Opnieuw werd door de Britse Israël-lobby een absurde beschuldiging van antisemitisme ingezet om een vooraanstaand Labourpoliticus te beschadigen. En opnieuw met succes: Labourleider Keir Starmer ontsloeg haar op staande voet.
Kun je je functie verliezen als je op Twitter een interview aanbeveelt waarin in één zin kritiek op Israël wordt geuit? In het Verenigd Koninkrijk wel. Het overkwam Rebecca Long-Bailey, vooraanstaand parlementslid voor de Britse Labourpartij en minister van Onderwijs in het schaduwkabinet van Labourleider Keir Starmer.
Aanleiding voor het ontslag was een interview met de populaire Britse actrice Maxine Peake in het dagblad The Independent. In het interview spreekt Peake gepassioneerd over haar werk, de politiek, de Labourpartij en haar activisme voor een wereld zonder racisme en kapitalisme. In het artikel van ruim 2100 woorden komt ook de dood van de Amerikaan George Floyd, die stikte door de druk van de knie van een politeman in zijn nek, aan de orde. Naar aanleiding daarvan is één zin gewijd aan Israël:
Systemic racism is a global issue. The tactics used by the police in America, kneeling on George Floyd’s neck, that was learnt from seminars with Israeli secret services.
De vooraanstaande Labourpoliticus Rebecca Long-Bailey – vertegenwoordiger van Peakes kiesdistrict en aanhanger van de als partijleider teruggetreden Jeremy Corbyn – retweette een aankondiging van het interview met de enthousiaste woorden: ‘Maxine Peake is an absolute diamond’ (‘Maxine Peake is een parel’).
Drie uur later was ze ontslagen als schaduwminister. De reden: het artikel dat Long-Bailey op Twitter deelde zou ‘antisemitische complottheorieën’ bevatten – aldus een woordvoerder van Labourleider Keir Starmer.
Starmer handelde onder druk van pro-Israëlische ‘joodse groepen’, waaronder de Board of Deputies of British Jews, die op hoge toon eisten dat Long-Bailey haar tweet introk en excuses aanbood. Die antwoordde dat het doorsturen van een artikel niet betekent dat je het met elk aspect eens bent.
Marie van der Zyl, voorzitter van de Board of Deputies, noemde die reactie ‘patetisch’ en Long-Bailey’s positie als schaduwminister ‘onhoudbaar’. Dat bleek te kloppen toen Long-Bailey even later door Starmer de laan werd uitgestuurd. Voor die kloeke daad werd hij publiekelijk gecomplimenteerd, onder meer door Van der Zyl. Later bleek dat de gewraakte reactie van Long-Bailey in overleg met Starmers staf tot stand was gekomen.
In een briefing voor journalisten zei Starmer dat hij Long-Bailey niet had ontslagen omdat zij zelf een antisemiet zou zijn, maar vanwege het delen van een artikel ‘dat in mijn optiek antisemitische samenzweringstheorieën bevat’. Afgezien van de vraag of dat voldoende reden is voor ontslag op staande voet, is het de vraag of Starmers bewering wel deugt.
In haar interview refereert Peake aan de realiteit van racistisch geweld van autoriteiten tegen burgers: zwarten in de VS, en Palestijnen in Palestina/Israël. Die overeenkomst is niet toevallig: afgelopen decennia zijn talloze Amerikaanse politiekorpsen door Israël getraind in de militair-politionele methoden die dat land heeft ontwikkeld om de Palestijnse bevolking onder de duim te houden. De Britse journalist Jonathan Cook schrijft in dat verband over ‘The Palestinian Lab’ – een ‘labaratorium’ waar Israël die methoden ontwikkelt en test. Met de daar opgedane kennis traint Israël de Amerikanen in technieken op het gebied van ‘racial profiling, counter terrorism and suppressing protests’.
Er bestaat een schat aan documentatie over de uitwisselingsprogramma’s van de Amerikaanse politie en diensten als de FBI, CIA en ICE met hun Israëlische tegenhangers, waaronder de reguliere politie, grenspolitie, veiligheidsdiensten en het leger. Die programma’s bestaan uit trainingen en seminars, waarvan er één werd gehouden in Minneapolis, de stad waar George Floyd door politiegeweld omkwam.
De uitwassen van het Amerikaanse politiegeweld zijn uitvoerig beschreven, onder meer naar aanleiding van de gebeurtenissen in Ferguson (2014) en Baltimore (2015). Ook Amnesty International agendeerde de Amerikaans-Israëlische samenwerking, en mede met deelname van joodse organisaties kwam de massale protestcampagne Deadly Exchange (‘Dodelijke uitwisseling’) op gang. Recent verbood het gemeentebestuur van Durham (North Carolina) als eerste Amerikaanse stad de training van het lokale politiekorps door Israël, een trend die vermoedelijk zal doorzetten.
Het afdoen van deze realiteit als ‘complottheorie’, zoals Starmer doet, is niet serieus te nemen. Hooguit kan worden betwijfeld of Peakes bewering klopt dat het knielen in de nek dat Floyd fataal werd door Israëlische instructeurs werd aangeleerd. De Israëlische politie ontkende naar aanleiding van het interview dat de ‘knie in de nek’-methode deel uitmaakt van haar training. De praktijk lijkt echter te wijzen op het tegendeel.
Dan resteert de vraag of Starmers claim dat sprake is van ‘antisemitisme’ hout snijdt. Peake doelt op de militarisering van samenlevingen en de globalisering daarvan, en wijst daarbij op de samenwerking van de VS met Israël. Op geen enkele manier betrekt zij joden in haar betoog en gezien haar felle anti-racisme ligt dat ook niet voor de hand. Voor de beschuldiging van antisemitisme bestaat dan ook geen enkele grond.
Sterker, eventueel antisemitisme ligt aan de kant van Starmer en diens bondgenoten. Volgens de IHRA-definitie van antisemitisme, door Labour aanvaard onder druk van onder meer de Board of Deputies, is het associëren van joden met (mis)daden van de staat Israël een indicatie voor antisemitisme. Precies die associatie maken Starmer en de zijnen om Peake en Long-Bailey de mond te kunnen snoeren.
De conclusie is dat een prominente Labourpoliticus op grond van geconstrueerde beschuldigingen in een paar uur tijd uit de partijtop is gewerkt. Dat was in het belang van zowel Starmer als de pro-Israëlische organisaties, die hiermee afrekenden met het machtigste ‘residu’ uit de periode-Corbyn. In de eerder dit jaar gehouden verkiezing om het partijleiderschap eindigde Long-Bailey als tweede, achter Starmer. Dat leverde haar een sterke positie in Labours schaduwkabinet op, die nu zal worden ingevuld door een van Starmers getrouwen.
De affaire is de voortzetting van de heksenjacht die sinds 2015 binnen Labour is gevoerd tegen Jeremy Corbyn en diens achterban. Het vooruitzicht dat de in 2015 als partijleider gekozen Corbyn – erkend voorvechter van Palestijnse rechten – het Verenigd Koninkrijk naar een meer Israël-kritische koers zou leiden, ontketende binnen en buiten de partij een jarenlange campagne door een netwerk van pro-Israël-organisaties, politici en media, waarin beschuldigingen van antisemitisme de speerpunt vormden.
Die heksenjacht, en het onvermogen van Corbyn en de zijnen om er een einde aan te maken, hield Labour de afgelopen jaren in de greep. Bij de verkiezingen van 12 december 2019 leed de partij zwaar verlies, waarna Corbyn terugtrad als partijleider.
In zijn opvolger Keir Starmer hebben de Board of Deputies en aanverwante organisaties de gedroomde partijleider gevonden. Bij zijn aantreden beloofde Starmer, die zichzelf een overtuigd zionist noemt, een zero tolerance policy ten aanzien van antisemitisme: ‘My primary focus is on rebuilding trust with the Jewish communities.’ Kort daarna kwam uit dat hij 50 duizend pond had ontvangen van Trevor Chinn, bestuurslid van de pro-Israëlische lobby-organisatie BICOM en vice-voorzitter van de Jewish Leadership Council, een van de organisaties die aandrong op het ontslag van Long-Bailey.
In een vervolgartikel gaan wij nader in op heksenjacht tegen Corbyn en de ontwikkelingen binnen Labour sinds het aantreden van Keir Starmer.