Met deze diplomatieke formulering waarschuwt het bureau van Volker Türk, de Oostenrijkse Hoge VN-Commissaris voor de Mensenrechten, de wereld ten overvloede dat zich in Gaza een genocide gaat voltrekken – zo niet al voltrekt. In de verklaring valt de term ‘genocide’ niet, maar de formulering refereert aan één van de vijf kenmerken van genocide zoals gedefinieerd in artikel 2c van het Genocideverdrag:
Het opzettelijk aan de groep opleggen van levensvoorwaarden die gericht zijn op haar gehele of gedeeltelijke lichamelijke vernietiging.
Dat hier sprake van is, wordt in de verklaring onderbouwd met actuele voorbeelden. In diplomatieke taal wordt uitgelegd dat die stuk voor stuk neerkomen op oorlogsmisdaden en misdaden tegen de menselijkheid, en samen het voortbestaan van de Palestijnen als groep bedreigen. Kort samengevat en toegelicht:
- Met zijn spervuur aan evacuatiebevelen realiseert Israël de gedwongen verplaatsing van de Palestijnse burgerbevolking naar steeds kleinere compartimenten, ingeklemd tussen uitdijende ‘bufferzones’ en ‘corridors’ waaruit de bevolking wordt verdreven. Naar verluidt bedraagt het etnisch gezuiverde deel van de Gazastrook inmiddels ruim 35 procent. Dat betekent dat 2,2 miljoen Palestijnen zijn samengedreven op 240 vierkante kilometer – minder dan de stad Amsterdam die 900 duizend inwoners telt.
- Binnen de etnisch gezuiverde zones en corridors wordt elke vorm van Palestijns leven onmogelijk gemaakt door de verwoesting van steden, infrastructuur en landbouwgronden. Doel daarvan is de terugkeer van de verdreven bevolking onmogelijk te maken.
- De opgejaagde Palestijnse bevolking wordt door Israël uitgehongerd. Sinds 2 maart blokkeert Israël de aanvoer van voedsel, water, medicijnen, humanitaire hulp, brandstof en elektriciteit. Zo wordt uithongering ingezet als oorlogswapen.
- De bevolking is doelwit. Tussen 18 maart en 9 april werden 224 Israëlische bombardementen op woongebouwen en tentenkampen gedocumenteerd (tien per dag). Bij 36 daarvan werden uitsluitend vrouwen en kinderen gedood. Niemand is veilig, ook niet in door Israël aangewezen ‘veilige zones’ zoals Al-Mawasi.
- Israël tracht zijn misdaden buiten het zicht te houden. Zo wordt de toegang tot Gaza ontzegd aan internationale media. Binnen de Gazastrook zijn sinds 7 oktober 2023 door Israël 209 Palestijnse journalisten gedood.
Hoewel het aantal voorbeelden beperkt is, volstaat het voor de conclusie dat Israël de Palestijnen in Gaza levensvoorwaarden oplegt die zijn gericht op hun vernietiging. De beschikbare cijfers bevestigen dat beeld.
Doden en gewonden
Het achttien maanden durende Israëlisch geweld heeft onder de Palestijnse bevolking van Gaza een gruwelijke tol geëist, die nog generaties lang zal doordreunen.
- Het ‘officiële’ cijfer van het aantal geregistreerde doden ten gevolge van Israëls geweld (de ‘directe’ doden) is de 50 duizend ruim gepasseerd, maar bedraagt in werkelijkheid vermoedelijk 70 duizend of meer. Onder de geregistreerde doden zijn 16 duizend kinderen; 876 van hen zijn baby’s jonger dan één jaar.
- Het aantal ‘indirecte’ doden is onbekend, maar uit onderzoek blijkt dat drie tot 15 maal het aantal ‘directe’ doden te bedragen. Het gaat om doodsoorzaken als het ontzeggen van noodzakelijke zorg, uitputting, uithongering, onderkoeling en vooral ziektes die nog jaren zullen blijven uitbreken. Bovendien ligt de Gazastrook vol niet-ontlofte munitie, en is de omgeving vergiftigd door de naar schatting 100 duizend ton aan explosieven die op Gaza is gegooid.
- Volgens een ‘conservatieve’ inschatting van de onderzoekers zal het aantal indirecte doden in Gaza vier maal het aantal directe doden bedragen. Dat zou het totaal aantal doden in de richting van 250 tot 350 duizend brengen, oftewel 11 tot 16 procent van de bevolking.
- Het aantal geregistreerde gewonden bedraagt 116 duizend. Daaronder is veel blijvend letsel, zoals invaliditeit of amputatie, ook onder kinderen. Het werkelijke aantal gewonden is onbekend; de vernietigde medische infrastructuur maakt registratie nagenoeg onmogelijk.
- Ook de psychische schade is enorm. Volgens UNICEF hebben een miljoen kinderen dringend psycho-sociale hulp nodig. Bijna 40 duizend kinderen hebben sinds 7 oktober 2023 één of beide ouders verloren.
Lees verder
Lees minder
Nederland medeplichtig
De verklaring van het VN-mensenrechtenbureau volgt op talloze waarschuwingen dat in Gaza door Israël genocide wordt gepleegd. Volgens het Genocideverdrag hebben de 153 daarbij aangesloten staten, waaronder Nederland, de plicht om dat met alle beschikbare middelen te voorkomen.
Maar Nederland laat dat bewust na, bevestigde minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp (NSC) op 6 april in Buitenhof. Landen die wél in actie komen, zoals Ierland, werden door hem gehoond als schreeuwers die niets voor elkaar krijgen. De redactie van Buitenhof liet hem er mee wegkomen.
Die houding trekt een zware wissel op de samenleving, waarvan een deel niet kan leven met medeplichtigheid aan genocide. De regeringspartijen PVV, VVD, NSC en BBB, gesteund door onder meer de SGP en ChristenUnie, trekken zich daar echter niets van aan, en zijn zelfs bereid om de betekenis van 4 mei – ‘Nooit meer’ – te ondermijnen. In reactie op die hypocrisie wordt op 4 mei in Den Haag een alternatieve dodenherdenking georganiseerd.
