Met onder andere: President Abbas stelt Palestijnse verkiezingen voor onbepaalde tijd uit, BIJ1 stelt Kamervragen over rapport Human Rights Watch, en de onrust in Oost-Jeruzalem breidt zich uit.
De Palestijnse president Mahmud Abbas heeft op 29 april bekendgemaakt dat de Palestijnse verkiezingen voor onbepaalde tijd zijn uitgesteld. In een televisietoespraak zei de 86-jarige Abbas dat de verkiezingen niet door kunnen gaan zolang Israël niet toestaat dat inwoners van Oost-Jeruzalem hun stem kunnen uitbrengen. Om tegemoet te komen aan zijn tegenstanders zal Abbas een regering van nationale eenheid vormen waarin alle Palestijnse facties zijn vertegenwoordigd, totdat Israël akkoord gaat met het openen van stembureaus in Oost-Jeruzalem.
Veel van de lijsttrekkers die op het punt stonden te beginnen met hun campagnes zijn het niet eens met de beslissing van Abbas. Als Oost-Jeruzalem het probleem is, strijd er dan voor en stel Israël niet in staat een veto uit te spreken over de verkiezingen, zo beargumenteren zij. Bovendien zouden er verschillende alternatieve manieren zijn geweest om de Palestijnen in Oost-Jeruzalem in staat te stellen om te stemmen. Volgens critici van de Palestijnse president is zijn beslissing om de verkiezingen uit te stellen dan ook vooral ingegeven door zijn angst om te verliezen. Abbas’ Fatah-partij is door interne onenigheden in verschillende facties verdeeld, en lijkt daarom een verzwakte uitgangspositie ten opzichte van Hamas te hebben.
Josep Borell, de Hoge Vertegenwoordiger voor Buitenlandse Zaken van de Europese Unie, zei in een verklaring diep teleurgesteld te zijn in de beslissing om de verkiezingen uit te stellen. Borell benadrukte het belang van verkiezingen voor het Palestijnse volk en voor democratische legitimiteit, en riep de Palestijnse facties op zo snel mogelijk een nieuwe datum in te plannen. Daarnaast herhaalde hij zijn oproep aan Israël om de verkiezingen te faciliteren in alle Palestijnse gebieden, inclusief Oost-Jeruzalem. Ook Tor Wennesland, de VN-coördinator voor het Midden-Oosten Vredesproces, benadrukte het belang van Palestijnse verkiezingen. In een verklaring riep Wennesland alle partijen op om kalm te blijven en zich te onthouden van geweld, en zo de voorwaarden te creëren voor een hervatting van het democratische proces.
Meer weten over het uitstellen van de Palestijnse verkiezingen? Lees dan hier ons hele artikel.
Israëlische autoriteiten maken zich ten aanzien van de Palestijnen schuldig aan apartheid en vervolging, twee misdrijven tegen de menselijkheid en als zodanig behorend tot de zwaarste misdrijven die het internationaal recht kent. Dat is de kern van een op 27 april gepubliceerd rapport van Human Rights Watch, getiteld A Threshold Crossed – Israeli Authorities and the Crimes of Apartheid and Persecution.
In het rapport richt Human Rights Watch zijn pijlen niet alleen op Israël, maar ook op de internationale gemeenschap. Nederland en andere landen dienen hun relaties met Israël tegen het licht te houden en verantwoordelijken voor de misdrijven te identificeren, sancties op te leggen en zo mogelijk te vervolgen. Wapenexport en militaire samenwerking dienen afhankelijk te worden gemaakt van concrete stappen van de betreffende Israëlische autoriteiten om hun betrokkenheid bij de misdrijven te beëindigen.
Sylvana Simons (BIJ1) diende naar aanleiding van het rapport Kamervragen in bij de minister van Buitenlandse Zaken. Daarin vraagt Simons minister Blok onder andere om reactie op de conclusies van het rapport, en of hij erkent dat er inderdaad sprake is van systematische onderdrukking en institutionele discriminatie door Israël tegen Palestijnen. Daarnaast vraagt Simons over eventuele Nederlandse stappen tegen Israëlische misdaden tegen de menselijkheid. Zij noemt daarbij specifiek de handel met de illegale Israëlische kolonies, de Nederlandse miljoenencontracten met het Israëlische wapenbedrijf Elbit en het Europese Associatieverdrag met Israël.
Meer weten over het rapport van Human Rights Watch? Lees dan hier ons hele artikel.
Oud VVD-Kamerlid Sven Koopmans is door de Europese Raad benoemd tot speciaal vertegenwoordiger van de EU (SVEU) voor het vredesproces in het Midden-Oosten. Koopmans zal de functie tot eind februari 2023 op zich nemen. Tussen 2017 en 2021 was hij Tweede Kamerlid, en diende hij als woordvoerder Buitenlandse Zaken van de VVD. Voor zijn termijn als Kamerlid werkte hij voor de EU, de VN en andere internationale organisaties, en was hij betrokken bij vredesprocessen in onder meer Cyprus, Kosovo, Mali, Soedan en Syrië. Als SVEU zal Koopmans nauwe contacten onderhouden met alle partijen in het vredesproces, met de VN en andere belangrijke organisaties zoals de Arabische Liga. In een interview op Radio 1 vertelt Koopmans over de invulling van zijn nieuwe aanstelling.
De gewelddadige confrontaties tussen extreemrechtse Israëli’s, Israëlische politie en Palestijnen in Oost-Jeruzalem, het uitstellen van de Palestijnse verkiezingen, de chaos in de Israëlische politiek, en de voortdurende Israëlische bezetting dragen al enkele weken bij aan een explosieve situatie. Niet alleen in Oost-Jeruzalem heerst er onrust, maar ook op de Westelijke Jordaanoever zijn er uitbarstingen van geweld, met een groot risico op verdere escalatie.
Op zondagavond raakten drie Israëlische jongemannen gewond bij een vermoedelijke aanslag bij het Tapuah-knooppunt op de Westelijke Jordaanoever. De dader benaderde een bushalte in een auto, waarna hij het vuur opende op de drie Israëli’s. De slachtoffers, allen 19 jaar oud, zijn studenten aan een orthodox-joodse school in de kolonie Itamar. Twee van hen raakten zwaargewond. Aanwezige Israëlische soldaten namen de auto onder vuur, maar waren niet in staat de dader te doen stoppen. De zoekactie is nog steeds gaande.
Als vergelding voor de aanval bij het Tapuah-knooppunt vielen Israëlische kolonisten uit Shiloh op maandagochtend het Palestijnse dorp Jaloud aan. Volgens de Israëlische mensenrechtenorganisatie B’Tselem gooiden tientallen kolonisten met stenen en staken zij velden en struiken rondom het dorp in brand. Nadat de inwoners van het dorp en de kolonisten slaags met elkaar raakten greep het Israëlische leger in door met rubber beklede kogels en schokgranaten op de Palestijnen af te vuren. Vier Palestijnen raakten daarbij gewond, en elf Palestijnen werden gearresteerd. Tijdens het incident staken Israëlische kolonisten de banden lek van militaire voertuigen. Geen van de kolonisten werd gearresteerd.
In een afzonderlijk incident werd op zondag een Palestijnse vrouw doodgeschoten door een Israëlische soldaat. De zestigjarige Rehab al-Hroub zou Israëlische soldaten met een mes benaderd hebben bij het Gush Etzion-knooppunt op de Westelijke Jordaanoever.
Een dag eerder, op zaterdagavond, leek duidelijk te worden dat ook de spanningen tussen Palestijnen onderling hoog oplopen. Een groep gewapende mannen beschoot die avond het huis van Nizar Banat met kogels en traangasgranaten. Banat is een activist en kandidaat voor de Palestijnse verkiezingen als lid van de Vrijheid en Waardigheid Lijst. De aanval op zijn huis lijkt een reactie op een brief die Banat op donderdag naar de EU stuurde. In de brief roept Banat de EU op de financiering voor de Palestijnse Autoriteit stop te zetten vanwege president Abbas’ besluit om de verkiezingen uit te stellen. ‘De Europese Unie ondersteunt een onwettige en corrupte autoriteit die niet de aspiraties van het Palestijnse volk weerspiegelt,’ aldus Banat.
Israël is in de ban van een ramp, die zich in de nacht van donderdag op vrijdag afspeelde tijdens een massale religieuze bijeenkomst aan de voet van de Meronberg. Er vielen tenminste 45 doden en 150 gewonden nadat een aantal festivalgangers was gestruikeld en de achterop komende massa over hen heenviel. Getuigen vertelden aan Haaretz dat een politiebarricade tot een opstopping had geleid.
Bij de Meronberg in Noord-Israël waren vele tienduizenden orthodoxe joden bijeen tijdens het jaarlijkse Lag Ba’omer-festival bij de tombe van rabbi Shimon bar Yochai, die leefde in de tweede eeuw. Volgens het Israëlische ministerie van Transport waren donderdag zo’n 60 duizend deelnemers per bus op het festival afgekomen.
Vrijdag bleek dat de Israëlische autoriteit die de veiligheid van de locatie beoordeelt al in 2008 en 2011 waarschuwde voor een potentiële ramp. Zo zou de locatie ongeschikt zijn voor grote aantallen bezoekers, en zouden verbouwingen zonder vergunning of toezicht hebben plaatsgevonden, met schade en onveiligheid tot gevolg.
Een onderzoek van het Israëlische ministerie van Justitie heeft uitgewezen dat de Israëlische politieman die op 29 maart de verstandelijk gehandicapte Munir Anabtawi doodschoot uit zelfverdediging handelde. Volgens het onderzoek bevond de politieman zich in een levensbedreigende situatie, waardoor hij niet anders kon dat Anabtawi dood te schieten.
De familie van Munir en de Israëlische politie hebben verschillende interpretaties van hoe het incident zich voltrok. De Israëlische politie beweert dat de moeder van Anabtawi de politie had gebeld en had gezegd dat Munir ‘zich wild gedroeg en met een mes in zijn ouderlijk huis zwaaide.’ Volgens de moeder was zij zich er echter niet van bewust dat haar zoon een mes had meegenomen, en verklaarde zij dat zij alleen de politie had gebeld om haar in een psychose verkerende zoon voor behandeling naar het ziekenhuis te brengen. De broer van Munir, Amir Anabtawi, vindt het bovendien onbegrijpelijk dat de politieman vijf kogels op Munir afvuurde.
Het is niet de eerste keer dat een Palestijn met geestelijke problemen door de Israëlische politie wordt gedood. Vorig jaar schoot een politieagent de autistische Iyad al-Halaq dood in Oost-Jeruzalem, omdat hij werd aangezien voor een terrorist. De Israëlische Vereniging voor Psychiatrie heeft Israëls politiecommissaris inmiddels opgeroepen om opleidingsprogramma’s en interventieteams op te richten voor situaties waarbij mensen met psychiatrische stoornissen betrokken zijn.
Het Europees Parlement heeft in een motie bezorgdheid geuit over haat en geweld in leerboeken die worden gebruikt in UNRWA-scholen. UNRWA geeft in een persbericht aan zich niet te herkennen in het door het Europees Parlement opgeroepen beeld. UNRWA geeft aan dat het een zero tolerance beleid voert ten aanzien van haat, oproepen tot geweld en discriminatie. De VN-organisatie bevestigt nogmaals dat al de door hen gebruikte schoolboeken voldoen aan de VN-waarden van neutraliteit, mensenrechten, gelijkheid en respect voor ras, geslacht, taal en religie. UNRWA nodigt de leden van het Europees Parlement uit om persoonlijk de UNRWA-scholen te bezoeken en te verifiëren. De inhoud van schoolboeken is een controversiële kwestie die meerdere malen tot ophef heeft geleid. Zie ook onze artikelen over schoolboeken in Israël en schoolboeken in het Verenigd Koninkrijk.
