Wederom stelt de VS sancties in tegen het Internationaal Strafhof als vergelding voor de arrestatiebevelen voor Israëlische ministers. Nederland reageert met een plichtmatige afkeuring.
De Verenigde Staten heeft nieuwe sancties ingesteld tegen vier medewerkers van het Internationaal Strafhof in Den Haag. Het volgt op eerdere sancties tegen hoofdaanklager Karim Khan en vier rechters van het Hof.
Nederland keurt de sancties af, maar het blijft ongewis hoe het zich wil inspannen om het Strafhof zijn werk te kunnen laten doen en de internationale rechtsorde te beschermen.
Het verhaal is bekend: Israël bespioneert, intimideert en bedreigt medewerkers van het Strafhof al ruim tien jaar om onderzoek naar Israëlische misdaden in Palestina te saboteren. Toen in april 2024 duidelijk werd dat Khan werkte aan arrestatiebevelen voor de Israëlische premier Benjamin Netanyahu en voormalig minister van Defensie Yoav Gallant, begon ook de VS met deze praktijken.
Andrew Cayley, de hoofdonderzoeker op het dossier Palestina, stapte begin dit jaar op onder druk van aanhoudende anonieme dreigtelefoontjes en de aangekondigde Amerikaanse sancties.
De nieuwe sancties treffen twee rechters en twee aanklagers vanwege hun betrokkenheid bij zaken tegen (individuen uit) de VS en Israël. Een van de rechters wordt gesanctioneerd vanwege haar rol in een onderzoek naar Amerikaanse oorlogsmisdaden in Afghanistan; de overigen vanwege het autoriseren of steunen van de arrestatiebevelen voor Netanyahu en Gallant.
Volgens de Palestijnse analist Muhammad Shehada hadden de twee aanklagers een aanklacht klaar liggen tegen de Israëlische ministers Bezalel Smotrich en Itamar Ben-Gvir op beschuldiging van de misdaad van apartheid.
Nederland heeft als gastheer van het Strafhof een speciale verantwoordelijkheid het te beschermen. Demissionair minister van Buitenlandse Zaken Caspar Veldkamp plaatste in reactie op de nieuw sancties een plichtmatig-ogend bericht op X. ‘Nederland keurt aanvullende sancties tegen functionarissen van het Internationaal Strafhof af. Onafhankelijke internationale rechtbanken en tribunalen moeten hun werk ongehinderd kunnen doen.’
Hoe Nederland zich inzet om het Strafhof ongehinderd zijn werk te laten doen, of welke maatregelen Nederland neemt om medewerkers te beschermen tegen Amerikaanse sancties, is niet duidelijk. In het geval van Cayley bleef het bij een waarschuwing van de politie en het installeren van een stalen deur in zijn appartement. Acties tegen de inmenging van Israël of de VS heeft Nederland zover bekend niet genomen.
Een van de belangrijkste beschuldigingen van de aanklager tegen Netanyahu en Gallant is de inzet van uithongering als oorlogswapen in Gaza: een oorlogsmisdaad. Vandaag werd de urgentie van die aanklacht nog maar eens extra duidelijk.
De voedselwaakhond van de VN, het IPC, stelde officieel hongersnood vast in Gaza-stad. ‘Voedsel ligt opgestapeld aan de grens vanwege de systematische obstructie van Israël. Het is een hongersnood op een aantal meters afstand van eten,’ zei Tom Fletcher van VN-hulporganisatie OCHA vandaag. ‘Het is een hongersnood waar Israëlische leiders openlijk tot opriepen.’
Tom Fletcher, UN OCHA
Inmiddels sterven er dagelijks Palestijnen door uithongering in Gaza. Nog steeds schieten Israëlische militairen elke dag tientallen Palestijnen dood die voedselhulp proberen te bemachtigen. Ook de bombardementen gaan onverminderd door. De afgelopen dagen zijn ze het hevigst op Gaza-stad, dat Israël volledig wil bezetten, vernietigen en ontvolken.
Met name sinds de EU op 15 juli besloot om géén maatregelen te nemen tegen Israël – met als argument dat een onderlinge deal zou zijn gesloten om meer hulp toe te laten –, is het aantal hongerdoden sterk gestegen.
‘Het is een hongersnood die wordt veroorzaakt door wreedheid, gerechtvaardigd door wraak, mogelijk gemaakt door onverschilligheid en in stand gehouden door medeplichtigheid’, zei Fletcher. Het laat zich raden op wie hij daarbij doelt.
