Waar staat de ChristenUnie precies als het gaat om de genocide in Gaza, de Israëlische bezetting van Palestina en het internationaal recht? The Rights Forum analyseerde het stemgedrag, de moties en het verkiezingsprogramma van de partij.
Nee. De ChristenUnie is een van de meest pro-Israëlische partijen in de Tweede Kamer. Ze verwijst naar de ‘schrijnende humanitaire situatie’ in Gaza en het ‘lijden van onschuldige burgers en gijzelaars’. In debatten spreken Kamerleden van de ChristenUnie ook nu nog over ‘oorlog’.
In januari 2024 diende de ChristenUnie een motie in om de genocidebeschuldiging in de zaak van Zuid-Afrika tegen Israël bij het Internationaal Gerechtshof te verwerpen. Ook riep de partij de regering op om zich bij de Duitse interventie in de zaak aan te sluiten ter verdediging van Israël. De ChristenUnie stemde tegen alle moties waarin gesproken wordt over genocide.
‘Christenen weten zich op Bijbelse gronden met het Joodse volk verbonden’, schrijft de ChristenUnie in het nieuwe partijprogramma. ‘Israëls recht op zelfverdediging staat overeind’, vindt de partij ook nu nog. De toevoeging dat dit ‘niet mag inhouden dat het humanitaire oorlogsrecht wordt geschonden’ voelt plichtmatig en onoprecht. De ChristenUnie spreekt zich niet uit over Israëlische schendingen van internationaal recht en vindt klaarblijkelijk dat deze niet plaatsvinden.
Welke politieke partijen zetten zich in om de genocide in Gaza te stoppen? Welke zijn voor een wapenembargo tegen Israël? En welke erkennen Palestina? Ga naar www.gazakieswijzer.nl om meer te weten te komen over de Palestina/Israël-standpunten van zestien partijen.
Nee. De ChristenUnie ziet Israël als trouwe bondgenoot. In het verkiezingsprogramma spreekt ze uitsluitend over de ontwapening van Hamas en geen enkele keer over militaire samenwerking met Israël. De partij stemde lang tegen alle moties die een beperking of het stopzetten van deze samenwerking voorstellen. Ook wilde het de export van F-35-onderdelen naar Israël hervatten.
Wel stemde het in augustus voor motie die een wapenembargo naar ‘Duits model’ voorstelde – dat gaat alleen over de uitvoer van wapens die kunnen worden in gezet in Gaza en niet over wapenhandel in het algemeen.
Qua handel met nederzettingen is de ChristenUnie ambigu. Een handelsverbod met Israël in het algemeen wil het sowieso niet.
In het verkiezingsprogramma schrijft de ChristenUnie dat het ‘een heroverweging van het EU-Israël Associatieakkoord’ niet uitsluit, indien het humanitair oorlogsrecht wordt geschonden. Tegelijkertijd vermijdt de partij te benoemen dát Israël het oorlogsrecht schendt.
Als het aankomt op handel met illegale nederzettingen is de ChristenUnie recent wat opgeschoven. De partij stemde op 11 september jl. vóór een motie om zo spoedig mogelijk een nationaal verbod op handel met illegale nederzettingen in te voeren. Eerder, op 23 augustus, was CU-Kamerlid Don Ceder mede-indiener van een motie over een verbod op invoer van ‘goederen en diensten uit illegale nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever’.
Dat was een omslachtige, tandeloze motie, die de regering verzocht zich hier in Europees verband voor in te zetten en de ‘handelsbeperkingen’ specifiek te richten op ‘producten van kolonisten die zich schuldig maken aan landonteigening’. Daarbij gaf Ceder in het betreffende tweeminutendebat aan dat wat hem betreft Oost-Jeruzalem niet onder de motie viel, terwijl dat net zo goed illegaal bezet gebied is onder het internationaal recht.
Ook het stemgedrag van de CU op 11 september is gehuld in ambiguïteit. Op hun eigen website schrijven ze dat ze ervan uitgaan dat de uitwerking van het verbod ‘zich specifiek richt op gewelddadige kolonisten’. Dus géén algeheel verbod op handel met nederzettingen, al was dat wel wat de motie voorstelde. De partij zegt te wachten op een ‘precies voorstel’ van de minister voor zo’n handelsverbod en zal dat pas dan ‘definitief beoordelen’.
In het verkiezingsprogramma schrijft de ChristenUnie dat ze ‘persoonsgerichte sancties tegen kolonisten die veroordeeld zijn voor terreurdaden’ steunt. Dit lijkt sterk op misleiding. Hoewel kolonisten vrijwel dagelijks geweld tegen Palestijnen plegen, worden zij hier maar zelden door Israël voor veroordeeld, en al helemaal niet voor terreurdaden. Uit onderzoek van de Israëlische mensenrechtenorganisatie Yesh Din blijkt dat slechts 3 procent van de door Palestijnen gedane aangiften van kolonistengeweld leidt tot een veroordeling.
Nee. De partij probeert wel de suggestie te wekken dat ze het internationaal recht belangrijk vindt, maar daar wijst in de praktijk niets op.
De ChristenUnie schrijft in het verkiezingsprogramma dat het ‘vanouds opkomt voor internationale gerechtigheid en het handhaven van de internationale rechtsorde’. Het is opmerkelijk dat de partij ervoor kiest niet ‘internationaal recht’ te schrijven, maar de meer rekbare termen ‘gerechtigheid’ en ‘rechtsorde’.
Een logische verklaring daarvoor is dat het beleid van de ChristenUnie met betrekking tot Palestina en Israël lijnrecht ingaat tegen het internationaal recht. Daarnaast begeven CU-politici zoals Joël Voordewind (Tweede Kamerlid tussen 2006 en 2021) en Don Ceder (Tweede Kamerlid sinds 2021) zich in christelijke kringen waar internationaal recht als ondergeschikt wordt gezien aan ‘Gods wet’, zo bleek uit eerder onderzoek van The Rights Forum.
De ChristenUnie stemt tegen moties die de handhaving van het internationaal recht moeten bevorderen, zoals het nemen van maatregelen in lijn met het advies van het Internationaal Gerechtshof tegen de illegale bezetting van Palestina. Daarnaast wil de partij de Nederlandse ambassade naar Jeruzalem verhuizen, staat in het verkiezingsprogramma. Het ziet Jeruzalem als de hoofdstad van Israël en wil Palestina niet als staat erkennen.
De ChristenUnie pleit voor ‘de erkenning door Israël van de Palestijnse aspiraties om tot een eigen staat te komen’, staat in het verkiezingsprogramma. Het maakt hiermee het Palestijnse recht op zelfbeschikking ondergeschikt aan wat Israël wil – de staat die genocide pleegt op de Palestijnen, een apartheidsregime in stand houdt en expliciet zegt nooit een Palestijnse staat toe te zullen staan.
De conclusie is dat de ChristenUnie het recht op zelfbeschikking van de Palestijnen niet erkent.
Verder heeft de ChristenUnie met haar stemgedrag in de Tweede Kamer duidelijk gemaakt dat ze geen gehoor wil geven aan de arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant. Na de onrechtmatige Israëlische aanval op Iran stemde de ChristenUnie in juni tegen een motie die het kabinet opriep te handelen naar het internationaal recht en het Handvest van de Verenigde Naties.
Nee. Politici van de ChristenUnie hebben nauwe banden met de zionistische lobbyclub Israel Allies Foundation (IAF). Deze is specifiek opgericht door een werkgroep in het Israëlische parlement om christelijke politieke partijen wereldwijd te mobiliseren voor steun voor Israël. CU-politici als Don Ceder en Joël Voordewind zijn aanwezig geweest bij conferenties van deze club in Israël, waar thema’s worden besproken die de deelnemers dan weer kunnen vertalen naar hun parlementswerk. Ceder kreeg er in 2024 een prijs uitgereikt voor zijn inzet.
Op diezelfde conferentie van de IAF was de ontmanteling van VN-hulporganisatie UNRWA het thema. En Ceder heeft zich inderdaad in de Tweede Kamer hard ingespannen om UNRWA verdacht te maken en de Nederlandse steun ervoor af te bouwen.
Ook bracht de ChristenUnie het Israëlische parlementslid Sharren Haskel naar de Tweede Kamer om over UNRWA te vertellen, terwijl zij binnen het Israëlische parlement de campagne tegen de VN-vluchtelingenorganisatie leidt. De ChristenUnie gaf Israëlische staatspropaganda hiermee een podium in het hart van de Nederlandse politiek.
Met andere woorden: de ChristenUnie is een van de belangrijkste vehikels voor Israël om de Nederlandse politiek te beïnvloeden.
De ChristenUnie dient ook andere moties in die direct de Israëlische lijn volgen, zoals een voorstel om de Iraanse Republikeinse Garde op de Europese terreurlijst te krijgen, een motie om EU-steun aan de Palestijnse Autoriteit te reduceren en een karrevracht aan moties tegen Hamas.
De warme banden tussen de ChristenUnie en Israël zijn niet nieuw. In 2019 werkten de ChristenUnie direct samen met stafleden van de Israëlische ambassade in Nederland aan motie om geïmporteerde producten uit illegale nederzettingen niet als zodanig te labelen, schreef de Israëlische krant Haaretz destijds.
De ChristenUnie laat zowel in haar verkiezingsprogramma als door haar stemgedrag blijken dat het bestaansrecht van Israël voor haar absoluut prioriteit heeft. De ChristenUnie zegt een ‘vredesregeling’ te willen, maar maakt op geen enkele wijze duidelijk hoe zo’n vrede eruit zou moeten zien.
De partij spreekt zich niet uit voor de tweestatenoplossing, en het stemgedrag wijst er sterk op dat ze in feite voorstander is van één staat, namelijk Israël. Het laat wat er op de lange termijn in Palestina gebeurt over aan Israël, en schroomt er niet voor Israëls agenda in de Tweede Kamer te vertegenwoordigen.
