyatar, die met hun toewijding demonstreren wat zionisme is’.
In plaats van de buitenpost direct te ontruimen sloten de Israëlische autoriteiten een deal met de kolonisten: de laatsten verlieten Evyatar en de autoriteiten onderzoeken of het land tot ‘staatsland’ kan worden bestempeld, zodat de kolonisten ‘legaal’ kunnen terugkeren naar wat dan een officiële nederzetting wordt. Het tot ‘staatsland’ verklaren van Palestijns grondgebied is het bekendste mechanisme waarmee Israël landdiefstal ‘legaliseert’. Bij protesten van inwoners van de drie Palestijnse dorpen tegen de overname van hun land zijn tot dusver zeker negen demonstranten door het Israëlische leger gedood en honderden verwond.
Volgens kolonistenorganisaties als Nahala komt het hele voormalige Britse mandaatgebied Palestina ‘de Joden’ toe, ‘from the River to the Sea’. Hun missie is het overnemen van zoveel mogelijk Palestijns land met zo min mogelijk niet-Joodse bewoners. Hun extremistische ideologie en missie kunnen, zoals wij in eerdere artikelen toelichtten, op brede steun van Israëls politieke establishment rekenen. Illustratief is dat een petitie van Nahala met de even veelzeggende als huiveringwekkende titel ‘Eén Land voor één Volk’ door tientallen parlementsleden en ministers werd ondertekend, onder wie de huidige minister-president Naftali Bennett.
De illegale Israëlische kolonisering van bezet Oost-Jeruzalem verloopt volgens hetzelfde patroon. Vorige week gaf de Israëlische planningscommissie van de gemeente Jeruzalem groen licht voor de bouw van 1.600 woningen voor kolonisten. Driekwart van de woningen komt ten goede aan French Hill, een in 1968 op grond van de Palestijnse dorpen Shuafat, Al-Issawiya en Litfa gestichte nederzetting in het noorden van Oost-Jeruzalem. De woningen zijn hoofdzakelijk bestemd voor uitbreiding van de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem, die extra behuizing voor studenten en stafmedewerkers krijgt. Naast slaapzalen en laagbouwwoningen komen er drie woontorens.
De overige vierhonderd woningen komen in de nederzetting Har Gilo aan de zuidrand van Jeruzalem, in 1968 gesticht op land van de Palestijnse dorpen Al-Walaja en Bayt Jala. Zoals door ons veelvuldig beschreven dient de kolonisering van Oost-Jeruzalem twee doelen: enerzijds de ‘verjoodsing’ van het stadsdeel en anderzijds het door middel van een ring van nederzettingen omgeven van Oost-Jeruzalem, dat zodoende wordt gescheiden van de Westelijke Jordaanoever. Alles is erop gericht Jeruzalem om te vormen tot de ‘ondeelbare hoofdstad van Israël’, losgemaakt van het Palestijnse achterland.
De ontwikkelingen in Sheikh Jarrah en andere wijken, waar Palestijnse bewoners uit hun woningen dreigen te worden gezet, dienen hetzelfde doel. Onlangs zette de Israëlische krant Haaretz de ontwikkelingen in enkele wijken op een rij onder de veelzeggende kop ‘De snelle verjoodsing van Oost-Jeruzalem’. Eind 2021 publiceerde het een al even alarmerend overzicht. Alleen al in de wijk Silwan dreigt voor honderden Palestijnse gezinnen de sloop van hun woningen.
In een gemeenschappelijke verklaring veroordeelden 14 Europese landen, waaronder Nederland, de aangekondigde bouw van de bijna 4.500 woningen op de Westoever (de woningen in Oost-Jeruzalem bleven onvermeld). De 14 regeringen tonen zich ‘diep bezorgd’ en beklemtonen dat de Israëlische nederzettingen illegaal en een obstakel voor ‘de tweestatenoplossing’ en een ‘rechtvaardige, duurzame en alomvattende vrede’ zijn. Zij dringen er bij Israël op aan het besluit terug te draaien.
Het zijn bewoordingen die we kennen uit 1.001 eerdere veroordelingen van Israëls illegale praktijken door Nederland, de EU, alle relevante VN-organen en vele, vele andere betrokkenen. Israël heeft zich er nooit iets van aangetrokken en zal dat ook nu niet doen, en Den Haag, Brussel en de VN weten dat. De veroordelingen zijn een zielloos, deprimerend en door ons vaak beschreven ritueel.
In de praktijk houdt de internationale gemeenschap Israël ferm de hand boven het hoofd. De onderlinge betrekkingen worden gekoesterd en van sancties zoals die tegen tal van landen worden getroffen – in de overtreffende trap nu tegen Rusland, maar ook tegen andere landen en tegen Palestijnse organisaties als Hamas en de PFLP – wordt het opzichtig uitgezonderd. Typerend is dat kolonisten nog altijd wordt toegestaan hun producten op de Nederlandse en Europese markt te verkopen, en dat Nederlandse en andere Europese overheden groot zaken doet met militaire en andere bedrijven die een belangrijke rol spelen in de Israëlische bezetting en kolonisering.
Verandering van die medeplichtige houding zal vanuit de samenleving moeten worden afgedwongen. In dat kader is het Europees Burgerinitiatief ‘Stop Handel met Nederzettingen’ van groot belang. Daarmee wil een coalitie van 150 Europese organisaties, waaronder The Rights Forum, een Europees verbod op handel met illegale nederzettingen in bezette gebieden afdwingen.
