Jan Keulen is journalist, gespecialiseerd in het Midden-Oosten. Keulen werkte als correspondent voor onder andere de Volkskrant en NOS in Libanon, Egypte, Mexico en Jordanië. Hij was directeur van het Doha Center for Media Freedom en van The Rights Forum. Keulen is auteur van boeken over het Midden-Oosten en Latijns-Amerika.
12 mei 2018 Lees meer overTwee joodse organisaties deden aangifte tegen tien personen vanwege het plaatsen van ‘antisemitische uitlatingen’ op de Facebookpagina van The Rights Forum. De EO bracht het nieuws als ‘aangifte wegens antisemitisme tegen The Rights Forum’. Directeur Jan Keulen reageert.
Precies een jaar geleden, in mei 2017, startte The Rights Forum met een informatieve nieuwswebsite waar je een schat aan nieuws en achtergronden kunt vinden over de Israëlische bezetting van Palestijns gebied, over de nederzettingen, Gaza, Jeruzalem, de schending van de mensenrechten, de pro-Israël-lobby en het Nederlands en Europees beleid ten opzichte van Israël/Palestina.
We zijn trots op deze website, die door steeds meer mensen wordt gelezen en vertrouwd en die – wat betreft Israël/Palestina – vaak nieuws brengt dat je niet in de reguliere media aantreft. De artikelen op de website worden ook verspreid via Facebook, Twitter en andere sociale media-platforms, die op hun beurt door duizenden mensen worden gevolgd.
Facebook en Twitter bieden de gelegenheid tot reageren en dat gebeurt dan ook op grote schaal. Mensen zijn het eens, oneens, hebben vragen en opmerkingen en geven commentaar. Volgers gaan ook onderling discussies aan, die soms totaal losgezongen zijn van het oorspronkelijke bericht waarop in eerste instantie werd gereageerd. Dat is de praktijk van sociale media, for better and for worse.
Soms zijn die commentaren niet om te pruimen. Dat geldt zeker ook voor de critici van The Rights Forum die ons uitmaken voor leugenaars, jodenhaters, alle mogelijke soorten rotte vis en erger. Dat geldt voor de persoonlijke aanvallen die bijvoorbeeld onze erevoorzitter Dries van Agt moet verduren, de vele ziektes en zelfs dood die hem worden toegewenst. Dat geldt voor de ‘instemmende’ reacties die we krijgen als we berichten over weer een ongewapende Palestijnse tiener die is doodgeschoten door het Israëlische leger: ‘Goed zo, weer een kebab-eter minder.’ De dagelijkse lawine van haatmails en anti-Arabische, anti-moslim en anti-Palestijnse reacties lijkt niet te stoppen.
Het debat over Israël/Palestina heeft onaangenaam brede rafelranden. De harde toon van het debat overschaduwt meestal de inhoud. Wijzelf, als The Rights Forum, proberen ons in onze berichtgeving vooral aan het onderzoeken van de feiten te houden. Die zijn ernstig genoeg.
Op Facebook en Twitter staan incidenteel ook reacties van volgers die uitgelegd kunnen worden als antisemitisch. Lang niet altijd is duidelijk waar een grens wordt overschreden overigens, bijvoorbeeld als het gaat om de joodse lobby in de Verenigde Staten, een belangwekkend thema waar veel kritische noten over te kraken zijn. Maar soms zijn reacties dom, kwetsend en – inderdaad – antisemitisch.
We modereren onze Facebookpagina actief. Als we op onze sociale media flagrant antisemitische uitingen signaleren halen we die weg en blokkeren we de afzender. Dat gezegd hebbende kunnen we niet 24/7 alles monitoren. De interactiviteit en betrokkenheid bij onze Facebookpagina is groot en er ontspinnen zich soms discussies tussen volgers die later niet direct zichtbaar zijn. Hoe dan ook kunnen we niet verantwoordelijk worden gehouden voor alle reacties op onze sociale media.
Donderdag hebben het Centraal Joods Overleg (CJO) en de jongerenorganisatie van het Centrum Informatie en Documentatie Israël (CIJO) aangifte gedaan vanwege ‘31 discriminerende uitlatingen op sociale media die gekwalificeerd kunnen worden als groepsbelediging en aanzetten tot haat, discriminatie en geweld jegens Joden wegens hun ras/godsdienst/levensovertuiging’. Het gaat hierbij niet om een aangifte tegen The Rights Forum, maar tegen ‘antisemitische uitlatingen’ van tien individuen op onze Facebookpagina, hoofdzakelijk daterend uit de periode juli-oktober 2017. De rechter zal moeten uitmaken of hier inderdaad sprake is van ‘groepsbelediging en aanzetten tot haat, discriminatie en geweld’.
De Evangelische Omroep (EO), die de initiatiefnemers van de aangifte donderdag interviewde in het radioprogramma Dit is de Dag, berichtte daarover op zijn website onder de titel ‘Joodse organisaties doen aangifte tegen stichting van Dries van Agt’. Ondanks herhaaldelijk verzoek van onze kant op vrijdag om dit foutieve bericht weg te halen en te rectificeren werd hieraan geen gehoor gegeven; in de loop van de middag werd alleen de kop boven het bericht aangepast, maar op de homepage heeft de EO de oude kop gehandhaafd en ook de url van het artikel is niet aangepast.
Van rectificatie zag de EO af en het artikel bevat nog altijd onjuiste beweringen, zoals dat de bestreden uitlatingen afkomstig zijn van ‘reageerders van The Rights Forum’. Ook de CIJO-bewering in het artikel dat The Rights Forum ‘niets heeft gedaan met verzoeken op te treden tegen antisemitische reacties’ is niet correct, en wordt ondergraven door het feit dat de uitlatingen waartegen nu aangifte is gedaan in overgrote meerderheid dateren van vóór het zogenaamde ‘verzoek’ van eind november 2017, waarover wij eerder publiceerden.
Verder nemen wij de EO-redactie kwalijk dat zij geen hoor en wederhoor heeft toegepast en The Rights Forum niet ten minste om een reactie heeft gevraagd. We overwegen hierover een klacht in te dienen bij de Raad voor de Journalistiek.
We tillen zwaar aan deze journalistieke ‘slordigheid’ omdat we als Rights Forum wel degelijk in dit item worden geassocieerd met antisemitisme. En de beschuldiging van antisemitisme is een ernstige, die wij niet licht nemen en die we verre van ons werpen. De reproductie van het EO-artikel op de website van NPO Radio 1 en het opiniestuk en persbericht van het CIJO, gelardeerd met foto’s van Dries van Agt en het logo van The Rights Forum in het zwart, laten aan duidelijkheid niets te wensen over: het is The Rights Forum dat voor antisemitisme in de beklaagdenbank zit. En die boodschap moet liefst zo frequent mogelijk worden verspreid via sociale media…
Of we dat erg vinden? Laat duidelijk zijn dat ons geweten schoon is. We hebben eenmaal en andermaal antisemitisme veroordeeld, we ontkenden dat we antisemitische sympathieën hebben en het spreekt boekdelen dat CIJO en CJO niet één voorbeeld van antisemitisme hebben kunnen vinden in een artikel, publicatie of activiteit van The Rights Forum zelf. Het is guilty by association via tien van onze duizenden volgers op Facebook.
Het is ironisch dat de aanval van CIJO en CJO, als zou The Rights Forum antisemitisme faciliteren, enkele dagen komt nadat we op onze sociale media en in een artikel op onze website antisemitische opmerkingen van de Palestijnse president Mahmud Abbas aan de kaak stelden.
Naast het doen van de aanklacht kondigden CIJO en CJO aan er bij de Tweede Kamer op aan te zullen blijven dringen de ‘definitie van antisemitisme van het Europees Parlement’ (de zogeheten IHRA-definitie) in Nederland juridische status te geven. Hier kwam de aap uit de mouw van een pro-bezettingslobby die niet rust voordat de definitie van antisemitisme is opgerekt en gepolitiseerd, zodat ook onwelgevallige kritiek op de politiek van Israël eronder valt. We verwerpen dit ten zeerste.
Onze kritiek op de bezetting, het nederzettingenbeleid van de Israëlische regering, de blokkade van Gaza en de apartheidspolitiek ten aanzien van de Palestijnen, is gestoeld op het internationaal recht en respect voor universele mensenrechten. We zijn wars van samenzweringstheorieën en worden overigens gesteund door een aanzienlijk aantal joodse Nederlanders, zoals we ook meerdere medewerkers van joodse afkomst hebben.
Dat onze visie CIJO, CJO en anderen niet bevalt en dat zij ons daarom het liefst wegzetten als ‘antisemitisch’ is evident. De aangifte en publiciteitscampagne, met dank aan de EO, maken dan ook deel uit van een politieke smaadcampagne. Dat de organisaties juist hun pijlen richten op The Rights Forum heeft wellicht te maken met het feit dat we het afgelopen jaar niet alleen nadrukkelijk aanwezig waren in Den Haag, maar ook gesteund worden door steeds meer mensen in het land.
Waardeert u ons journalistieke werk? Help ons dat voort te zetten.
Zonder rechtvaardigheid is er in het vredesproces geen vooruitgang mogelijk.
Tineke Lodders Politica