Israël ontkent, maar Amnesty International blijft erbij dat het Israëlische leger in Gaza en Zuid-Libanon onwettig witte fosfor heeft gebruikt.
Amnesty presenteerde de afgelopen weken tot tweemaal toe wat het noemt ‘overtuigend bewijs’ voor het gebruik van witte fosfor door de Israëlische strijdkrachten. Beide publicaties zijn gebaseerd op video’s en foto’s die zijn geverifieerd door het Crisis Evidence Lab van de mensenrechtenorganisatie.
Op 31 oktober documenteerde Amnesty hoe het Libanese dorp Dhayra op 16 oktober was bestookt met artilleriegranaten die witte fosfor bevatten. Daarbij vielen negen gewonden. In de week ervoor vonden zeker drie beschietingen met witte fosfor plaats op de Libanese dorpen Al-Mari en Aita al-Chaab. Foto’s die op 18 oktober werden gemaakt door fotografen van persbureau AFP tonen granaten met witte fosformunitie, opgesteld naast Israëlische houwitsers aan de Libanese grens.
Zulke foto’s zijn er ook van granaten en houwitsers in het aan de rand van de Gazastrook gelegen Israëlische Sderot, schreef Amnesty op 13 oktober. Bovendien documenteerde het aanvallen met fosforgranaten op meerdere dichtbevolkte locaties in Gaza-Stad op 11 oktober.
Ook andere organisaties – waaronder Human Rights Watch – en journalisten maakten de afgelopen weken melding van het gebruik van witte fosfor in Gaza en Zuid-Libanon. Op 1 november berichtte de Palestijnse journaliste Hind Khoudary, die op sociale media verslag doet van wat ze meemaakt in Gaza, dat ze het met eigen ogen zag: ‘Israel is targeting Gaza with several white phosphorus bombs right now. I see it with my own eyes.’
Israël gebruikte al eerder witte fosfor in Gaza. In mei 2009 documenteerde Human Rights Watch het ‘overvloedige gebruik van witte fosformunitie’ door Israël tijdens zijn offensief tegen de kuststrook van 27 december 2008 tot 18 januari 2009. Daardoor vielen doden en gewonden en werd zware materiële schade aangericht, schreef de organisatie in haar rapport Rain of Fire – Israel’s Unlawful Use of White Phosphorus in Gaza. Het Israëlische leger maakte in 2013 bekend het gebruik van witte fosforgranaten te staken, maar houdt zich daar dus niet aan.
Witte fosfor is een extreem brandbare stof die in granaten wordt gebruikt om een rookgordijn op te trekken, een doelwit te markeren of brand te veroorzaken. Blootstelling aan de stof leidt in milde gevallen tot hoesten en kortademigheid, maar kan ook aantasting van organen en levensgevaarlijke brandwonden veroorzaken. De stof kan een temperatuur van achthonderd graden bereiken en bij contact met de huid doorbranden tot op het bot.
De inzet van witte fosfor is niet in alle gevallen verboden, maar het gebruik ervan in of nabij bevolkt gebied is dat wel. Het internationaal humanitair recht (oorlogsrecht) schrijft voor dat burgers en civiele objecten dienen te worden ontzien. Amnesty International schrijft: ‘Aanvallen waarbij geen onderscheid wordt gemaakt tussen burgers en burgerobjecten en strijders en militaire doelen zijn willekeurig en dus verboden.’
