De kans dat de Israëlische verkiezingen in een vredesgezinde regering zullen resulteren is nihil. Over vrijwel de hele linie pleiten de partijen voor een harde confrontatiepolitiek tegenover de Palestijnen. En daarmee voor verdere escalatie van het Israëlisch-Palestijns conflict.
De vraag die de Israëli’s bezighoudt als zij vandaag naar de stembus gaan is: slaagt Benjamin Netanyahu, sinds twee maanden Israëls langstzittende premier, erin de verkiezingen te winnen? Slagen zijn Likud-partij en het amalgaan van religieuze en andere rechtse partijen dat hij aan zich probeert te binden erin een meerderheid van 61 zetels in de Knesset (het parlement) te behalen?
Die mogelijkheid is reëel. In de laatste peilingen was het zogeheten ‘rechtse blok’ die meerderheid tot op twee à drie zetels genaderd. Het zou betekenen dat Israël de meest rechtse regering uit zijn historie krijgt, nog onverzoenlijker dan de vorige regering-Netanyahu, die algemeen als extreem rechts werd beschouwd.
De Palestijnen wacht in dat geval een politiek van bikkelharde confrontatie. In Netanyahu’s voorziene coalitie geldt het concept van de Palestijnse staat en de tweestatenoplossing als dood en begraven. Zonder uitzondering huldigen de partijen het standpunt dat de Palestijnen naar Oost-Jeruzalem en grote delen van de bezette Westelijke Jordaanoever kunnen fluiten. De enige vraag is hoe groot het deel van de Westoever wordt dat Israël zich onrechtmatig zal toe-eigenen.
Netanhayu zelf kondigde vorige week aan direct de Jordaanvallei te zullen annexeren, en vervolgens alle illegale Israëlische kolonies – de ‘nederzettingen’ en ‘buitenposten’ – in Palestijns gebied. De afgelopen dagen voegde hij daaraan nog een aantal niet nader gespecificeerde ‘vitale gebieden’ en ‘de joodse nederzettingen in Hebron’ (Al-Khalil) toe. Alsof dat nog niet provocerend genoeg was belegde hij een kabinetszitting in de bezette Jordaanvallei, waar het kabinet zich uitsprak voor ‘legalisering’ van de – ook onder Israëlisch recht illegale – buitenpost Mevo’ot Yeriho.
Het is tekenend voor Netanyahu’s steeds verdere radicalisering. De politicus die de afgelopen jaren heeft aangetoond bereid te zijn de duvel en zijn ouwe moer te verkopen om op het pluche te kunnen blijven, overtrof zichzelf de afgelopen maanden met een reeks onbesuisde, laag-bij-de-grondse en geregeld racistische aanvallen op zijn politieke opponenten en op alles en iedereen die hem in de weg stond: de ‘Arabieren’ (Palestijnen), de media, de politie, het Openbaar Ministerie en laatstelijk Israëls centrale verkiezingscommissie.
De man die drie strafzaken wegen fraude en corruptie boven het hoofd hangt beklaagt zich over een ‘heksenjacht’ waarmee ‘links’ hem ten val probeert te brengen. Hem, de persoon bij uitstek die Israël daadkrachtig naar een stabiele en veilige toekomst kan leiden. Om zijn daadkracht te onderstrepen riep hij op tot een boycot van ‘vijandige’ media. En ontketende hij afgelopen week bijna een grote militaire operatie tegen Gaza. Slechts met moeite wisten hoge veiligheidsfunctionarissen hem daarvan te weerhouden, nadat de verkiezingscommissie al was geïnformeerd dat de verkiezingen wellicht zouden moeten worden uitgesteld vanwege een oorlog.
Wat het ‘rechtse’ toekomstscenario precies voor de Palestijnen betekent is volstrekt onduidelijk. Zeker is alleen dat Palestijnse rechten en aspiraties voor de partijen geen enkele betekenis hebben. Het meest voor de hand liggend is dat de Palestijnen een vorm van autonomie opgedrongen krijgen in de Palestijnse enclaves waar zij nu een vorm van zelfbestuur hebben, een situatie die bekendstaat als het Bantoestan-scenario.
Dit sombere beeld wordt nog somberder in de wetenschap dat er, een enkele kleinere partij daargelaten, geen partijen zijn waar vrede wél op de agenda staat. Het meest waarschijnlijke alternatief voor een nieuw kabinet-Netanyahu is een regering geleid door ex-legerleider Benny Gantz, die met zijn alliantie Kahol Lavan (‘Blauw en Wit’) in een nek-aan-nek-race met Likud is verwikkeld. Gantz weet zich vandaag het middelpunt van een rechtszitting in Den Haag, waar wordt bepaald of hij in Nederland kan worden vervolgd wegens oorlogsmisdaden.
Ook van de ‘seculiere coalitie’ waarmee Gantz Israël de komende jaren hoopt te kunnen regeren hebben de Palestijnen niets te verwachten. Net als voor Netanyahu is de tweestatenoplossing voor Gantz een gesloten boek, en ook hij vertelt iedereen die het horen wil dat Jeruzalem de ‘ongedeelde hoofdstad van Israël’ is en de Jordaanvallei en de grote ‘nederzettingen’ voorgoed Israëlisch zijn. Gantz bewijst lippendienst aan ‘onderhandelingen’ met de Palestijnen, maar waar die toe zouden moeten leiden lijkt hij zelf niet te weten. Het Bantoestan-scenario is ook in dit geval de meest waarschijnlijke uitkomst.
Als de verkiezingscampagnes één ding hebben bevestigd, is het dat in het Israël anno 2019 vrede geen thema is. De komende Knesset zal vermoedelijk niet meer dan de spreekwoordelijke handvol parlementariërs tellen die achter het tweestatenconcept staan. Ook als het om de blokkade van Gaza gaat hebben de hardliners het rijk alleen. Voor een onderwerp als het recht van terugkeer van de Palestijnse vluchtelingen bestaat al helemaal geen aandacht. De Israëlische kiezer heeft de keus uit diverse vormen van confrontatiepolitiek tegenover de Palestijnen: van radicaal tot nog radicaler.
Dat Israël zich met zijn politiek van bezetting, kolonisering en annexatie bezondigt aan oorlogsmisdrijven en zware mensenrechtenschendingen baart in het land vrijwel niemand zorgen. Internationaal recht en mensenrechten zijn concepten waaraan de gemiddelde Israëli geen boodschap heeft. Mensenrechtenorganisaties gelden in steeds bredere kring als ‘anti-Israëlische’ instellingen die het zwijgen moet worden opgelegd. Het systeem van democratische checks and balances ligt van steeds meer kanten onder vuur.
Wat ook de uitslag van de verkiezingen zal zijn, Israël stevent af op een regering die zweert bij het recht van de sterkste en de politiek van het voldongen feit. Onvermijdelijk zal die politiek tot verdere escalatie van het Israëlisch-Palestijns conflict leiden, in welke vorm dan ook. Het is een vooruitzicht dat niet alleen iedereen die met de Palestijnen en hun rechten begaan is ernstige zorgen zou moeten baren, maar ook iedereen die om Israël en de toekomst van het land geeft.
The Times of Israel biedt in een helder artikel een beknopt profiel van de dertig partijen die aan de verkiezingen deelnemen. Bondige antwoorden op vragen als waarom er nu alweer verkiezingen in Israël plaatsvinden en hoe het Israëlische kiessysteem werkt geeft een artikel in The Forward.
