Halvering van de brandstoftoevoer voor Gaza’s enige energiecentrale heeft ernstige gevolgen voor de beschikbaarheid van stroom voor de twee miljoen inwoners van de strook. Het is een vorm van collectieve bestraffing.
Het besluit van premier en minister van Defensie Benjamin Netanyahu om de brandstoftoevoer tot nader order te halveren volgde op het afschieten van drie raketten vanuit de Gazastrook, zondagavond. Twee daarvan werden onderschept door het afweersysteem Iron Dome, de derde kwam in open terrein terecht, zonder schade aan te richten.
In reactie op de beschietingen voerde de Israëlische luchtmacht nog diezelfde avond vergeldingsaanvallen uit op bases van Hamas in het noorden van de Gazastrook. Daarbij zouden geen doden of gewonden zijn gevallen. Maandag volgde het besluit de brandstoftoevoer gedeeltelijk af te knijpen. De coördinator van de activiteiten van de Israëlische regering in de Palestijnse gebieden, generaal-majoor Kamil Abu Rokon, verklaarde dat de maatregel ‘significante gevolgen’ heeft voor de elektriciteitsvoorziening in Gaza.
Zowel het blindelings afvuren van raketten vanuit Gaza als het collectief straffen van de bevolking van Gaza zijn ernstige schendingen van het internationaal recht, waarvoor de daders ter verantwoording dienen te worden geroepen.
Hamas ontkende achter het afschieten van de drie raketten te zitten, en zei ook niets te maken te hebben met de twee raketten die afgelopen week in de nacht van woensdag op donderdag vanuit Gaza werden afgevuurd. Het Israëlische leger stelde donderdag de organisatie Islamitische Jihad daarvoor verantwoordelijk en maande Hamas, als feitelijk machthebber in Gaza, de groepering aan banden te leggen.
Eerder vorige week waarschuwden Palestijnse groeperingen in Gaza voor een toename van geweld door Palestijnen die niet (meer) tot de bekende groeperingen behoren. Onvrede over de aanhoudende humanitaire noodsituatie in Gaza en de terughoudendheid die Hamas de afgelopen maanden aan de dag legde zou daaraan ten grondslag liggen. ‘Gaza is een vulkaan die op uitbarsten staat’, luidde de waarschuwing (€).
De onvrede gold ook de trage vervulling van Israëlische beloften die afgelopen mei in het kader van een door bemiddeling van Egypte, Qatar en de Verenigde Naties gesloten bestand zijn gedaan. Volgens de krant Haaretz (€) heeft Israël in relatieve stilte wel enkele stappen gezet. Zo zouden de meeste Gazanen de afgelopen weken 16 uur per dag elektriciteit hebben gehad (in plaats van vier uur enkele maanden geleden), zou de import van goederen iets zijn versoepeld en zouden enkele duizenden Gazanen toestemming hebben gekregen om in Israël te werken. Desondanks zijn de leefomstandigheden van het grootste deel van de bevolking nog altijd erbarmelijk.
Commentatoren verschillen van mening over de vraag of Hamas inderdaad zijn grip op de bevolking aan het verliezen is. Feit is dat zich deze maand na een periode van relatieve rust een toename van geweld aftekent. Op vrijdag 16 en zaterdag 17 augustus werden in totaal vier raketten vanuit Gaza afgevuurd. Drie ervan werden door Iron Dome onderschept. Diezelfde zaterdag werden drie Gazanen door Israëlisch vuur gedood in de buurt van het zogenoemde ‘grenshek’. Een vierde man raakte ernstig gewond. Eerder in de maand werden bij meerdere incidenten nog eens vijf Palestijnse mannen gedood die, al dan niet bewapend, volgens het Israëlische leger van plan zouden zijn geweest door het hek te breken of daar al in waren geslaagd.
Intussen blijven ook bij de wekelijkse demonstraties in het kader van de ‘Grote Mars van Terugkeer’ slachtoffers vallen. Afgelopen vrijdag raakten volgens de in Gaza gevestigde mensenrechtenorganisatie Al-Mezan 161 Gazanen gewond, onder wie 56 kinderen en zes verpleegkundigen. Vijfentwintig van hen werden getroffen door traangasgranaten, 77 door scherpe munitie. Drie gewonden zouden in levensgevaar verkeren.
Op de bezette Westelijke Jordaanoever kwam afgelopen vrijdag bij een aanslag met (vermoedelijk) een bermbom een 17-jarige Israëlische vrouw om het leven. Haar vader en broer, met wie zij een wandeling maakte, raakten gewond. Op 7 augustus werd op de Westoever een Israëlische militair doodgestoken; op het moment van de aanslag was hij niet in uniform en droeg hij geen wapen.
Pogingen om de dramatische situatie van de bevolking van Gaza iets te verlichten komen van Egypte en Qatar. De grens tussen Egypte en Gaza bij Rafah is vrijwel permanent open. In de directe nabijheid hebben de Egyptische autoriteiten een tweede grensovergang geopend, bestemd voor transporten van voedsel, bouwmaterialen en andere goederen.
Afgelopen donderdag arriveerde de Qatarese gezant Muhammad Al-Emadi, hoofd van de Qatar-Gaza Wederopbouw-commissie, in de Gazastrook. Qatar stelt 10 miljoen dollar (9 miljoen euro) beschikbaar voor steun aan de bevolking. Honderdduizend gezinnen die in armoede leven kunnen bij de bank een bedrag van honderd dollar in ontvangst nemen.
Bij eerdere gelegenheden stelde Qatar geld beschikbaar voor zestigduizend gezinnen. Gezien de aanhoudende noodsituatie is dat aantal nu verhoogd. Tijdens zijn verblijf voerde de gezant gesprekken over infrastructurele projecten die Qatar voor zijn rekening wil nemen. Qatar heeft de afgelopen jaren meer dan een miljard dollar in de Gazastrook gepompt, meldt persbureau Reuters.
