Berber van der WoudeAls je het Nederlandse buitenlandbeleid ontdoet van alle franje, blijft maar één ding over

Vandaag diende bij de Rechtbank Den Haag een nieuw kort geding van Oxfam Novib, PAX for Peace en The Rights Forum tegen de Staat om de doorlevering van Nederlandse F-35-onderdelen naar Israël te stoppen. Die lijkt namelijk, ondanks de uitspraak van het Gerechtshof gewoon door te gaan, maar nu met een omweg via de Verenigde Staten.

Met stijgende verbazing heb ik geluisterd naar het verweer van de staat, die in feite zegt: we weten niet waar in Nederland geproduceerde onderdelen voor dodelijke wapensystemen uiteindelijk terecht komen. En we doen er ook geen moeite voor om dat wel te weten te komen. Computer says no.

Ik vind het allemaal moeilijk te rijmen met hoe we onze ontwikkelingssamenwerkingspartners – die vaak onder extreem moeilijke omstandigheden werken – dwingen om elke cent van een Nederlandse bijdrage te verantwoorden. Hoe we in ons beleid op duurzame handel (natuurlijk!) drukken op traceerbaarheid van de volledige keten – van grondstof tot consumentenproduct.

Verbazingwekkend hoe we hier, waar het gaat om peperduur materieel waarmee mensen worden gedood – want dat is nu eenmaal wat wapens doen – genoegen nemen met dit bedroevende niveau van due diligence en verantwoording.

Of de rechter de maatschappelijke organisaties in het gelijk gaat stellen, moeten we nog zien. Maar deze zaak zou iedereen, van idealist tot hardcore realist, hoe dan ook ernstig zorgen moeten baren. Hij laat zien:

1. Nederland belijdt zijn toewijding aan mensenrechten en internationaal recht, een grondwettelijke plicht (Artikel 90 van de Grondwet), uitsluitend met de mond.
2. Nederland hecht geen waarde aan de nationale soevereiniteit als het gaat om zijn veiligheidsbeleid.

Als je het Nederlandse buitenlandbeleid ontdoet van alle franje, blijft maar een ding overeind: de onvoorwaardelijke loyaliteit aan oude bondgenootschappen. Wie een beetje in de gaten houdt wat zich aan de andere kant van de Atlantische Oceaan afspeelt – gisteravond nog eens droef geïllustreerd in het debat tussen de twee Amerikaanse presidentskandidaten – weet dat deze sleetse visie niet toekomstbestendig is. En levensgevaarlijk.

Want laten we niet uit het oog verliezen waar het om gaat: tienduizenden mensen vermoord, hondderduizenden zwaar gewond, een half miljoen mensen met ernstige honger – and counting. Met actieve steun van Nederland.