Met onder andere: Nederland staakt subsidie aan Palestijnse landbouworganisatie, twee Palestijnen gedood in eerste week 2022, en Israël keurt bouw 3.557 nieuwe kolonistenwoningen goed in bezet Jeruzalem.
Het kabinet heeft besloten de subsidiëring van de Palestijnse landbouworganisatie Union of Agricultural Work Committees (UAWC) te staken. Dat schrijven de demissionair ministers Tom de Bruijn (Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking, D66) en Ben Knapen (Buitenlandse Zaken, CDA) in een brief aan de Tweede Kamer.
Het besluit is gebaseerd op een extern onderzoek naar mogelijke banden tussen UAWC en het Volksfront voor de Bevrijding van Palestina (PFLP), een politieke partij annex verzetsorganisatie die op de Europese terrorismelijst staat. Hoewel het onderzoek UAWC in feite integraal vrijpleit, heeft het kabinet een geitenpaadje ontdekt dat het verbreken van de banden moet rechtvaardigen. De onderbouwing van het besluit is flinterdun en heeft alles weg van een politieke doelredenering.
Het besluit van het kabinet leidde direct tot grote internationale opschudding. Zowel UAWC als het netwerk van Palestijnse ngo’s (PNGO) reageerde verbijsterd. PNGO beschuldigde Nederland van ‘kwade intenties’ en een ‘schokkend gebrek aan verantwoordelijkheid’, en beschreef het besluit als een ‘aanval op het Palestijnse maatschappelijk middenveld’. Het netwerk heeft 11 januari aangewezen als ‘dag van collectief protest’, en roept organisaties wereldwijd op zich tegen het besluit uit te spreken. Uiteraard is ook The Rights Forum samen met partners druk bezig om tegen het besluit in verzet te komen en Nederlandse politici te wijzen op de consequenties van de maatregel.
Een 75-jarige Palestijnse man is woensdag ernstig gewond geraakt in Umm al-Khair, nadat hij werd aangereden door een sleepwagen die de Israëlische politie vergezelde bij een inval in het dorp. Suleiman al-Hathalin is een activist en leider uit Masafer Yatta, een verzameling Palestijnse dorpen in de heuvels ten zuiden van Hebron die geregeld het doelwit zijn van Israëlische sloopacties. Na het incident werd Al-Hathalin overgebracht naar een ziekenhuis om behandeld te worden aan zijn verwondingen.
Fouad al-Hmour, een andere activist uit Masafer Yatta, verklaarde dat de Israëlische politie naar Umm al-Khair was gekomen om niet-geregistreerde en zogenaamd gestolen voertuigen in het dorp in beslag te nemen. Een groot aantal Palestijnen uit de gemeenschap was daarop naar het dorp gekomen om de toegang tot het dorp te blokkeren en zo te voorkomen dat de voertuigen mee zouden worden genomen. Vervolgens ontstond een handgemeen tussen de plaatselijke bevolking en de politie, die scherpe munitie en traangas op de menigte afvuurde. ‘Suleiman stond aan de kant van de weg toen de takelwagen plotseling van de weg raakte en recht op hem inreed, voordat hij weer naar de weg terugkeerde en wegreed,’ aldus Al-Hmour. Hij voegde daaraan toe dat de sleepwagen toebehoorde aan een privébedrijf en werd bestuurd door een Israëlische burger. De inwoners van Umm al-Khair zouden de chauffeur hebben herkend als een Israëlische kolonist die in het gebied woont.
In de eerste week van 2022 zijn twee Palestijnen om het leven gekomen door Israëlisch geweld. De 21-jarige Bakir Hashash werd in de nacht van 5 op 6 januari door Israëlische troepen in zijn hoofd geschoten toen het leger het Balata-vluchtelingenkamp in de buurt van Nablus binnenviel. Het Israëlische leger zei in een verklaring dat een gewapende man was doodgeschoten nadat hij het vuur had geopend op militairen die bezig waren met een arrestatieoperatie in Nablus.
Diezelfde dag kwam de 25-jarige Mustafa Falaneh om het leven nadat hij werd aangereden door een Israëlische kolonist bij het Beit Sira-checkpoint, ten westen van Ramallah. Volgens het Palestijnse nieuwsagentschap Wafa was Falaneh, vader van een dochter van één jaar, onderweg naar zijn werk in Israël. Toen hij de weg overstak werd hij aangereden door de kolonist, waarna hij kort daarop overleed. De Israëlische politie doet naar verluidt onderzoek naar het incident.
Een paar uur nadat Falaneh was gedood meldde Wafa opnieuw een incident waarbij een Israëlische kolonist een Palestijn aanreed. In tegenstelling tot Falaneh overleefde de 48-jarige Shafiqa Bisharat het incident wel. Volgens ooggetuigen had de kolonist, alvorens hij Bisharat aanreed, geprobeerd over schapen van Palestijnen te rijden en andere Palestijnen in het gebied lastiggevallen.
De start van 2022 wordt gekenmerkt door dezelfde hoge intensiteit van kolonistenaanvallen waarmee Palestijnen op de Westelijke Jordaanoever afgelopen jaar werden geconfronteerd. En net zoals vorig jaar wordt de kolonisten geen strobreed in de weg gelegd door de Israëlische autoriteiten. Op 10 januari bekogelde een groep kolonisten tijdens de ochtendspits Palestijnse auto’s in de buurt van Ramallah met stenen. Palestijnen die met stenen gooien – of daarvan verdacht worden – worden in tegenstelling tot de kolonisten hard gestraft. Zo is het dorp Deir Nizam al een maand lang van de buitenwereld afgesloten, nadat het Israëlische leger op 1 december de vier toegangswegen afsloot. Er werd geen officiële reden aan de bewoners gegeven, behalve terloopse verklaringen van soldaten dat de sluiting te wijten was aan het gooien van stenen.
Het plaatselijke comité voor planning en bouw van de gemeente Jeruzalem heeft op 5 januari plannen goedgekeurd voor de bouw van 3.557 nieuwe kolonistenwoningen in bezet Jeruzalem. Dat maakte Peace Now, een Israëlische ngo die de Israëlische nederzettingen monitort, bekend.
Volgens Peace Now bestaan de plannen uit vijf onderdelen. Vier daarvan betreffen de bouw van woningen in de buurt van de Scopusberg in Oost-Jeruzalem. Hoewel Peace Now benadrukt dat alle onderdelen van het plan slecht zijn voor de stabiliteit van Jeruzalem en de kansen op vrede, waarschuwt de organisatie met name voor de consequenties van het vijfde onderdeel. Dit staat bekend als het ‘lagere aquaductplan’, en omvat de bouw van 1465 nieuwe kolonistenwoningen tussen de kolonies Har Homa en Givat Hamatos. De woningen moeten samen een nieuwe kolonie vormen, ‘met als doel Har Homa met Givat Hamatos te verbinden en de Israëlische zuidelijke ring te voltooien die het potentiële Palestijnse continuüm tussen de Palestijnse wijken in Oost-Jeruzalem en Bethlehem zal blokkeren,’ aldus Peace Now.
Het plaatselijk comité van de gemeente Jeruzalem heeft geen bevoegdheid om definitieve goedkeuring aan de plannen te verlenen, maar kan wel een aanbeveling doen aan het districtscomité. Dit comité, dat zich op 17 januari over de plannen zal buigen, heeft wel de bevoegdheid de plannen goed te keuren. Zodra dat gebeurt begint het officiële planningsproces, dat volgens Peace Now doorgaans een jaar of twee duurt. Op dat moment is het volgens de Israëlische ngo veel moeilijker om de bouw van de nieuwe kolonistenwoningen tegen te houden.
Hisham Abu Hawwash, een Palestijnse gevangene die 141 dagen in hongerstaking was om te protesteren tegen het feit dat hij was vastgezet zonder dat er een aanklacht tegen hem was ingediend, heeft op 4 januari besloten zijn staking te beëindigen. De advocaat van de Palestijn maakte bekend dat Israël ermee had ingestemd zijn administratieve detentie niet te verlengen en dat hij volgende maand zal worden vrijgelaten. Abu Hawwash verkeerde als gevolg van zijn hongerstaking in levensgevaar. Tot zijn vrijlating eind februari zal hij naar verwachting in een Israëlisch ziekenhuis verblijven, waar hij op de intensive care wordt behandeld.
Abu Hawwash, een vader van vijf kinderen, werd in oktober 2020 gearresteerd en kreeg een ‘administratieve detentie’ van zes maanden opgelegd, die vervolgens meerdere malen werd verlengd. Het beleid van administratieve detentie, dat bijna uitsluitend tegen Palestijnen wordt ingezet, stelt de Israëlische autoriteiten in staat mensen vast te zetten zonder formeel een aanklacht tegen hen in te dienen of hen in te lichten waarvan zij worden verdacht.
De Britse actrice en activiste Emma Watson is door Danny Danon, de voormalige ambassadeur van Israël bij de Verenigde Naties, beschuldigd van antisemitisme. Aanleiding was een bericht op sociale media waarin Watson, vooral bekend van haar rol in de Harry Potter-films, solidariteit betuigde met de Palestijnen. Op Instagram publiceerde zij een afbeelding van een pro-Palestijns protest met daarop de tekst ‘Solidariteit is een werkwoord’. Danon deelde Watsons post op Twitter en schreef: 10 punten voor Griffoendor voor antisemitisme.’
De beschuldiging van Danon kon rekenen op stevige kritiek, onder meer van Leah Greenberg van het Indivisible Project, een non-profitorganisatie die in 2016 werd opgericht als reactie op de verkiezing van Donald Trump. ‘Een perfecte demonstratie van de uiterst cynische en kwaadwillige bewapening van antisemitisme om fundamentele uitingen van solidariteit met het Palestijnse volk de kop in te drukken’, aldus Greenberg. Ook Ayman Mohyeldin, een Egyptische journalist en presentator van het Amerikaanse nieuwsnetwerk MSNBC, wees op de absurditeit van Danons beschuldiging: ‘Geen grap, we zijn op het punt aangekomen waar je als antisemiet wordt bestempeld als je alleen maar een vage foto op Instagram post waarin wordt gerefereerd naar solidariteit met de Palestijnen’.
De patriarch van de Grieks-Orthodoxe kerk in Jeruzalem heeft gewaarschuwd voor de bedreiging die radicale Israëlische groepen vormen voor de christelijke aanwezigheid in Jeruzalem. In een column in de Times of London van 8 januari schreef Theophilos III dat hij gelooft dat het doel van de groepen is om de christelijke gemeenschap uit de oude stad van Jeruzalem te verdrijven. ‘Door toedoen van deze zionistische extremisten lijdt de christelijke gemeenschap in Jeruzalem enorm’, aldus de patriarch. ‘Onze broeders en zusters zijn het slachtoffer van haatmisdrijven. Onze kerken worden regelmatig geschonden en vernield. Onze geestelijken worden regelmatig geïntimideerd.’
Door de radicale groepen expliciet als Israëli’s te identificeren was Theophilos’ waarschuwing scherper dan die in een collectieve verklaring van kerkelijke leiders uit Jeruzalem eind vorig jaar. Zij luidden de noodklok over ‘frequente en aanhoudende aanvallen door marginale radicale groepen’, maar maakten niet duidelijk uit wie die radicale groepen bestonden.
Een Israëlische medewerker van het ministerie van Buitenlandse Zaken is uit haar slof geschoten tijdens een ontmoeting met een delegatie van Europese diplomaten. Leden van de delegatie uitten hun bezorgdheid over de bouw van kolonistenwoningen in Givat Hamatos, een kolonie in bezet Oost-Jeruzalem, en in het zogenoemde E1-gebied tussen Jeruzalem en Ma’Ale Adumim. De Israëlische ambtenaar reageerde daarop door de Europese diplomaten te verwijten dat zij ‘waren gekomen om te klagen, zelfs na alles wat de nieuwe Israëlische regering voor de Palestijnen heeft gedaan’. ‘You are pissing me off,’ aldus de ambtenaar. De vergadering zou vervolgens zijn ontspoord en is uitgelopen op een ‘grote crisis’, zo verklaarden de Europese deelnemers naderhand.
