De Palestijnse landbouworganisatie UAWC speelt een essentiële rol in de bescherming van de agrarische bevolking en haar land tegen de Israëlische kolonisator. Vanwege het belang van de organisatie tracht Israël UAWC nu te criminaliseren.
Palestina en landbouw zijn innig met elkaar verbonden. De landbouw kwam er ruim tienduizend jaar geleden tot ontwikkeling, en vormt van oudsher een fundament van de Palestijnse cultuur, economie en het sociale leven. In de loop der tijd is de verbondenheid met het land een kenmerk van de Palestijnse identiteit geworden. Ook letterlijk: in 2012 wees een studie uit dat negentig procent van de Palestijnen op enige wijze werkzaam was binnen de agrarische sector.
Die ontwikkeling is echter ruw verstoord. Palestina wordt sinds 1967 door Israël militair bezet gehouden en in hoog tempo gekoloniseerd. Inmiddels heeft Israël zo’n 750 duizend van zijn burgers overgebracht naar bezet Palestijns gebied, en gehuisvest in bijna driehonderd illegale kolonies (‘nederzettingen’ en ‘buitenposten’), veelal gebouwd op of nabij vruchtbaar en waterrijk Palestijns land. Die gewelddadige overname van land maakt de Palestijnse agrarische sector tot prominent Israëlisch doelwit.
Dat geldt in het bijzonder voor de Palestijnse landbouworganisatie Union of Agricultural Work Committees (UAWC), die – als direct gevolg van haar cruciale rol in de bescherming van Palestijnse agrarische gemeenschappen – nu in haar voorbestaan wordt bedreigd. UAWC is een van de zes Palestijnse ngo’s die door Israël als ‘terreurorganisatie’ en ‘onwettig’ zijn aangemerkt. Als gevolg daarvan kan Israël naar willekeur hun kantoren sluiten, activiteiten verbieden, werknemers oppakken en financiering afknijpen.
UAWC werd in 1986 opgericht als reactie op de kwetsbare economische situatie van Palestijnse boeren en vissers onder de toen al 19 jaar durende Israëlische bezetting van de Westelijke Jordaanoever en Gaza. Een jaar eerder werd vastgesteld dat de door Palestijnse boeren op de Westoever bewerkte landbouwgrond met veertig procent was afgenomen sinds Israël eind jaren zeventig hun watertoevoer afkneep. Dat onbewerkte land werd vervolgens door Israël als ‘braakliggend’ geconfisqueerd ten bate van Israëlische kolonies die de Palestijnen hun eigen water onthouden.
De gevolgen van de Israëlische bezetting werden ook zichtbaar in de bijdrage van de agrarische sector aan het Palestijnse bruto binnenlands product. Dat aandeel bedroeg in de jaren tachtig nog 19 procent, maar is inmiddels gekrompen tot 3,5 procent. De Israëlische bezetting van de Palestijnse Westoever berooft de Palestijnse economie van 63 procent van haar landbouwinkomsten, ter waarde van zo’n drie miljard dollar per jaar.
Onder dat gesternte ging UAWC zich inzetten voor Palestijnse boeren, hun toegang tot hulpbronnen, en hun algemene weerbaarheid. Nu, vijfendertig jaar later, is UAWC uitgegroeid tot een factor van belang, met een professionele staf van honderd werknemers en kantoren op de Palestijnse Westoever en in Gaza, die ook internationaal een uitstekende reputatie geniet. Voor veel Palestijnse boeren is UAWC’s steun een laatste redmiddel tegen de Israëlische agressie en de dreigende inbeslagname van hun land.
Het herstel en de ontginning van braakliggend land is een van UAWC’s kerntaken. Kleine boeren worden geholpen hun grond te vitaliseren en beplanten of te benutten voor pluimvee, geiten of bijenschansen. Daarnaast wordt hen geleerd hoe dat duurzaam te onderhouden, onder meer door het verantwoord gebruik van kunstmest en bestrijdingsmiddelen, watermanagement en toepassing van hernieuwbare energie.
Daarnaast verbetert UAWC de agrarische infrastructuur. Zo worden wegen aangelegd om gemeenschappen onderling en met hun land te verbinden, waterbronnen hersteld, putten geslagen, opvangbassins gebouwd en irrigatieleidingen geïnstalleerd. Een bijzonder en innovatief initiatief is de oprichting van een zadenbank, waarin inheemse gewassen en lokale kennis worden samengebracht en vervolgens aan boeren ter beschikking worden gesteld. Soorten die zijn voortgekomen uit de specifieke Palestijnse omstandigheden, en daar tegen bestand zijn, worden op die manier beschermd en opnieuw geïntroduceerd.
UAWC draagt op verschillende manieren bij aan de economische en sociale weerbaarheid van boeren en lokale agrarische gemeenschappen, met specifieke aandacht voor de kansen van vrouwen en meisjes. Zo worden trainingen gegeven, coöperaties opgericht en wordt hulp geboden bij de marketing van landbouwproducten. Boeren die te maken krijgen met rampspoed, Israëlische slooporders of landconfiscatie kunnen bij UAWC terecht voor juridische bijstand en humanitaire hulp.
Covid-19 is zo’n ramp, met grote impact op de Palestijnse gemeenschappen die al zwaar te lijden hebben onder de restricties van Israëls militaire bezetting. De pandemie betekende een acute opschaling van UAWC’s activiteiten en heeft nut en noodzaak van de organisatie ondubbelzinnig aangetoond. Als geen ander kon UAWC de plattelandsbevolking bereiken. Inmiddels zijn ruim 220 agrarische gemeenschappen – tienduizend families – voorzien van informatie en hulpmiddelen op het gebied van hygiëne om zich te beschermen tegen het coronavirus, en verdere verspreiding ervan tegen te gaan.
Daarnaast werden zo’n 700 duizend zaailingen van groentesoorten gedistribueerd om de voedselzekerheid te schragen, en werd waar nodig voedselhulp geboden. Andersom coördineert UAWC de donatie van landbouwoverschotten aan stedelijke gebieden. Zo werd al op 23 maart 2020, snel na de uitbraak van de pandemie, dertig ton aan groenten afgeleverd in Bethlehem.
In 2019 stond UAWC ruim 21 duizend Palestijnse boeren bij. Gemeten over de 35 jaar van zijn bestaan heeft UAWC indrukwekkende resultaten behaald. Sinds de oprichting in 1986 werd twintigduizend hectare landbouwland gevitaliseerd, tienduizend hectare graasland ontwikkeld, drieduizend kilometer aan irrigatieleidingen aangelegd, naast tweeduizend kilometer aan wegen en twee miljoen vierkante meter aan muren voor terrassen en andere doeleindens. Daarnaast werden twee miljoen bomen geplant, en nam de watervoorziening van Palestijnse boeren toe met 300 duizend kubieke meter.
Hoewel verre van compleet illustreren deze cijfers het succes van UAWC’s rol en inzet – en de bittere noodzaak van zijn bestaan. Dat succes is echter ook de reden waarom Israël de organisatie al jaren probeert te ontwrichten en nu criminaliseert. Als belangrijke financier van UAWC heeft Nederland zich door Israël en zijn lobby onder druk laten zetten om dat duistere spel mee te spelen: hangende een onderzoek heeft het kabinet de hulp aan UAWC bevroren – met ernstige gevolgen voor duizenden kwetsbare Palestijnse boerengezinnen.
