De georganiseerde Joodse gemeenschap in de VS wordt hard aangesproken op haar hypocriete wegkijken van Israëls bezetting en apartheid. ‘Omhels de gelijkheid van Joden en Palestijnen’ luidt de oproep van vooral Joodse academici en andere critici. Die is ook relevant voor Nederland. En voor de NOS.
‘Er kan geen sprake zijn van democratie voor Joden in Israël zolang Palestijnen onder een regime van apartheid leven.’ En: ‘Het uiteindelijke doel van de juridische hervorming in Israël is om de blokkade van Gaza te versterken, Palestijnen aan beide zijden van de Groene Lijn gelijke rechten te onthouden, meer land te annexeren, en om alle gebieden onder Israëls controle etnisch te zuiveren van hun Palestijnse bevolking.’ Tot slot: ‘De problemen begonnen niet onder de huidige radicale regering: Joodse suprematie neemt al jaren toe en werd in 2018 verankerd in de Wet op de Joodse Natiestaat.’
Met die vaststelling richt een groeiend aantal – voornamelijk Joodse – academici en vooraanstaande publieke figuren zich in een open brief tot de georganiseerde Amerikaanse Joodse gemeenschap. Hun verwijt luidt dat die zich weliswaar inzet voor tal van maatschappelijke doelen, maar de olifant in de kamer – Israëls bezetting en apartheid – negeert. De critici wijzen erop dat steeds meer (vooral jonge) Joden zich afkeren van Israëls extreemrechtse politiek die bizar genoeg mede door Joods-Amerikaanse miljardairs wordt gefinancierd.
Nu de Israëlische regering de laatste schroom heeft afgeworpen bij het najagen van haar rabiate politieke agenda is zwijgen geen optie meer, schrijven zij, benadrukkend dat de huidige situatie ook kans op verandering biedt. Zij roepen de leidende personen binnen de Joods-Amerikaanse gemeenschap op om de Israëlische protestbeweging tegen de juridische hervorming niet alleen te steunen, maar om dat protest uit te breiden met de eis voor gelijke rechten voor Joden en Palestijnen, zowel in Israël als de bezette Palestijnse gebieden. Pijnlijk genoeg ontbreekt die eis tot dusver.
Ook roepen zij op tot steun aan mensenrechtenorganisaties die bescherming bieden aan de Palestijnen, en om de Joodse achterban te gaan voorzien van actuele informatie over de realiteit van de Israëlische bezetting en apartheid. In die lijn ligt ook de oproep om het onderwijs aan Joodse jongeren te herzien om zo een eerlijker beeld te geven van Israëls geschiedenis en heden. Tot slot roepen zij op om van Amerika’s politieke leiders een grotere inzet te eisen om de Israëlische bezetting te beëindigen, de Amerikaanse militaire steun aan Israël te beperken en Israëls straffeloosheid in met name de VN op te heffen.
Hun oproep is belangrijk omdat die de discrepantie blootlegt tussen het standpunt van veel Joden en dat van de veelal zelfbenoemde ‘georganiseerde Joodse gemeenschap’. Waar rechtvaardigheid en solidariteit voor veel Joden wereldwijd leidende criteria zijn wordt binnen die gemeenschap een uitzondering gemaakt voor Palestijnen – een fenomeen dat ‘Progressive Except Palestine’ (PEP) wordt genoemd. Even ernstig is dat die hypocriete houding door media en politici niet wordt (h)erkend, en zelfs wordt gepresenteerd als gangbaar Joods standpunt.
Dat gebeurt ook in Nederland. Zo publiceerde de NOS recent een artikel waarin (voormalige) vertegenwoordigers van Nederlandse (vooral) Joodse organisaties zich uitspreken over de juridische hervorming in Israël. Dat die tot doel heeft de etnische zuivering van de Palestijnen te voltooien blijft daarin onbenoemd, evenals het feit dat de Israëlische ‘democratie’ waarover de vijf geïnterviewden zich uitspreken berust op een regime van apartheid.
Eén van hen spreekt (‘diep geraakt’) zelfs de angst uit dat vanwege mogelijke streng-religieuze voorschriften voor hem als Nederlander straks geen ‘plek’ meer is in Israël. Miljoenen Palestijnen weten hoe dat voelt – het recht van terugkeer naar de dorpen en steden waaruit zij zijn verdreven wordt hen al decennia onthouden. Nog erger: hun verdrijving duurt tot de dag van vandaag voort, ook in Israël zelf. Zij moeten hun ‘plek’ afstaan aan Joden uit onder meer Nederland.
Dat heeft gek genoeg nooit tot oproer of zelfs maar protest geleid in de georganiseerde Joodse gemeenschap waar de vijf deel van uitmaken. Sterker, protest tegen het Israëlische regime uit andere delen van de samenleving, waaronder van Joden en Joodse organisaties, wordt vanuit die rangen structureel en vaak op vileine wijze bestreden. Pas nu dat regime zich ook tegen Joden dreigt te keren wordt de stormbal gehesen.
In het NOS-artikel ontbreekt dat perspectief volledig. Daarin bestaan geen bezetting en apartheid. En al helemaal geen Palestijnen, ook al vormen die in de door Israël gecreëerde éénstaat-realiteit de meerderheid van de bevolking. In het artikel worden ze éénmaal terloops genoemd: als ‘minderheid’. Kritisch-onderzoekende vragen, hoe voor de hand liggend en belangrijk ook, worden niet gesteld. Zo wordt de olifant in de kamer vermeden, precies waar de critici in hun open brief op doelen.
En zo is een decor gebouwd waarin vijf pro-Israël-stemmen kunnen filosoferen over een volstrekt onaanvaardbare realiteit zonder dat die zelfs maar wordt benoemd. Ten onrechte kan daarbij de indruk ontstaan dat de vijf representatief zijn voor de Nederlandse Joodse gemeenschap at large. Dat is geenszins het geval.
