De Israëlische openbaar aanklager heeft de intentie uitgesproken om premier Netanyahu te vervolgen wegens corruptie, omkoping en misbruik van vertrouwen. Die aankondiging komt aan de vooravond van de Israëlische verkiezingen.
Netanyahu is verdachte in drie zaken, aangeduid als Case 1000, 2000 en 4000. Naar die zaken wordt door de Israëlische politie al drie jaar onderzoek gedaan, waarbij vertrouwelingen en medeverdachten werden opgepakt. Drie van hen werken als kroongetuige mee met de Israëlische justitie. In totaal werden 140 getuigen gehoord.
Case 1000 draait om dure giften die Netanyahu en zijn vrouw Sara ontvingen van onder meer Hollywoodmagnaat Arnon Milchan, waaronder exclusieve sigaren, champagne en sieraden ter waarde van 282 duizend dollar. In de voorlopige aanklacht staat dat Netanyahu in ruil voor de giften diensten zou hebben verleend, zonder te specificeren welke dat zijn.
Case 2000 draait om een deal tussen Netanyahu en de uitgever van het Israëlische dagblad Yedioth Ahronoth. Inzet was positievere berichtgeving over de premier, in ruil voor regelgeving die de belangrijkste concurrent van Yedioth Ahronoth zou schaden. Die concurrent is de gratis krant Israel Hayom, uitgegeven door de Amerikaanse casinomagnaat Sheldon Adelson, pikant genoeg een naaste bondgenoot van Netanyahu.
Case 4000 is de zwaarste van de drie. In zijn rol van minister van Communicatie zou Netanyahu regelgeving hebben gepromoot die de Israëlische telecomgigant Bezeq bevoordeelde, in ruil voor onder meer positieve berichtgeving door het online medium Walla!.
Bezeq streek hierdoor honderden miljoenen dollars op. Dat ging ten koste van het Israëlische internet, dat tot het traagste van de westerse wereld behoort (Israël staat wereldwijd op de zeventigste plaats qua internetsnelheid) en het land de bijnaam Slowdown Nation bezorgde.
Daarnaast spelen twee andere zaken waarbij Netanyahu mogelijk betrokken is. Case 1270, waarin Netanyahu geldt als verdachte, kwam aan het licht tijdens het onderzoek naar Case 4000. De zaak draait om een aanbod door Netanyahu’s voormalige media-adviseur aan Hila Gerstel, president van een Israëlische districtsrechtbank. Haar werd de functie van openbaar aanklager aangeboden in ruil voor het laten vallen van een zaak tegen Netanyahu’s vrouw Sara. Gerstel weigerde.
Case 3000 draait om de aanschaf door Israël van drie onderzeeërs en vier korvetten (lichte oorlogsschepen), geproduceerd door het Duitse bedrijf ThyssenKrupp. Tot de verdachten behoren zakenlieden, advocaten en ambtenaren, onder wie Netanyahu’s persoonlijke advocaat David Shimron. Netanyahu zelf wordt vooralsnog niet verdacht.
In zijn aankondiging tot vervolging stelde de openbaar aanklager, Avichai Mandelblit, dat Netanyahu het vertrouwen in het publieke ambt heeft geschaad. Hij beschuldigde de premier van machtsmisbruik ten gunste van persoonlijke belangen en die van zijn familie, en van het corrumperen van voor hem werkende ambtenaren.
Of Netanyahu strafrechtelijk wordt vervolgd staat nog niet vast. Hem wordt een hoorzitting geboden om zijn zaak te bepleiten. Vast staat dat de premier er slecht voor staat. Mocht hij inderdaad vervolgd worden, dan is hij de eerste zittende Israëlische premier die dat overkomt.
Netanyahu probeerde de aankondiging van de openbaar aanklager uit alle macht te voorkomen. Advocaten van de premier beschuldigden Mandelblit van bemoeienis met de verkiezingen, die gepland staan voor 9 april. Mandelblit repliceerde dat ‘gelijkheid voor de wet’ en ‘het recht van de bevolking om te worden geïnformeerd over dergelijke belangrijke besluiten’ een hogere prioriteit hebben. Juist het uitstellen van de aankondiging zou de verkiezingen beïnvloeden.
Netanyahu’s partij Likud deed op het laatste moment een vergeefs beroep op het Hooggerechtshof om Mandelblit in te tomen. In navolging van de premier spreekt de partij van een ‘politieke vervolging’ en een ‘heksenjacht’, bedoeld om Netanyahu’s regering ten val te brengen ten gunste van een ‘linkse regering’. Daar staat tegenover dat Netanyahu met het uitroepen van vervroegde verkiezingen dat risico welbewust heeft genomen.
Hoe groot dat risico is, blijkt uit een peiling die uitwijst dat Likud ten gevolge van Mandelblits aankondiging mogelijk 26 procent van zijn kiezers verliest. Het aantal zetels dat Likud en zijn partner-partijen in het 120 leden telllende Israëlische parlement kunnen veroveren, zou daarmee dalen van 61 naar 55 – onvoldoende om een regering te vormen.
Hoezeer Netanyahu’s niet aflatende hetze tegen Mandelblit het publiek in de greep heeft gekregen, blijkt uit een vrijdag gehouden peiling, die uitwijst dat maar liefst 42 procent van de Israëli’s gelooft dat Mandelblit is gezwicht voor ‘druk van links en de media’.
Netanyahu is premier sinds 31 maart 2009 en is eind van deze maand tien jaar onafgebroken in functie. Eerder was hij premier van 1996 tot 1999. Alleen David Ben-Gurion hield het langer uit, maar Netanyahu zit hem op de hielen. Het wordt nog spannend of Netanyahu straks het glas kan heffen of achter de tralies verdwijnt.
