Al elf weken gaan Joodse Israëli’s massaal de straat op voor het behoud van wat zij zien als hun democratie. Dat momentum zou moeten worden benut om die te transformeren tot een échte democratie, met gelijke rechten voor Joden en niet-Joden.
Palestijnen houden zich grotendeels afzijdig van de massale protesten van Joodse Israëli’s tegen de voorgenomen insnoering van de rechterlijke macht door het extreemrechtse kabinet-Netanyahu. Naast het feit dat zij er amper welkom zijn is de strijd ter behoud van de Israëlische democratie niet de hunne zolang die structurele ongelijkheid tussen Joden en niet-Joden en – in de bezette gebieden – sluipende etnische zuivering, kolonisering en onderdrukking legitimeert.
Ook vragen de Palestijnen zich af waarom de massa’s nooit de straat opgingen toen het om hún rechten ging. Toen Israël in 2018 de structurele ongelijkheid tussen Joden en niet-Joden verankerde in de Wet op de Joodse Natiestaat bleef protest nagenoeg uit. Dat was een symbolisch moment, dat onderstreepte hoe misplaatst de veelgehoorde lofzang op de ‘robuuste Israëlische democratische rechtsstaat’ is. Vrijwel geen enkele Israëli nam de moeite om die te beschermen. Wie dat toch deed werd weggezet als landverrader.
De rechterlijke macht die nu zo fanatiek wordt verdedigd vormt een cruciale schakel in het onrecht dat de Palestijnen wordt aangedaan, zowel in Israël, de bezette gebieden als de diaspora. Israëlische gerechtshoven, waaronder het Hooggerechtshof, toetsen slechts Israëlische wetten, ook al maken die inbreuk op de rechten van miljoenen Palestijnen en staan ze haaks op de internationale rechtsorde. De lopende onderzoeken van het Internationaal Strafhof en het Internationaal Gerechtshof zijn mede het gevolg van dat gemankeerde systeem.
Dat is waarom de Palestijnen amper deel uitmaken van de Israëlische protesten. Hoe die ook uitpakken, ze laten het grootste onrecht – suprematie van een Joodse minderheid over een niet-Joodse meerderheid in het hele gebied tussen de Jordaan en de Middellandse Zee – intact. De recente, bijna geruisloze annexatie door Israël van de Palestijnse Westelijke Jordaanoever heeft die ongelijkheid nog dieper verankerd.
De honderdduizenden protesterende Israëli’s doen er goed aan het huidige momentum te benutten om hun democratie en rechtsstaat te verrijken met het meest fundamentele en waardevolle ingrediënt dat daarin thuishoort: gelijke rechten. Dat dient ook hun eigenbelang. Als zij over hun spandoeken heenkijken zien zij dat het systeem dat zij verdedigen op het punt staat te leiden tot een derde Intifada.
