Volgens minister Van Weel onderhoudt Nederland een goede relatie met Israël. In de praktijk laat Nederland zich slaafs koeioneren en gedoogt het Israëls misdaden en inmenging.
‘Wij staan van oudsher bekend om onze goede relaties met zowel Israël als de Palestijnen’. Dat zei demissionair minister van Buitenlandse Zaken David van Weel (VVD) afgelopen week bij zijn bezoek aan Israël en Palestina.
Daar sprak hij onder meer met zijn Israëlische ambtgenoot Gideon Sa’ar. Na afloop vatte Van Weel het gesprek op X samen als een gedachtenwisseling over ‘het vredesplan en staakt-het-vuren, de urgentie van humanitaire actie in Gaza, de situatie op de Westelijke Jordaanoever en regionale ontwikkelingen’. De Israëlische genocide in Gaza stond niet op de agenda. Van Weel ziet juist ‘een unieke kans voor vrede’. Hij wil dingen voor elkaar krijgen.
Even later postte ook Sa’ar zijn terugblik op het gesprek. Dat was volgens hem ook gegaan over ‘de wijdverbreide illegale Palestijnse constructie in Judea en Samaria’ die ‘moet worden veroordeeld’. Van de Israëlische bezetter mogen de Palestijnen namelijk niet bouwen op de Westelijke Jordaanoever – hun eigen land, door Israël herdoopt in ‘Judea en Samaria’. Zo werd de ‘unieke kans op vrede’ subiet de nek omgedraaid, maar Van Weel hield zich stil.
Een dag later postte Van Weel een bericht over zijn bezoek aan de door Israël bezette Westelijke Jordaanoever waarin hij schreef: ‘Palestijnen hebben hier te maken met geweld, intimidatie en onteigening. Uitbreiding van illegale nederzettingen en kolonistengeweld staan haaks op een tweestatenoplossing.’ Dat is nog zacht uitgedrukt. In werkelijkheid is Israëls aanwezigheid in bezet Palestijns gebied van A tot Z illegaal en had het land zich daar voor 18 september jl. uit moeten terugtrekken. Van Weel sprak Israël er niet op aan.
Desondanks meldde de Israëlische minister van Diasporazaken Amichai Chikli zich op X met een frontale aanval op Van Weel: ‘Voordat u ons de les leest over de Palestijnen zouden we het op prijs stellen als Joden in Amsterdam niet het zwijgen wordt opgelegd en worden geboycot, zoals tachtig jaar geleden gebeurde.’ Met andere woorden: wie praat met de Palestijnen moet eerst maar eens bewijzen dat hij geen Jodenhater is. Over ‘goede relatie’ gesproken.
Chikli sprak Van Weel aan op de weigering van het Amsterdamse Concertgebouw om Shai Abramson, de voorzanger van het Israëlische leger, een podium te bieden. Dat besluit werd door Chikli ten onrechte geframed als tegen Joden gericht. Met vileine beschuldigingen aan het adres van de Amsterdamse burgemeester Femke Halsema (die hem stevig van repliek diende) en Concertgebouwdirecteur Simon Reinink joeg Chikli zo een hetze aan die woensdag uitliep op een compromis: Abramson zal op 14 december niet optreden tijdens het Chanoekaconcert, maar wel tijdens twee besloten concerten. Zo wordt de hetze van Chikli en zijn Nederlandse bondgenoten beloond.
Voor alle duidelijkheid: noch Van Weel, noch Halsema heeft iets met het besluit van het Concertgebouw te maken. Ten aanzien van Reinink gaat Chikli niet in op diens – volledig valide – argumenten, maar rekent hem af op het handelen van diens grootvader tijdens de Duitse bezetting. ‘Dan verlaag je jezelf’, reageerde Reinink in NRC op de aanval.
Ondanks de ernst en onbeschoftheid van de Israëlische inmenging liet Van Weel na om Chikli op zijn plaats te zetten. Dat een Israëlische minister openlijk haat en verdeeldheid zaait in de Nederlandse samenleving wordt door het kabinet getolereerd. En zo blijft dat zich onder het mom van een ‘goede relatie’ herhalen.
Daarvan bestaan legio voorbeelden. Sa’ar en Chikli zijn beruchte namen als het gaat om hun ondermijnende bemoeienis met de Nederlandse politiek en maatschappij. In november 2024 speelden zij een aanjagende rol in de ophef die ontstond nadat supporters van de voetbalclub Maccabi Tel Aviv zich misdroegen en hardhandig tot de orde werden geroepen.
Daarop produceerde het ministerie van Chikli razendsnel een ‘speciaal rapport’ waarin Nederlandse organisaties en burgers – met name de Palestijnse gemeenschap in Nederland – werden gecriminaliseerd vanwege zogenaamde ‘banden met Hamas’. Nederland zou beschikken over ‘islamitische terroristische infrastructuren’ die moeten worden ‘uitgeroeid’ en ‘gedeporteerd’, aldus Chikli. In mei 2024 verscheen van zijn hand al een soortgelijk ‘geheim rapport’ waarin onder meer medewerkers van vrededorganisatie PAX werden beschuldigd van banden met terreurorganisaties. Ook The Rights Forum kwam er in voor.
Zo werden Israël-kritische organisaties door de Israëlische regering ernstig belasterd, op basis van complete verzinsels. Dat bevestigde Erwin van Veen, senior onderzoeker bij het Clingendael Instituut, die het ‘speciale rapport’ van Chikli kwalificeerde als ‘gevalletje afval’ en ‘een suggestieve knip en plakverzameling van quotes, plaatjes en aannames zonder enige context die een basisschool leerling beter in elkaar had kunnen zetten’.
Het is amper voorstelbaar dat zo’n werkstuk serieus genomen wordt, maar dat is buiten de ‘goede relatie’ gerekend. Chikli slaagde er in zijn rapport via BBB-leider Caroline van der Plas – buiten het kabinet om – in de Tweede Kamer te agenderen, resulterend in twee moties die Nederlanders criminaliseren. Beide moties werden met steun van de PVV, VVD, NSC, BBB, ChristenUnie, SGP, CDA en JA21 aangenomen. In Israël werd ongetwijfeld geproost op de ‘goede relatie’.
Niet alleen Clingendael-onderzoeker Van Veen waarschuwde voor de Israëlische inmenging. In juli 2025 nam de Nationaal Coördinator Terrorisme en Veiligheid (NCTV) Israël op in zijn rapport Dreigingsbeeld Statelijke Actoren als één van de landen die proberen in Nederland ‘de publieke opinie en politieke besluitvorming naar hun hand te zetten’. Tot die dreigingen horen spionage, militaire dreiging, economische druk, intimidatie van de diaspora en beïnvloeding van de publieke opinie, aldus de NCTV.
Dat is duidelijke taal die tot actie hoort te leiden, maar dat niet doet. Zo kon het dus gebeuren dat het Concertgebouw afgelopen weken te maken kreeg met dezelfde intimidatie en beïnvloeding waar de NCTV een paar maanden geleden voor waarschuwde. Wat beklijft is de boodschap aan andere (culturele) instellingen: dit is wat je te wachten staat als je een beslissing neemt die de Israëli’s niet zint. De Nederlandse overheid zal je niet beschermen.
Hoezeer de ‘goede relatie’ met Israël leidend is, bleek tijdens de Israëlische genocide in Gaza. In april van dit jaar werd Van Weels voorganger Caspar Veldkamp (NSC) in Buitenhof bevraagd op de onwil van het kabinet om op te treden tegen Israël. Veldkamp sprak minachtend over landen die wél stelling namen tegen Israël. Die hadden zich volgens hem uit de markt geprijsd, terwijl Nederland ‘achter de schermen’ met Israël gesprekken voerde. ‘Wij willen dingen voor elkaar krijgen’, sprak de minister.
Dat die gesprekken nooit iets hebben opgeleverd, bleef onbesproken. Een pregnant voorbeeld is het embargo dat toenmalig premier Mark Rutte begin 2024 uitsprak over een Israëlische aanval op de stad Rafah in Zuid-Gaza. Die aanval zou een ‘game changer’ zijn, ‘met grote politieke gevolgen’, dreigde Rutte. Inmiddels is Rafah van de aardbodem geveegd. Politieke gevolgen heeft dat nooit gehad. Ook de sinds 1967 bestaande Israëlische bezetting, apartheid en kolonisering hebben nooit gevolgen gehad.
Hoezeer die gevolgen tegen elke prijs worden voorkomen, bleek in augustus. Toen minister Veldkamp onder grote maatschappelijke druk eindelijk voorzichtige maatregelen tegen Israël aankondigde, werd hij daar door zijn coalitiepartners VVD en BBB van weerhouden. Daarop concludeerde Veldkamp dat hem het werken onmogelijk werd gemaakt en stapte op, gevolgd door de overige NSC-bewindslieden.
Zo viel het kabinet-Schoof voor de tweede maal en bereikte de politieke chaos een niet eerder vertoond dieptepunt. Maar de ‘goede relatie’ met Israël was gered.
