Opnieuw werd Nederland overspoeld met Israëlische propaganda, en opnieuw speelden de media daarin een kwalijke rol. Dat moet eindelijk afgelopen zijn.
Direct nadat Israëlische supporters van Maccabi Tel Aviv in de nacht van 7 op 8 november Amsterdam terroriseerden en zich tegen Nederlandse burgers keerden, overspoelde een (pro-)Israëlische propagandacampagne de wereld. Daarin werden de gebeurtenissen geduid als een ‘antisemitische pogrom’ en een ‘Jodenjacht’ op de Israëlische supporters, door ‘Arabieren’ en ‘moslims’.
Ook zouden er in Amsterdam Israëli’s ‘gegijzeld’ worden. Israël overwoog zijn landgenoten te komen ‘ontzetten’, en een vloot vliegtuigen te sturen om hen ‘in veiligheid te brengen’. Minister van Buitenlandse Zaken Gideon Sa’ar spoedde zich op eigen gezag naar Nederland om hier het politieke sentiment naar zijn hand te zetten.
De propaganda had effect. Niet de Israëlische aanstichters kregen de schuld – hen werd een vrijgeleide geboden. Alle aandacht ging uit naar de Nederlanders die er zo heftig op reageerden. Dat is een kwestie van ‘durven benoemen’, aldus premier Dick Schoof. Het kabinet en zelfs de koning maakten excuses aan Israël, maar niet aan hun eigen burgers die door de autoriteiten aan het Israëlische geweld waren blootgesteld.
Het voorlopige resultaat van de Israëlische campagne is een nationale heksenketel gekoppeld aan internationale reputatieschade, beide van ongekende proportie. Ziedaar de contouren van ‘Maccabi Gate’, een schandaal dat zijn gelijke niet kent en tot de bodem moet worden uitgezocht. Dit te meer daar het werd aangejaagd door een speciale bondgenoot, die door Nederland zelfs uit de wind wordt gehouden bij het begaan van genocide.
Maccabi Gate toonde ook het falen van de media, waaraan het nachtelijke geweld vrijwel voorbijging, om bij het opstaan in de opengesperde bek van de Israëlische propaganda te stappen. Tien dagen later is de gepresenteerde desinformatie nog niet hersteld. Intussen wordt er door het kabinet repressieve wetgeving op gebaseerd. Zelden zal het verband tussen schokeffect en repressie – de Shock Doctrine – beter zijn geïllustreerd.
Als excuus stellen sommige media dat ze door de gebeurtenissen werden verrast. De bewuste donderdagnacht lag de waakhond van de democratie te slapen, is het verhaal, en bij het ochtendgloren was de Israëlische propaganda er met zijn kluif vandoor. Die uitleg, genuanceerd beschreven in een artikel op OneWorld, schiet echter tekort. Het probleem is groter.
Wie het mediafalen rond Maccabi Gate wil duiden, zal dieper moeten graven dan slapende journalisten. Zo was Nieuwsuur klaarwakker toen het op 8 en 9 november de Israëlische propaganda tot nog schadelijker proporties opblies. Dat was geen ongeluk, noch een uitzondering. In de afgelopen jaren beschreven we tal van voorbeelden van Israëlische propaganda die door de media over het Nederlandse publiek werd uitgestort (2020, 2021, 2022, 2023, 2024) – en van journalisten die cruciale feiten misten, zelfs al stonden ze er bovenop.
Ruim drie weken geleden publiceerden we het artikel ‘Hoe Israëlische propaganda na 7 oktober 2023 de wereld overspoelde’. De kern: de gruwelijke verhalen over verminkte baby’s en massaverkrachtingen die na de aanslag van Hamas werden rondgepompt klopten niet. Ze werden door Israël gefabriceerd om de geesten rijp te maken voor de genocide in Gaza. Toch hebben ze, ook in Nederland, de beeld- en besluitvorming vérgaand beïnvloed.
Tot dusver hebben de media dat misleidende beeld niet gecorrigeerd, noch het eigen presteren onder de loep genomen. De vraag staat open hoe dergelijke onvoorstelbare feiten in omloop kunnen worden gebracht zonder dat iemand zich ervan vergewist of ze wel (kunnen) kloppen, en zonder bewijs te (willen) zien. Dan is er iets grondig mis.
Maccabi Gate brengt een structureel probleem aan de oppervlakte. Nog steeds kan de Israëlische propaganda de Nederlandse burger bereiken, ongeacht of journalisten in bed liggen of achter hun bureau zitten. De schade aan de democratie en samenleving was al onverantwoord groot, nu worden beide ontwricht. Dát is het probleem dat benoemd moet worden. En waarvan nu mag worden geëist dat het voorgoed wordt opgelost.
