Coronavirus in de Palestijnse gebieden / EU en ex-Knessetleden waarschuwen voor annexatie / Israëli’s demonstreren in Tel Aviv / Palestijnse Gevangenendag
Oost-Jeruzalem
Een Palestijnse vrouw is zaterdag 18 april het eerste dodelijke slachtoffer van het coronavirus in Oost-Jeruzalem geworden. De vrouw, Nawal Abu Hummus, was 78 jaar en al chronisch ziek. Het totale aantal besmettingen in Oost-Jeruzalem is inmiddels boven de 100 gevallen uitgestegen, en er bestaat grote angst over een grote uitbraak in de Palestijnse wijken.
Volgens Palestijnse ambtenaren laat Israël bij de bestrijding van het coronavirus de bevolking van Oost-Jeruzalem grotendeels aan haar lot over. In de eerste instantie had Israël slechts drie testcentra opgezet in Oost-Jeruzalem, lang niet genoeg voor de Palestijnse bevolking. Alleen al in de vluchtelingenkampen Shuafat en Kufr Aqab wonen 150.000 mensen. Pas na een petitie die op 8 april door de Palestijnse mensenrechtenorganisatie Adalah bij het Israëlische Hooggerechtshof werd ingediend beloofde Israël dat aantal te verdubbelen. Desondanks sloten Israëlische autoriteiten op 15 april een Palestijnse testkliniek omdat die alleen geautoriseerd was door de Palestijnse Autoriteit.
Economische impact
In maart werd duidelijk dat veel Israëli’s hun baan zouden verliezen als gevolg van de maatregelen tegen het coronavirus. Begin april werd bovendien verwacht dat Israël zo’n 13 miljard dollar zou verliezen als gevolg van de coronacrisis. Ook het Palestijnse ministerie voor Sociale Ontwikkeling heeft nu gewaarschuwd voor de desastreuze impact van het coronavirus op de Palestijnse Economie. Sinds het begin van de uitbraak in de bezette Palestijnse gebieden zijn 53.000 families onder de armoedegrens terecht gekomen. Dit is vooral het resultaat van het krimpen of geheel wegvallen van het inkomen van veel Palestijnen als gevolg van de lockdown. Het ministerie verwacht dat dit aantal binnen enkele maanden zal verdubbelen, ten opzichte van de situatie voor de uitbraak van het coronavirus.
Mondkapjes uit Gaza
Kleermakers in Gaza hebben hun productie omgegooid en maken mondkapjes om de lokale en internationale markt in de strijd tegen het coronavirus te ondersteunen. Ondanks de blokkade en de erbarmelijke gezondheidssituatie in Gaza werken de Palestijnen in de ateliers hard door. Volgens Abdullah Shehadeh, beheerder van een van de naaifabrieken, zal de productie zo lang mogelijk op gang blijven om Europeanen te helpen de verspreiding van het virus tegen te gaan.
De Europese Unie heeft Benny Gantz gewaarschuwd niet in te stemmen met de annexatie van Palestijns gebied. De partijleider van Kahol Lavan (Blauw en Wit) is in onderhandeling met Benjamin Netanyahu’s Likud over de vorming van een eenheidsregering. Een overeenkomst lijkt inmiddels bijna bereikt. Volgens Israëlische media hebben Europese functionarissen Gantz’ partij laten weten dat annexatie de relatie tussen de EU en Israël zal beschadigen en tot ‘een harde Europese reactie’ zal leiden.
Annexatie van delen van de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever was een verkiezingsbelofte van Netanyahu. Het in januari gepresenteerde ‘vredesplan’ van de Amerikaanse president Donald Trump geeft Israël een vrijbrief om de Israëlische kolonies (‘nederzettingen’) op de Westoever en de eigenlijke Jordaanoever in te lijven. Netanyahu realiseert zich dat snel handelen geboden is. Slaagt Trump er in november niet in herkozen te worden, dan is de kans groot dat zijn Democratische opvolger zijn plan naar de vuilnisbak verwijst.
Gantz is net als Netanyahu voorstander van annexatie, maar maakte aanvankelijk de kanttekening dat die alleen kan worden geraliseerd ‘in afstemming met de internationale gemeenschap’. Tijdens de onderhandelingen met Netanyahu heeft hij die reserve naar verluidt ingeslikt.
In februari waarschuwde de EU Israël al voor mogelijke maatregelen. Zinspelend op eventuele sancties stelde EU-buitenlandvertegenwoordiger Josep Borrell dat Israëlische stappen in de richting van annexatie ‘niet zonder gevolgen kunnen blijven’.
In een verklaring in het Israëlische dagblad Haaretz schrijven 56 voormalige leden van de Knesset (het Israëlische parlement) dat annexatie van Palestijns gebied ieder perspectief op vrede zou vernietigen en Israël het karakter zou geven van een apartheidsstaat. De volledige tekst van hun verklaring luidt:
Annexatie zou de nekslag betekenen voor de mogelijkheid op vrede, en de stichting van een apartheidsstaat betekenen. Democratie, gelijkheid en sociale rechtvaardigheid zijn afhankelijk van een rechtvaardige vrede en beëindiging van de bezetting.
Afgelopen zondag kwamen tweeduizend Israëli’s op het Rabin-plein in Tel Aviv bijeen om te protesteren tegen de ondemocratische maatregelen die zijn ingezet tegen het coronavirus en het beleid van premier Netanyahu. De demonstranten deden dat op twee meter van elkaar vandaan, om de social distancing-regels na te leven. Een aantal politici, waaronder Yair Lapid, voormalig co-leider van Kahol Lavan, en Ayman Odeh, voorzitter van de Arabische Joint List, spraken tijdens de betoging. Odeh zei in zijn toespraak dat ‘deze crisis crisis een enorme kans biedt voor een breed Joods-Arabisch front voor vrede en democratie’.
Volgens een coalitie van Palestijnse organisaties heeft Israël in maart 357 Palestijnen gearresteerd, waaronder 48 minderjarigen. Dit gebeurde ondanks de uitbraak van het coronavirus en de lockdown die van kracht was op de Westelijke Jordaanoever. De cijfers werden opgenomen in een rapport dat werd gepubliceerd op 17 april, de dag die jaarlijks in het teken staat van Palestijnse gevangenen. Volgens het rapport zijn in 2020 meer dan 1300 Palestijnen door de Israëlische autoriteiten gearresteerd, waarvan 210 minderjarig waren.
Ter gelegenheid van de Palestijnse Gevangenendag maakte een Palestijnse journalistenorganisatie bekend dat er tenminste dertien journalisten in Israëlische gevangenissen vastzitten. Volgens de verklaring van de organisatie is het doel van de arrestaties om te voorkomen dat journalisten hun werk doen en de misdaden van Israëlische soldaten tegen het Palestijnse volk kunnen rapporteren.
Defense for Children International Palestine had op 19 maart al opgeroepen in verband met het coronavirus Palestijnse minderjarige gevangenen vrij te laten. Volgens de organisatie leven de gevangenen te dicht op elkaar en zijn de sanitaire voorzieningen niet voldoende om de verspreiding van COVID-19 in de gevangenissen effectief te bestrijden. De gevangenen zijn daarom extra kwetsbaar voor besmetting met het virus. Onder de Vierde Geneefse Conventie wordt een bezettende macht verplicht de rechten van gevangenen ten tijde van een epidemie te waarborgen. De in de conventie vastgelegde maatregelen om gedetineerden te beschermen worden door Israël niet voldoende nageleefd.
Vandaag, 20 april, zijn er na huiszoekingen nog vier Palestijnen in de buurt van Hebron en één Palestijnse man nabij Bethlehem gearresteerd. Door de praktijk van huiszoekingen en arrestaties tijdens de corona-epidemie te handhaven brengt Israël de Palestijnse bevolking nog meer in gevaar dan normaliter het geval is.
