Onder grote internationale druk heeft Israël de Palestijn Mahmud Nawaja’a, coördinator binnen de BDS-beweging, na 19 dagen ondervraging vrijgelaten. Israël is er niet in geslaagd een aanklacht tegen hem te formuleren.
Nawaja’a werd in de nacht van 29 op 30 juli in het dorp Abu Qash op de bezette Westelijke Jordaanoever door enkele tientallen Israëlische militairen van zijn bed gelicht en geboeid en geblinddoekt afgevoerd. Naar verluidt werd hij verdacht van deelname aan een ‘verboden’ organisatie en een rol in het plegen van aanslagen.
Zijn detentie werd driemaal verlengd. Pas na 13 dagen kreeg hij zijn advocaat te spreken. Die liet weten dat Nawaja’a slecht werd behandeld en onder vernederende omstandigheden werd vastgehouden. Na 19 dagen ondervraging moest Israël erkennen dat de zaak tegen hem nergens op was gebaseerd, wat resulteerde in zijn onvoorwaardelijke vrijlating.
Nawaja’a is een erkende mensenrechtenverdediger en coördinator binnen de op Palestijns initiatief tot stand gekomen internationale BDS-beweging. Het ligt voor de hand dat zijn detentie daarmee verband houdt en beschouwd moet worden als een poging hem en de beweging te intimideren. Israël bestrijdt de BDS-beweging met alle denkbare middelen. Ook kopstukken van andere Palestijnse belangenorganisaties worden geregeld opgepakt en vastgezet.
De afkorting BDS staat voor Boycot, Desinvestering en Sancties, geweldloze middelen waarmee de Palestijnen Israël willen dwingen hun rechten te respecteren. Het initiatief tot de BDS-beweging werd in 2005 genomen door 171 Palestijnse maatschappelijke organisaties. De beweging is uitgegroeid tot een internationale machtsfactor. In Nederland wordt de beweging vertegenwoordigd door de organisatie BDS Nederland.
Voor de vrijlating van Nawaja’a werd actie gevoerd door talloze organisaties, waaronder de Palestinian Human Rights Organizations Council (PROHC), de International Federation for Human Rights (FIDH), Amnesty International en de in Dublin gevestigde Front Line Defenders. Amnesty benadrukte dat oproepen tot BDS onder de vrijheid van meningsuiting vallen en als zodanig dienen te worden beschermd. Op juridisch gebied werd Nawaja’a bijgestaan door de gerenommeerde Palestijnse organisatie Addameer.
In Ramallah en Gaza werd door Palestijnse groeperingen geprotesteerd bij de diplomatieke missies van Duitsland, dat als huidig voorzitter van de EU werd opgeroepen om druk uit te oefenen op Israël. De EU zelf kwam niet verder dan een verklaring dat de zaak op de voet werd gevolgd. In Nederland stelde SP-Kamerlid Sadet Karabulut op 10 augustus schriftelijke vragen aan minister van Buitenlandse Zaken Stef Blok over de detentie van Nawaja’a. Bloks antwoorden worden binnenkort verwacht.
De gecombineerde druk leidde op maandag 17 augustus tot vrijlating van Nawaja’a. In een verklaring benadrukte Nawaja’a dat Israël ondanks zijn overmacht en middelen niet in staat is de BDS-beweging het zwijgen op te leggen:
BDS is an idea, and an effective, morally-consistent, anti-racist strategy of peaceful resistance and solidarity. They cannot break us because they cannot crush an idea or counter our strategy, despite all the financial, intelligence, political, diplomatic and propaganda resources they’ve invested in their war of repression against BDS.
Nawaja’a riep op tot intensivering van de wereldwijde BDS-campagne om een eind te maken aan de Israëlische apartheid en onderdrukking van de Palestijnen, en om de vrijlating te eisen van de duizenden Palestijnse politieke gevangenen die door Israël worden vastgehouden.
