Met onder andere: Israël kondigt grote uitbreiding nederzettingen aan, Europese kritiek op sloop Ras al-Tin-school, en Israël en Bahrein tekenen normalisatieovereenkomst in Manama.
De Israëlische regering heeft op 14 en 15 oktober de bouw van 4.948 nieuwe wooneenheden in illegale kolonies (‘nederzettingen’) op de bezette Westelijke Jordaanoever goedgekeurd, meldt de Israëlische humanitaire organisatie Peace Now. Volgens Peace Now is 2020 daarmee een recordjaar wat betreft de planning van nieuwe wooneenheden. In totaal werden er dit jaar 12.159 wooneenheden goedgekeurd. Dat is het hoogste aantal sinds de organisatie in 2012 de cijfers begon bij te houden. Het is mogelijk dat de commissie die beslist over de uitbreiding van de nederzettingen voor het einde van het jaar nogmaals bijeenkomt om nog meer nieuwe uitbreidingsplannen goed te keuren.
Onder de plannen die werden goedgekeurd zijn honderden illegale buitenposten. Israëlische buitenposten, die in tegenstelling tot nederzettingen worden gebouwd zonder voorafgaande goedkeuring van de regering, worden volgens de Israëlische wet als illegaal beschouwd, maar worden in procedures als deze vaak met terugwerkende kracht door de regering gelegaliseerd.
Het is voor het eerst in acht maanden dat er nieuwe wooneenheden worden goedgekeurd, en de eerste keer onder Benny Gantz als minister van Defensie. Hoewel Israëls annexatie van de Westelijke Jordaanoever als onderdeel van de normalisatieovereenkomst met de Verenigde Arabische Emiraten officieel is opgeschort, maken de nieuwe bouwplannen duidelijk dat de de facto annexatie onverminderd doorgaat. Volgens Peace Now bevinden alle goedgekeurde bouwplannen op twee na zich in gebied waaruit Israël zich als onderdeel van een tweestatenoplossing zal moeten terugtrekken.
Als reactie op het besluit riepen Duitsland, Frankrijk, Italië, Spanje en het Verenigd Koninkrijk Israël op 16 oktober op om direct te stoppen met het uitbreiden van de nederzettingen. In een gezamenlijke verklaring schreven de vijf Europese landen dat ‘het besluit tot uitbreiding van de nederzettingen in strijd is met het internationaal recht en de haalbaarheid van de tweestatenoplossing als een rechtvaardige en duurzame vrede tussen Israëli’s en Palestijnen bedreigt.’ Daarnaast bracht Josep Borrell, de Europese Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken, een verklaring naar buiten waarin hij Israël oproept de de plannen terug te draaien. Ook Nickolay Mladenov, de VN-coördinator voor het Midden-Oosten Vredesproces, veroordeelde Israëls plannen in een verklaring op 15 oktober. ‘Het aanzienlijke aantal en de locatie van de [geplande wooneenheden] baren ieder die zich blijft inzetten voor het bevorderen van de Israëlisch-Palestijnse vrede grote zorgen,’ aldus Mladenov.
Een Europese delegatie heeft op 16 oktober de school in de Palestijnse bedoeïenengemeenschap Ras al-Tin bezocht, die gesloopt dreigt te worden door de Israëlische autoriteiten. De delegatie van de EU in de Palestijnse gebieden publiceerde een drietal foto’s van het bezoek op Twitter. In het bijgaande bericht benadrukt de delegatie het belang van de school voor de gemeenschap en wordt het Israëlische sloopbeleid veroordeeld. ‘In het licht van de piek in het aantal vernielingen tussen maart en augustus herhaalt de EU haar oproep aan Israël om alle dergelijke vernielingen stop te zetten, inclusief die van door de EU gefinancierde gebouwen, met name gezien de humanitaire gevolgen van de huidige pandemie,’ aldus de Europese delegatie.
De woordvoerder van de EU in Palestina, Shadi Othman, verklaarde dat de EU Israël heeft opgeroepen ‘om de Palestijnse aanwezigheid in Area C te respecteren en economische en sociale ontwikkeling mogelijk te maken in overeenstemming met de bepalingen van het internationaal recht. De EU heeft Israël ook opgeroepen om het ondermijnen van door de EU gefinancierde projecten in deze gebieden een halt toe te roepen.’ Aan de financiering van de school in Ras al-Tin hebben Finland, Frankrijk, Ierland, Italië, Luxemburg, Spanje, Zweden en het Verenigd Koninkrijk bijgedragen.
Euro-Med Monitor, een Zwitserse mensenrechtenorganisatie, heeft naar aanleiding van Israëls sloopbeleid een memorandum gestuurd naar een aantal Europarlementariërs en Europese ambtenaren. In het memorandum staat onder andere dat de EU en haar lidstaten structureel proberen de omvang van de schade die hun gefinancierde projecten in de bezette Palestijnse gebieden hebben opgelopen te verbergen, en worden Europarlementariërs opgeroepen de kwestie te onderzoeken en in de openbaarheid te brengen. Het rapport wekte verontwaardiging bij verschillende leden van het Europese Parlement, die geschrokken waren van het toenemende aantal vernielingen tijdens de pandemie. Europarlementariër Margrete Auken, de vicevoorzitter van de Europese Parlementaire delegatie voor de betrekkingen met Palestina, sprak haar steun uit voor de aanbevelingen in het memorandum, en beloofde vragen te stellen aan de Europese Commissie. Sadet Karabulut heeft namens de SP Minister Blok inmiddels ook vragen over deze kwestie gesteld.
Het ligt in de lijn der verwachting dat de EU, zoals in veel voorgaande gevallen, geen concrete stappen zal nemen om Israël illegale sloopbeleid een halt toe te roepen en dat het ook deze keer zal blijven bij loze verklaringen waarin de sloop van de school in Ras al-Tin slechts veroordeeld wordt zonder dat daar consequenties aan verbonden worden.
Israël en Bahrein hebben op 18 oktober tijdens een ceremonie in Manama, de hoofdstad van Bahrein, acht bilaterale overeenkomsten ondertekend. Daarmee is de normalisatieovereenkomst tussen Israël en Bahrein, die op 11 september werd aangekondigd, officieel bekrachtigd.
Een van de bilaterale overeenkomsten is een zogenaamd ‘gezamenlijk communiqué over het aangaan van diplomatieke, vreedzame en vriendschappelijke betrekkingen.’ In dat document, ondertekend door de nationale veiligheidsadviseur van premier Benjamin Netanyahu, Meir Ben-Shabbat, en de Bahreinse minister van Buitenlandse Zaken Abdullatif bin Rashid Al-Zayani, beloven de twee landen geen vijandige acties tegen elkaar te ondernemen en op te treden tegen vijandige acties door derden.
In datzelfde document is ook opgenomen dat Israël en Bahrein ‘hun inspanningen om tot een rechtvaardige, alomvattende en duurzame oplossing voor het Israëlisch-Palestijnse conflict te komen zullen voortzetten.’ De erkenning van Palestina als onafhankelijke staat of de tweestatenoplossing worden in het communiqué niet expliciet genoemd. Desondanks zei Al-Zayani in een toespraak na de ceremonie dat de Palestijnse kwestie opgelost moet worden ‘door middel van directe onderhandelingen tussen de twee partijen om tot een oplossing te komen die beide partijen tevreden stelt en een tweestatenoplossing oplevert, volgens de principes van het Arabische vredesinitiatief en het relevante internationale recht.’
Saeb Erekat, de Secretaris-Generaal van de PLO en een van de belangrijkste Palestijnse onderhandelaars, ligt in kritieke toestand op een intensive care unit. Dat maakte het Hadassah Medical Center, het Israëlische ziekenhuis waar Erekat behandeld wordt, bekend. Erekat liep eerder deze maand het coronavirus op en was in stabiele toestand toen hij zondag naar het Israëlische ziekenhuis was overgeplaatst. Vanochtend verslechterde zijn toestand, waarna hij aan een beademingsapparaat werd gelegd en onder narcose werd gebracht.
De medische geschiedenis van Erekat vormt een enorme uitdaging bij de behandeling van het coronavirus, meldt het ziekenhuis. De 65-jarige Erekat overleefde in 2012 een hartaanval en een longtransplantatie in 2017 na jarenlang te hebben geleden aan longfibrose, een aandoening die littekens in de longen veroorzaakt en hun vermogen om zuurstof te circuleren aantast. Ook kampt Erekat met een bacteriële infectie.
Een aantal Israëlische parlementariërs veroordeelden zondag het besluit om Erekat op te nemen in een Israëlisch ziekenhuis. Volgens de parlementariërs had Israël moeten eisen dat Hamas eerst gevangenen en de lichamen van gedode Israëlische soldaten had moeten vrijgeven.
Israël is gestopt met het verlenen van visa aan werknemers van de United Nations Office of the High Commissioner for Human Rights (OHCHR), de mensenrechtenorganisatie van de Verenigde Naties. De hoogste ambtenaren van de organisatie worden daardoor gedwongen te vertrekken, schrijft Middle East Eye.
In februari kondigde Israël aan de banden met de OHCHR te bevriezen nadat de mensenrechtenorganisatie een rapport had gepubliceerd waarin een lijst van bedrijven was opgenomen die zakendoen met de illegale Israëlische nederzettingen op de Westelijke Jordaanoever. Sinds juni zijn alle aanvragen voor nieuwe visa onbeantwoord gebleven en zijn paspoorten die zijn opgestuurd voor verlenging zonder de benodigde stempels teruggezonden.
Negen van de 12 buitenlandse medewerkers van de organisatie hebben inmiddels Israël en de Palestijnse gebieden verlaten, bevestigde de OHCHR. De andere drie hebben visa die in de komende maanden aflopen. Drie VN-medewerkers die naar Israël zouden reizen om aan hun werk te beginnen zijn daartoe niet in staat geweest. Het Israëlische en Palestijnse personeel blijft aan het werk en de kantoren van de organisatie zijn nog in gebruik.
Volgens Omar Shakir, de directeur voor Israël en de Palestijnse gebieden bij Human Rights Watch die in november 2019 Israël werd uitgezet, is het niet verlenen of verlengen van de visa ‘een poging van de Israëlische regering om de documentatie van haar systematische onderdrukking van Palestijnen in te perken.’
De Linker Wang, de religiewerkgroep van GroenLinks, organiseert op zaterdag 24 oktober een online bijeenkomst over de situatie in Israël en Palestina. ‘Gaat de Palestijnse droom in rook op?’ is de centrale vraag. Medewerking wordt verleend door onder meer de tv-programmamakers Raoul Heertje en Frans Bromet, Nabil Sahhar (Stichting Vrede voor Palestina), Jaap Hamburger (Een Ander Joods Geluid) en Rena Netjes (arabist en Midden-Oosten-deskundige). De bijeenkomst is via een livestream te volgen.
