Lionel Messi trapt zaterdag niet af in Jeruzalem. Het Argentijnse voetbalelftal ziet na Palestijnse druk af van de wedstrijd tegen Israël. De interland is geëindigd in een overwinning voor de BDS-beweging, is de teneur in de Israëlische pers.
De Israëlische kranten brachten het nieuws dinsdagavond laat in hoofdletters: Lionel Messi en de zijnen, naar wier bezoek hunkerend was uitgekeken, komen niet. Argentinië heeft de voor zaterdag geplande interland in en tegen Israël afgezegd. De kranten baseren zich op Argentijnse bronnen.
Het besluit is volgens de berichten het gevolg van Palestijnse druk op de Argentijnen. Die ontstond nadat de in Haifa geplande wedstrijd werd verplaatst naar Jeruzalem. Dat gebeurde volgens de kranten op initiatief van minister Miri Regev van Cultuur en Sport en met financiële steun van de Israëlische autoriteiten, en kort nadat de Ronde van Italië in Jeruzalem van start was gegaan en de Amerikaanse ambassade in de stad was geopend. De autoriteiten zouden onder ‘immense politieke druk’ zijn gezet.
De Palestijnen beschouwden de verplaatsing naar Jeruzalem als een volgende Israëlische stap om de eenzijdige aanspraak op de stad gewicht te geven en het onderdrukken van de Palestijnse rechten te normaliseren. Daarmee maakte Israël ‘van een gewone voetbalwedstrijd een politiek instrument’, zei voorzitter Jibril Rajub van de Palestijnse voetbalbond (PFA).
De bond riep de Argentijnse collegabond en het nationale team in een publieke verklaring op zich daar niet voor te lenen:
The Palestinian Football Family calls upon the Argentinian Football association, and the Argentinian national team, to refrain from being used, by politicians in the Israeli Government, as a tool to normalize the illegal annexation of Occupied East Jerusalem, and to whitewash the Israeli systematic violations of international law and human rights.
De voetbalbond deed ook een direct beroep op sterspeler Lionel Messi. Voorzitter Rajub riep de miljoenen Messi-fans in het Midden-Oosten op hun shirts en posters met diens naam te verbranden als hij zich toch zou lenen voor het ‘witwassen’ van de Israëlische onderdrukking van de Palestijnen. Messi en zijn club Barcelona zijn in Palestina en de regio razend populair. Dankzij Messi is Argentinië voor velen de gedroomde winnaar van het wereldkampioenschap dat over acht dagen begint.
Er volgden meer oproepen aan Messi en de Argentijnse bond, onder andere van de Arabische Liga en de BDS Movement – de internationale beweging die Israël door middel van boycots, desinvesteringen en sancties (BDS) wil dwingen de rechten van de Palestijnen de respecteren. Bij het bondsbureau in Buenos Aires werd gedemonstreerd en in Barcelona gebeurde hetzelfde bij het trainingskamp van de Argentijnse ploeg.
In de stad Al-Khalil (Hebron) op de Westelijke Jordaanoever verrees een groot bord met afbeeldingen van Messi en de Al-Aqsa-moskee in Oost-Jeruzalem, vergezeld van de tekst:
WARNING, you are about to enter an occupied land! Stand up for human rights! Jerusalem is the capital of Palestine.
De meest aangrijpende oproep kwam van de veelbelovende Palestijnse voetballer Muhammad Khalil, die tijdens de demonstraties van 30 maart in Gaza door een Israëlische scherpschutter in de knie werd geschoten. Achteraf bleek hij dat zelf te hebben gefilmd met zijn telefoon, bevestigd aan een selfiestick. Het filmpje werd door een naaste vriend op de telefoon ontdekt en op sociale media gezet.
In de video zien we Khalil in een vrijwel verlaten omgeving – alleen in de verte zijn wat demonstranten zichtbaar – een monoloog houden over zijn vastbeslotenheid zich te blijven verzetten tegen het onrecht dat Israël de Palestijnse bevolking aandoet. Plotseling klinkt een schot en stort hij ter aarde: een kogel, afkomstig uit het geweer van een in de verte vaag zichtbare scherpschutter, heeft zijn ene knie doorboord en de andere knie gebroken. Einde carrière en dromen.
Zijn relaas lijkt sprekend op dat van de jonge Palestijnse topwielrenner Ala’a al-Dali, die op dezelfde dag door een scherpschutter in het been werd geschoten terwijl hij zich ver van het zogeheten ‘grenshek’ bevond. Ook voor hem gold: einde carrière en dromen. In een video met de titel ‘Argentina, there is nothing friendly about shooting football players’ vroeg Khalil Messi solidariteit met de Palestijnen te betuigen en de wedstrijd te boycotten.
Binnen de Argentijnse ploeg heerste volgens de berichtgeving weerstand tegen de gang naar Israël, die nog werd aangewakkerd door veiligheidszorgen naar aanleiding van de situatie in Jeruzalem en het geweld aan de zoom van de Gazastrook. Sommige spelers zouden bovendien bedreigingen hebben ontvangen; over de aard of afzender daarvan werd niets bekendgemaakt.
In een toelichting op het besluit refereerde vicevoorzitter Hugo Moyano van de Argentijnse voetbalbond aan al die aspecten:
The right thing was done, it’s not worth it. The stuff that happens in those places, where they kill so many people, as a human being you can’t accept that in any way. The players’ families were suffering due to the threats.
Gonzalo Higuaín, in de schaduw van Messi een andere sterspeler van Argentinië, uitte zich in vergelijkbare termen:
In the end, they’ve done right thing, and this is behind us. Health and common sense come first. We felt that it wasn’t right to go.
De eerste opgetogen reactie kwam van de in 2004 opgerichte ‘Palestijnse Campagne voor de Academische en Culturele Boycot van Israël’ (PACBI). Boven een foto van een juichende Messi schreef de organisatie:
Breaking! We welcome news that Argentina’s ‘friendly’ football match with Israel has been canceled! The team responded to creative campaigning from fans around the world denouncing Israel’s sports-washing of its crimes against Palestinians.
Volgens de Israëlische pers deed premier Netanyahu een ultieme poging het tij te keren. Hij belde de Argentijnse president met het dringende verzoek in te grijpen. Die liet echter weten dat zijn bevoegdheden zich niet uitstrekken tot aangelegenheden van de voetbalbond.
Minister Regev beschuldigde ‘meerdere terreurgroepen’ achter de bedreigingen van spelers te zitten, zonder die groepen bij naam te noemen. Daarnaast was het besluit volgens haar het gevolg van een succesvolle campagne van de BDS-beweging.
Opmerkelijk is dat ook de Israëlische pers de BDS-beweging nadrukkelijk naar voren haalt. De kracht van de beweging is in de loop der jaren onderkend en heeft ‘BDS’ op het netvlies van het Israëlische publiek gebracht – al was het maar doordat diverse media openlijk een luidruchtige campagne tegen de beweging voeren. Nu spreken zij in termen van een ‘BDS-overwinning’. In The Times of Israel wordt het besluit van Messi & Co. omschreven als ‘een van de grootste successen van de BDS-beweging in de afgelopen jaren’.
